W 2026 roku system wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami wejdzie w nowy etap. Kolejna grupa osób zyska uprawniania do otrzymywania świadczenia wspierającego. Zmienią się dotychczasowe kwoty, zasady przyznawania i liczba uprawnionych. Rząd zapowiada, że świadczenie wspierające obejmie kolejne grupy, a jego wysokość będzie uzależniona od poziomu potrzeb. Sprawdź, co warto wiedzieć przed złożeniem wniosku.
- Na czym polega świadczenie wspierające
- Harmonogram wdrażania – co zmieni się w 2026 r.
- Wysokość świadczenia w 2026 r.
- Jak otrzymać świadczenie wspierające – krok po kroku
- Kto jest wyłączony
- Świadczenie wspierające a inne formy pomocy
- Co oznaczają zmiany dla osób z niepełnosprawnością
- Podstawa prawna
Na czym polega świadczenie wspierające
Świadczenie wspierające to nowy element systemu pomocy dla osób z niepełnosprawnością i ich bliskich. Jego konstrukcja różni się od klasycznego świadczenia pielęgnacyjnego. Pieniądze trafiają bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, a nie do opiekuna, a wysokość świadczenia zależy od tego, jak duży jest poziom potrzeby wsparcia. Ten poziom jest ustalany na podstawie punktów (od 70 do 100) przyznawanych przez Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON) podczas wywiadu funkcjonalnego. Im więcej punktów, tym większa pomoc.
W przeciwieństwie do świadczenia pielęgnacyjnego świadczenie wspierające można otrzymywać niezależnie od aktywności zawodowej opiekuna czy dochodu osoby z niepełnosprawnością, a jego wypłata jest wolna od podatku i nie jest uzależniona od innych świadczeń społecznych. Program wprowadzono ustawą z 7 lipca 2023 r., a realizacja została rozłożona na trzy etapy.
Harmonogram wdrażania – co zmieni się w 2026 r.
Ustawodawca przyjął trzyetapowy plan wprowadzenia świadczenia wspierającego. Od 1 stycznia 2024 r. (etap I) beneficjentami mogą być osoby, których poziom potrzeby wsparcia wynosi 87–100 punktów. Rok później, od 1 stycznia 2025 r. (etap II), świadczenie rozszerzono na osoby z wynikiem 78–86 punktów.
Największa zmiana nastąpi w 2026 r. Od 1 stycznia świadczenie obejmie także osoby, które w decyzji WZON uzyskają 70–77 punktów. Tym samym prawo do wsparcia zyskają osoby z niższym stopniem niepełnosprawności, które do tej pory były pomijane. Uwaga, osoby, na które opiekunowie pobierali świadczenie pielęgnacyjne co najmniej od 1 stycznia 2024 r., mogą ubiegać się o świadczenie wspierające już od etapu I, jeżeli uzyskają co najmniej 70 pkt.
Wysokość świadczenia w 2026 r.
Kwota świadczenia wspierającego jest wyliczana jako procent renty socjalnej. Ustawa określa sześć progów: od 40% renty socjalnej dla osób z poziomem potrzeby wsparcia 70–74 pkt do 220% dla osób z wynikiem 95–100 pkt. Wartości te są waloryzowane razem z rentą socjalną. W marcu 2025 r. renta socjalna wynosiła 1878,91 zł. Po planowanej waloryzacji (ok. 4,8%) od marca 2026 r. świadczenie może wynieść około 1970–2150 zł miesięcznie, dlatego poniższe kwoty są orientacyjne.
Poziom potrzeby wsparcia (pkt) | Procent renty socjalnej | Przykładowa miesięczna kwota brutto przy rencie socjalnej ok. 2150 zł* |
|---|---|---|
95–100 pkt | 220% | ok. 4730 zł |
90–94 pkt | 180% | ok. 3870 zł |
85–89 pkt | 120% | ok. 2580 zł |
80–84 pkt | 80% | ok. 1720 zł |
75–79 pkt | 60% | ok. 1290 zł |
70–74 pkt | 40% | ok. 860 zł |
*Prognozowane kwoty przy założeniu, że renta socjalna po waloryzacji w 2026 r. będzie wynosić ok. 2150 zł. Wysokość renty socjalnej ustala się na podstawie przeciętnej płacy, dlatego rzeczywista kwota może się nieco różnić.
Jak otrzymać świadczenie wspierające – krok po kroku
Złożenie wniosku o świadczenie wspierające nie wymaga już wizyty w urzędzie. Cała procedura została uproszczona i przeniesiona do systemu elektronicznego. Aby jednak otrzymać pieniądze, trzeba spełnić kilka warunków i przejść dwuetapowy proces. Najpierw w wojewódzkim zespole orzekającym, a następnie w ZUS. Oto jak wygląda to w praktyce:
- Uzyskaj decyzję o poziomie potrzeby wsparcia. Aby otrzymać świadczenie wspierające, trzeba najpierw wystąpić do właściwego wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia. Wniosek składa się wraz z orzeczeniem o niepełnosprawności i dokumentacją medyczną. Zespół ocenia sytuację życiową i przyznaje punkty (70‑100). Minimalny okres ważności decyzji wynosi 3 lata w przypadku dzieci i 7 lat dla dorosłych z chorobami przewlekłymi.
- Złóż wniosek do ZUS. Po uzyskaniu decyzji WZON składa się elektroniczny wniosek SWN do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Wniosek można złożyć wyłącznie online, za pomocą Platformy PUE ZUS, portalu Emp@tia lub poprzez wybrane banki. ZUS ma 60 dni na wydanie decyzji i wypłatę świadczenia.
- Uzupełnij dane i czekaj na decyzję. We wniosku należy podać numer PESEL, numer rachunku bankowego i dane kontaktowe. ZUS sprawdza, czy osoba z niepełnosprawnością spełnia warunki i nie pobiera innych niekompatybilnych świadczeń (np. specjalnego zasiłku opiekuńczego). Jeżeli wniosek jest kompletny, świadczenie zostanie przyznane z datą wskazaną we wniosku.
- Opiekun nadal może pracować. Osoba, która pobiera świadczenie wspierające, może pracować, a jej opiekun, jeżeli zrezygnuje z zatrudnienia, by opiekować się osobą niepełnosprawną, będzie miał opłacane przez ZUS składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Kto jest wyłączony
Świadczenie wspierające nie przysługuje osobom przebywającym w instytucjach zapewniających całodobową opiekę (np. domy pomocy społecznej, zakłady opiekuńczo‑lecznicze), w aresztach śledczych, zakładach karnych lub schroniskach dla nieletnich. Prawo do świadczenia wygasa również w razie zgonu osoby uprawnionej lub utraty ważności decyzji o poziomie potrzeby wsparcia.
Świadczenie wspierające a inne formy pomocy
Świadczenie wspierające wprowadzono tak, by uzupełniało, a nie zastępowało inne formy pomocy. W praktyce oznacza to, że część świadczeń można łączyć, a w niektórych przypadkach trzeba dokonać wyboru. Sprawdź, jak nowe przepisy wpływają na świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy i rentę socjalną.
• Świadczenie pielęgnacyjne: Rodzice lub opiekunowie nadal mogą otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne na dzieci do 18 roku życia i nie muszą rezygnować z pracy. Jeżeli osoba pobiera świadczenie pielęgnacyjne, musi wybrać, nie można jednocześnie otrzymywać świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach i świadczenia wspierającego.
• Specjalny zasiłek opiekuńczy: Został uchylony, ale osoby, które pobierały go przed 2024 r., zachowują prawo na dotychczasowych zasadach.
• Świadczenie wspierające jest niezależne od renty socjalnej – można otrzymywać jednocześnie oba świadczenia, ponieważ świadczenie wspierające nie jest traktowane jako dochód.
Co oznaczają zmiany dla osób z niepełnosprawnością
Rozszerzenie programu od 2026 r. do osób z poziomem potrzeby wsparcia 70–77 pkt znacznie zwiększa liczbę uprawnionych. Według szacunków resortu rodziny beneficjentów może być kilkadziesiąt tysięcy więcej niż w 2024 r. Dłuższy okres ważności decyzji (7 lat dla dorosłych) ogranicza konieczność częstych komisji, a możliwość elektronicznego składania wniosków znacznie upraszcza procedurę.
Ustawa gwarantuje też opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne za opiekunów, którzy zrezygnują z pracy, aby sprawować opiekę. Dzięki temu program łączy wsparcie finansowe z elementami aktywizacji i autonomii, umożliwiając osobom z niepełnosprawnościami większą niezależność.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. 2023 poz. 1429),