Przykładem sytuacji, kiedy zmiana przepisów zadecydowała o wartości spółki, jest przecena na giełdzie z początku stycznia 2007 r. spółki Skotan produkującej komponenty do biopaliw.
Pod koniec 2006 r. Minister Finansów zmienił rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego dla producentów biopaliw. Inwestor, który potrafił przeanalizować ustawodawstwo unijne, mógł przewidzieć taką zmianę i wykorzystać ją do inwestycji giełdowych. Zmiana przepisów spowodowała m.in. spadek na giełdzie notowań spółki Skotan działającej na rynku biopaliw.
Zmiana polega na określeniu nowych kwot zwolnień w podatku akcyzowym z tytułu dodawania biokomponentów do paliw silnikowych, zawierających powyżej 2% biokomponentów. Po zmianie przepisów od 1 stycznia 2007 r. zmniejszyła się wysokość ulg dla producentów biokompotentów dodawanych do paliw. Zmniejszenie ulg spowodowało, że wytwarzanie biopaliwa stało się z dnia na dzień działalnością niedochodową.
W tej sprawie, po protestach inwestorów, 4 stycznia br. Ministerstwo Finansów wydało specjalny komunikat. Poinformowało ono, że zmiana rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego wynikała ze stanowiska Komisji Europejskiej w tym zakresie. Podobne stanowisko zajął w tej sprawie Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wskazał, że obowiązujące w 2006 r. prawo stanowiło pomoc publiczną udzielaną z naruszeniem Traktatu WE. Dodatkowo pozostawienie tego zwolnienia w niezmienionym kształcie wiązałoby się z obowiązkiem zwrotu takiej pomocy przez beneficjentów. Komisja Europejska zwróciła się do władz polskich o potwierdzenie, że niedozwolona pomoc publiczna z tytułu dodawania biokomponentów do paliw zostanie wstrzymana. I tak się stało w momencie wejścia w życia rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego.
Jakie były konsekwencje zmian tych przepisów dla firm? Opisana zmiana przepisów spowodowała gwałtowny spadek cen akcji spółki Skotan. W połowie grudnia 2006 r. jej akcje kosztowały około 20 zł. Na początku stycznia 2007 r. był wyceniane na poziomie 13 zł. Pojawiło się także ryzyko, że spółka utraci zdolność kredytową. Wydaje się, że można było tę sytuację przewidzieć, znając przepisy europejskie obowiązujące w tej sprawie.
Spółka Skotan planowała wybudowanie do końca 2008 r. dwóch zakładów produkcji estrów metylowych. W przypadku utrzymania przez MF obecnego poziomu ulg w podatku akcyzowym spółka zamiast na rynek polski skieruje swoją produkcję do krajów Europy. Oznacza to jednak, że Skotan nie będzie mógł w 2008 r. zrealizować prognozy zysku netto na poziomie 187,6 mln zł.
Szybko zareagowały także władze Rafinerii w Trzebini. Rafineria Trzebinia wstrzymała produkcję biopaliwa, by uniknąć strat. Przypomnijmy, że rafineria ta należy do grupy kapitałowej stworzonej przez PKN Orlen. Z dokonanych obliczeń wynikało, że skutkiem zmiany przepisów będzie roczna strata na produkcji biopaliw na poziomie 36 mln zł. Spółka wstrzymała też planowaną rozbudowę instalacji do produkcji biopaliw o wartości około 130 mln zł. Jako jedyny cel gospodarczy uzasadniający produkcję komponentów do biopaliw władze Rafinerii Trzebinia wskazały eksport za granicę.
Tomasz Król
ekspert w zakresie finansów