W przyszłym roku zmienią się przepisy dotyczące wspólnych rozliczeń małżonków, odliczeń z tytułu darowizn oraz wpłat na organizacje pożytku publicznego. Sejmowa Komisja Finansów Publicznych zaaprobowała proponowane przez rząd zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oprócz tego posłowie z komisji opowiedzieli się za wprowadzeniem możliwości odliczania wydatków związanych z usługami dostępu do internetu.
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH. BĘDĄ ZMIANY W ODLICZENIACH Z TYTUŁU DAROWIZN
Czy będzie ulga na internet?
Z początkiem przyszłego roku wejdzie w życie wiele ważnych zmian w przepisach dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych. Obszerny projekt nowelizacji ustawy o PIT przygotował rząd. Kilka innych propozycji zgłosili również posłowie z sejmowej Komisji Finansów Publicznych, która pracowała nad przyszłorocznymi zmianami podatkowymi.
Wspólne rozliczenia małżonków
Zmiany, które wejdą w życie w 2005 r., umożliwią owdowiałym małżonkom skorzystanie z preferencji w postaci wspólnego rozliczenia dochodów małżonków. Dlatego wniosek o łączne opodatkowanie dochodów będzie mógł złożyć także podatnik, którego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego oraz podatnik, którego małżonek zmarł po zakończeniu roku podatkowego, za które jest składane zeznanie podatkowe, ale przed jego złożeniem.
Do odliczenia 6 procent dochodu z tytułu darowizn
Rząd zaproponował, aby z tytułu darowizn można było odliczać maksymalnie 6 proc. dochodu.
Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującymi do końca 2003 r. przepisami ustawy o PIT, od dochodu podlegającego opodatkowaniu można odliczyć darowizny przekazane m.in. na cele naukowe, oświatowe, kulturalne czy ochrony zdrowia i pomocy społecznej, a także na wspieranie inicjatyw społecznych związanych z budową dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi. Obowiązywał jednak limit. Łącznie można było odliczyć maksymalnie 15 proc. dochodu. Jeszcze mniej, bo tylko 10 proc. dochodu, można było odliczyć w przypadku darowizn m.in. na cele kultu religijnego, bezpieczeństwa publicznego, obrony narodowej, ochrony środowiska czy dobroczynne. Sytuacja zmieniła się z początkiem 2004 r. Weszły wtedy w życie nowe przepisy zezwalające na pomniejszanie dochodu z tytułu darowizn przekazanych na określone cele organizacjom pożytku publicznego oraz kultu religijnego – nie więcej jednak niż 350 zł. Łączna kwota odliczeń z tych tytułów nie może przekroczyć w roku podatkowym wspomnianej kwoty, czyli 350 zł.
WARTO WIEDZIEĆ
Wiele wskazuje na to, że wpłaty na organizacje pożytku publicznego – stanowiące podstawę do zmniejszenia o 1 proc. podatku – można będzie przekazywać w ciągu danego roku podatkowego.
Obecnie proponuje się, żeby z tytułu darowizn przekazanych na określone cele organizacjom pożytku publicznego oraz kultu religijnego było można maksymalnie odliczyć do 6 proc. dochodu uzyskanego przez podatnika. Także łączna kwota odliczeń z wymienionych tytułów nie będzie mogła przewyższyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu. Podczas obrad komisji zaproponowano, żeby z tytułu darowizn można było odliczać 10 proc. dochodu. Pomysł ten nie zyskał jednak poparcia komisji. Zapowiedziano jednak zgłoszenie w tej sprawie tzw. wniosku mniejszości.
Zgodnie z rządowym projektem, podatnicy korzystający z odliczenia darowizn będą zobowiązani wykazać w zeznaniu rocznym kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę, adres i numer identyfikacji podatkowej. Podczas obrad komisji zaproponowano, żeby podatnicy nie musieli jednak podawać numeru identyfikacji podatkowej obdarowanego. Pomysł ten został zaakceptowany przez komisję.
Wpłaty na organizacje pożytku publicznego
Wiele wskazuje na to, że wpłaty na organizacje pożytku publicznego – stanowiące podstawę do zmniejszenia o 1 proc. podatku – można będzie przekazywać w ciągu danego roku podatkowego.
Przepisy umożliwiające zmniejszenie – dzięki wpłatom na rzecz organizacji pożytku publicznego – o 1 proc. należnego podatku dochodowego, obowiązują od niedawna. Po raz pierwszy można z nich było skorzystać w tym roku, składając zeznanie podatkowe za 2003 r.
Obecnie przewiduje się zmianę regulacji zawartych w art. 27d ustawy. Polegałoby to na wprowadzeniu możliwości dokonywania wpłat na organizację pożytku publicznego przez cały rok podatkowy, a nie jak obecnie w okresie od 1 stycznia do 30 kwietnia roku następującego po podatkowym. Ministerstwo opowiada się również za zmianą przepisu dotyczącego zaokrągleń kwot zmniejszenia. Proponuje się również, aby kwota zmniejszenia była zaokrąglana do dziesiątek groszy (obecnie grosze odrzuca się).
W projekcie nowelizacji zaproponowano ponadto wprowadzenie przepisu przejściowego, umożliwiającego podatnikom zmniejszenie o 1 proc. podatku wynikającego z zeznania podatkowego składanego za 2004 r. Według rządu, brak tej regulacji spowodowałby, że podatnicy składający zeznanie (do końca kwietnia w 2005 r.) za 2004 r. nie mogliby dokonać takiego zmniejszenia, mimo dokonania wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego.
Dochody z niektórych kapitałów pieniężnych
W projekcie przyjęto też zasadę, że bez względu na miejsce uzyskania dochodów z niektórych kapitałów pieniężnych, opodatkowane one będą 19-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym. W konsekwencji podatnik osiągający dochody z tego tytułu poza granicami Polski będzie mógł odliczyć zapłacony tam podatek od podatku należnego od tych dochodów obliczonego według 19-proc. stawki. Różnicę w podatku będzie zobowiązany wykazać w zeznaniu rocznym oraz zapłacić w terminie przewidzianym do złożenia tego zeznania (nadano nowe brzmienie zdaniu wstępnemu oraz pkt 5 w ust. 1, a także dodano ust. 9-10 w art. 30a ustawy).
Zmiana ta związana jest z postanowieniami Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Stosownie bowiem do art. 56 Traktatu „zakazane są wszelkie ograniczenia w przepływie kapitału między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a państwami trzecimi.”
Obecnie podatnik uzyskujący dochody za granicą, np. z tytułu odsetek od lokat bankowych, był obowiązany do wykazania tych dochodów w zeznaniu podatkowym i obliczenia należnego podatku od łącznej kwoty uzyskanych w roku podatkowym dochodów, według progresywnej skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 ustawy.
Z uwagi na wymienione postanowienia traktatu, obowiązujące aktualnie regulacje Komisja Europejska mogłaby zaskarżyć do Trybunału Europejskiego, w zakresie, w jakim dyskryminują one podatników lokujących swoje środki pieniężne poza granicami Polski, przez co ustawa dyskryminuje usługi świadczone przez instytucje finansowe mające siedzibę poza granicami Polski i tym samym narusza zasadę swobodnego świadczenia usług oraz swobodnego przepływu kapitału (np. wyrok ETS z dnia 4 marca 2004 r., w sprawie Komisja v Francja C-334/02).
Odpłatne zbycie udziałów
Kolejna zmiana dotyczy unormowań art. 30b ust. 2 pkt 4 normującego ustalanie dochodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną. Zmiana pozwoli na uwzględnianie, przy ustalaniu dochodu, kosztów określonych w art. 22 ust. 1f (w tym wartości przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części na dzień objęcia udziałów).
Zaproponowano jedną 19-proc. stawkę podatku od dochodu uzyskanego ze zbycia udziałów, papierów wartościowych bez względu na miejsce uzyskania tego dochodu (podobne rozwiązanie jak w art. 30a ustawy). W konsekwencji podatnik uzyskujący takie dochody poza granicami Polski łączy je z takimi samymi dochodami uzyskanymi na terytorium Polski i od podatku obliczonego od sumy dochodów odlicza kwotę podatku zapłaconego za granicą (dodano ust. 5a i 5b).
Ulga na internet
Podczas prac nad przyszłorocznymi zmianami podatkowymi w sejmowej Komisji Finansów Publicznych zgłoszono propozycję wprowadzenia odliczenia wydatków związanych z usługami dostępu do internetu. Wydatki te miałyby być odliczane od dochodu do wysokości 760 zł. Wniosek ten zyskał poparcie większości członków komisji.
Sprawozdanie komisji dotyczące zmian w podatkach w przyszłym roku zostaną przedstawione Sejmowi.
Krzysztof Tomaszewski
OPINIA
Andrzej Dębiec, partner i szef działu podatkowego Międzynarodowej Kancelarii Lovells
Część zmian, które prawdopodobnie wejdą z życie z początkiem przyszłego roku, należy ocenić pozytywnie. Do niektórych jednak można mieć pewne zastrzeżenia. Z pewnością dobry jest proponowany przepis, aby z tytułu darowizn można było odliczać 6 proc. dochodu. Dzięki zastąpieniu obecnego ograniczenia kwotowego darowizny limitem procentowym kwota odliczenia będzie wzrastać wraz z uzyskiwanym przez podatnika dochodem. Powinno to zachęcić wiele osób do większej szczodrości, a także zwiększyć zainteresowanie podatników finansowaniem organizacji prowadzących szeroko rozumianą działalność charytatywną. Trzeba jednocześnie zdawać sobie sprawę z tego, że odliczeniu będą podlegać – tak jak obecnie – tylko darowizny na rzecz organizacji wymienionych w ustawie o działalności pożytku publicznego i na cele tam wymienione. Przed odliczeniem darowizny warto więc sprawdzić, czy organizacja, na rzecz której darowizna ma być przekazana, spełnia wymogi określone wspomnianą ustawą. Zastrzeżenia można natomiast mieć do projektowanych zmian, z których wynika, że wpłaty na organizacje pożytku publicznego, stanowiące podstawę do zmniejszenia o 1 proc. podatku, można będzie przekazywać tylko w trakcie danego roku podatkowego. Nie można wykluczyć, że rozwiązanie to może mieć negatywny wpływ na wysokość przekazywanych darowizn. Podatnik nie będzie bowiem znał ostatecznej wysokości podatku za dany rok. W efekcie nie będzie w stanie ustalić maksymalnej kwoty wpłaty, którą może odliczyć. Uważam, że odliczeniu od podatku powinny podlegać zarówno kwoty wpłacone w trakcie roku podatkowego, jak i wpłaty dokonane po jego zakończeniu, lecz jeszcze przed złożeniem przez podatnika zeznania podatkowego.