Europejska dyrektywa o jawności wynagrodzeń powinna być wdrożona przez państwa członkowskie do 2026 roku. Oznacza to, że Polsce już został praktycznie rok na zastosowanie się do tej dyrektywy. Na początek wynagrodzenia powinny być jawne w ogłoszeniach rekrutacyjnych.
- Jawność wynagrodzeń w Polsce od 2026 roku: czy zawsze trzeba ujawniać zarobki?
- Jawność wynagrodzeń w Polsce: na czym polega
- Jawność wynagrodzeń: jak jest w innych krajach
- Jawność wynagrodzeń w Polsce: czy firmy są na nią gotowe? Eksperci nie są przekonani
Ale i później nikt zarobków konkretnej osoby upubliczniał nie będzie, chodzi bowiem o ujawnienie takich danych, które pozwolą zlikwidować lukę płacową między wynagrodzeniami mężczyzn i kobiet, a każdemu pracownikowi ułatwią walkę z ewentualną dyskryminacją płacową.
Jawność wynagrodzeń w Polsce od 2026 roku: czy zawsze trzeba ujawniać zarobki?
Karolina Kołosowska – ekspertka Traffit wyjaśnia już na wstępie, że jawność wynagrodzeń z każdym rokiem zyskuje coraz większe znaczenie i w oczach wielu kandydatów jest wręcz informacją niezbędną na start, która determinuje chęć wzięcia udziału w procesie rekrutacyjnym.
W tym roku spojrzenie na temat jawności płac jeszcze bardziej się wyostrzyło ze względu na zmieniające się prawodawstwo europejskie i przedstawioną dyrektywę unijną do spraw. wynagrodzeń, która dziś bardzo często jest niewłaściwie interpretowana, bo nie mówi o jawności, transparentności czy sprawiedliwości, a równości – mówi Karolina Kołosowska.
– Oznacza to, że wielu pracodawców będzie musiało odrobić lekcje i zweryfikować jakie działania będą musieli podjąć w najbliższych miesiącach, ale też i w roku 2025, aby działać zgodnie z prawem i ustrzec się przed karami, jakie będą na nich nakładane – dodaje.
Myślę, że transparentność płac to przyszłość, jednak dosyć daleka. Wiąże się z szeregiem pozytywnych skutków, a prym w nich wiedzie poczucie sprawiedliwości, w przypadku kiedy osoby na danym stanowisku zarabiają tyle samo, niezależnie od swoich umiejętności negocjacyjnych) – uważa z kolei Anna Sykut, Product Marketing Manager, Traffit.
– Jednak nie jest to regulacja, którą można wprowadzić nagle i za pomocą pstryknięcia palcem. Im większa organizacja i im dłużej jest na rynku, tym prawdopodobnie większe dysproporcje w zarobkach, które wypłynęłyby przy ujawnieniu płac – zauważa ekspertka.
– To niestety mogłoby skutkować falą niezadowolenia i demotywacji, a być może nawet rezygnacji z pracy lub żądań podwyżek. W dzisiejszych i tak już trudnych czasach, mało kto na takie perturbacje może sobie pozwolić – przestrzega Anna Sykut.
Jawność wynagrodzeń w Polsce: na czym polega
Anika Osmólska, Head of People & Culture, Traffit uważa, że w teorii, ustawa narzucająca pracodawcom ujawnianie widełek w ogłoszeniach o pracę jest dobrym krokiem w stronę osób poszukujących pracy.
Jednak wymuszenie podawania wynagrodzenia bez odpowiedniego wsparcia dla firm może przynieść wiele wyzwań. Często w organizacjach system płacowy nie jest uporządkowany i pracownicy widząc ofertę pracy na tym samym stanowisku z wyższą stawką, mogą stracić zaangażowanie i w najgorszym wypadku zacząć się zwalniać – przestrzega ekspertka.
Jeśli zobaczą, że rynkowo są niedopłaceni, zaczną szukać pracy gdzie indziej, bo to będzie jedyny sposób, aby zarabiać więcej – mówi Anika Osmólska.
– Dlatego firmy najpierw powinny uregulować kwestię płac wewnętrznie, aby móc publikować je transparentnie na zewnątrz. W takim wypadku, będą trafiać do osób, które świadomie, od samego początku, aplikują godząc się na podaną stawkę w ogłoszeniu i dwie strony zaoszczędzą czas na negocjacjach w późniejszych etapach – dodaje ekspertka.
Jawność wynagrodzeń: jak jest w innych krajach
Jak informuje Magdalena Sobczak, Marketing Lead, Traffit, sytuacja wygląda naprawdę różnie, jeśli chodzi o Europę. W krajach takich jak Litwa, czy Słowacja istnieje, a przynajmniej istniał, obowiązek publikowania ofert z widełkami wynagrodzeń.
– Mamy też państwa takie jak Niemcy czy Dania, w których firmy o odpowiedniej wielkości muszą publikować raporty płacowe. Są również kraje, w których pracownicy i pracowniczki mają po prostu prawo domagać się uzyskania informacji na temat wynagrodzenia (Finlandia) – wylicza ekspertka.
Większość państw europejskich ma więc swoje własne sposoby i podejście do tego tematu, jednak są one bardzo różne.
W Polsce to bardziej dopiero trend aniżeli norma.
Jawność wynagrodzeń w Polsce: czy firmy są na nią gotowe? Eksperci nie są przekonani
Magdalena Sobczak, Marketing Lead, Traffit uważa, że wprowadzenie obowiązku podawania widełek płacowych w ogłoszeniach rekrutacyjnych to krok w kierunku większej przejrzystości rynku pracy.
– Myślę jednak, że wiele firm w Polsce nie jest jeszcze gotowych na takie zmiany chociażby ze względu na brak ustandaryzowanych siatek wynagrodzeń, obawy przed ujawnieniem wewnętrznych różnic płacowych lub konieczność dostosowania strategii rekrutacyjnej – mówi ekspertka.
Z kolei Magdalena Sobczak, Marketing Lead, Traffit przypomina, że jakiś czas temu za pomocą ankiety na LinkedIn zapytano kandydatów, co najbardziej frustruje ich w ogłoszeniach o pracę. 67 proc. z ponad 300 osób odpowiedziało – brak widełek.
– Nie było to dla nas jednak zaskoczeniem. Kandydaci od lat powtarzają, że to właśnie transparentnych widełek płacowych w ogłoszeniach brakuje im najbardziej – mówi Magdalena Sobczak.
Anna Sykut, Product Marketing Manager, Traffit ujawnia natomiast:
– Sami wdrożyliśmy w Traffit jawne zarobki i ścieżki wynagrodzeń i przy 30-osobowym zespole przygotowania do tego zajęły pół roku. Doskonale zatem wiem, jak czasochłonnym i pracochłonnym procesem jest samo przygotowanie się do tego kroku.
– Myślę, że to właśnie to powstrzymuje organizacje przed samodzielnym pójściem w tym kierunku, a nie brak dobrej woli w tym kontekście. Nie jestem też entuzjastką rozwiązań systemowych i prawnego narzucania takiego obowiązku – dodaje.
Ekspertka ponadto jest zdania, że presja ze strony kandydatek i kandydatów do pracy sama wymusi naturalne zmiany na rynku pracy w tym zakresie i żadna ustawa nie jest do tego potrzebna.