Prawo do ulgi zależy od miejsca zamieszkania

inforCMS
Konkubenci mieszkający z matką dziecka mogą w jednych regionach Polski rozliczyć się jak osoby samotne, a w innych nie. To efekt rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Konkubent mieszkający razem z matką dziecka i wychowujący dziecko w jednym mieszkaniu w Warszawie może skorzystać z preferencji podatkowych dla osób samotnie wychowujących dzieci i zapłacić niższy podatek, a konkubent w Gliwicach lub Łodzi w identycznej sytuacji już nie. Rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych powodują, że stosując te same przepisy, jedni podatnicy muszą zapłacić więcej niż inni.

Rozbieżne wyroki

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 2498/08, nieprawomocny) orzekł, że kawaler z dzieckiem mieszkający z matką dziecka, która jest jego konkubiną, może rozliczać się jak osoba samotnie wychowująca dziecko, czyli na preferencyjnych zasadach (także wyrok sygn. akt III SA/Wa 1133/07, prawomocny). Również konkubenci w Bydgoszczy mogą rozliczyć się z dzieckiem (sygn. akt I SA/Bd 599/04), ale już podatnicy w Gliwicach nie mają takiego prawa. W analogicznej sytuacji do podatnika ze stolicy sąd w Gliwicach (sygn. akt I SA/Gl 766/08, identycznie WSA w Łodzi, sygn. akt I SA/Łd 868/08) uznał, że gdy rodzice dziecka wychowują je wspólnie, ale nie są małżeństwem, to żadnemu z nich nie przysługuje prawo do rozliczenia jak osoba samotnie wychowująca dzieci. Sąd w Gliwicach powołał się także na dwa wyroki NSA, który uznał, że nie każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w art. 6 ust. 5 ustawy o PIT jest osobą samotnie wychowującą dziecko (sygn. akt II FSK 1266/05). W drugim wyroku NSA (sygn. akt II FSK 1474/05) stwierdził, że aby skorzystać z ulgi, podatnik musi nie tylko mieć określony stan cywilny, lecz także wychowywać dziecko samotnie.


Spór ekspertów

Andrzej Taudul, doradca podatkowy w Andrzej Paczuski i Andrzej Taudul Doradcy Podatkowi, analizując przepisy, wskazuje, że źródłem problemów jest nadgorliwość w podejściu władz skarbowych i niektórych sędziów. Przepis art. 6 ust. 5 ustawy o PIT stanowi, że osobą samotnie wychowującą dzieci jest jeden z rodziców albo opiekun prawny, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację. Za osobę samotnie wychowującą dzieci - dodaje Mirosław Siwiński, doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Witold Modzelewski - uważa się też osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Słusznie stwierdził WSA w Warszawie, że konkubent, nawet jeśli mieszka z matką dziecka, ale jednocześnie jest jedną ze wskazanych osób, spełnia warunki do rozliczenia się samotnie z dzieckiem - uważa Mirosław Siwiński.

Jego zdaniem ustawodawca wyłączył tu pojęcie potoczne samotnego wychowywania.

Zdaniem Andrzeja Taudula takie stanowisko sądu w Gliwicach nie ma oparcia w przepisach ustawy. Do skorzystania z ulgi wystarczy samotne wychowywanie choćby w ciągu jednego dnia w roku.

Z opiniami tymi nie zgadza się Anna Misiak, doradca podatkowy w MDDP Doradztwo Podatkowe. Organy podatkowe także są w tej sprawie zgodne i twierdzą, że jeśli podatnik nie wychowuje dziecka samotnie (mieszka razem z dzieckiem), to nie ma prawa do preferencji.

Istotny stan faktyczny

Zdaniem Anny Misiak spełnienie przesłanek ustawy o PIT oznaczałoby, że można złożyć zeznanie z dzieckiem.

- Co prawda przepisy nie posługują się wprost np. pojęciem: ten, kto faktycznie samotnie wychowuje dziecko, ale argument ten niejednokrotnie pojawiał się w orzecznictwie sądowym, także w orzeczeniach NSA - podkreśla Anna Misiak.

Dodaje, że sądy zwracały uwagę, że liczy się stan faktyczny, a więc to, czy podatnik oprócz określonego statusu cywilnego faktycznie samotnie wychowuje dziecko.

- Samotne wychowanie oznacza, że ogół obowiązków związanych z wykonywaniem władzy rodzicielskiej faktycznie ciąży na co dzień tylko na jednym z rodziców - uważa ekspert.

Jej zdaniem nie wyklucza to sytuacji, że drugie z rodziców wspiera rodzica samotnie wychowującego dziecko, lecz wsparcie to ma charakter niepełny i incydentalny (co potwierdził NSA w wyroku o sygn. akt II FSK 617/07). Prawa do wspólnego rozliczenia się z dzieckiem nie miałaby osoba, która żyje w związku nieformalnym, wspólnie wychowując dziecko, którego nie jest ani rodzicem, ani opiekunem prawnym, nawet jeśli matka dziecka nie osiąga dochodów i nie skorzysta z możliwości wspólnego rozliczenia się z dzieckiem.

Rozbieżności w orzecznictwie mógłby rozstrzygnąć NSA. Biorąc pod uwagę wyroki tego sądu, bardziej prawdopodobne wydaje się uznanie, że konkubent wspólnie mieszkający z matką dziecka nie może korzystać z preferencyjnego rozliczenia PIT.

Infor.pl
W Sejmie: Wypłaty ZUS do 21. dnia miesiąca? Wcześniej między 5. a 10. dniem? [Zasiłki chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze czy świadczenia pielęgnacyjne]
12 cze 2025

W Sejmie poseł Michał Moskal zwrócił się do rządu (MRPiPS) z prośbą o potwierdzenie albo zaprzeczenie informacji, jakie otrzymał w swoim biurze poselskim. Wyborcy interweniowali u posła domagając się załatwienia przez niego, aby ZUS wypłacał świadczenia między 5. a 10. dniem każdego miesiąca (tak kiedyś), a nie bliżej 21-ego (tak dziś). Dotyczyć ta sytuacja ma dużej liczby świadczeń - zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych, a także świadczenia pielęgnacyjnego

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!
12 cze 2025

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Blisko LUDZI i dla LUDZI. Czym Emtor wyróżnia się jako pracodawca na rynku wózków widłowych?
12 cze 2025

Na przestrzeni lat firma Emtor udowodniła, że sukces w biznesie nie zależy wyłącznie od produktów czy wyników finansowych, ale przede wszystkim od ludzi, którzy ten biznes tworzą. To dzięki zaangażowaniu, lojalności i codziennej pracy zespołów połączenie tradycji z nowoczesnością jest możliwe. Emtor stawia na człowieka – nie tylko jako pracownika, ale jako partnera w budowaniu wspólnej przyszłości. Bo gdy ludzie czują się docenieni, chcą zostać na dłużej. Jak zatem firma buduje swoją przewagę na konkurencyjnym rynku?

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.
12 cze 2025

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej?
12 cze 2025

Z danych ZUS wynika, że do 11 czerwca 2025 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło 898,7 tys. wniosków. Większość wniosków o rentę wdowią złożyły kobiety. Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej? Gdzie złożono najwięcej wniosków?

Bez edukacji nie ma kaucji – klucz do sukcesu systemu kaucyjnego leży w świadomości społecznej
12 cze 2025

Choć Polacy popierają wprowadzenie systemu kaucyjnego, brak wiedzy o jego działaniu może zagrozić skuteczności reformy. Edukacja i przemyślana komunikacja to fundamenty, bez których nawet najlepsza technologia nie spełni swojej roli.

Emerytura w 2025 roku: Jakie dodatki i świadczenia przysługują seniorom po 65. i 75. roku życia? [KOMPENDIUM WIEDZY]
12 cze 2025

Dodatek pielęgnacyjny, trzynastka i czternastka, świadczenie 500+, darmowe leki, a także specjalne dodatki dla kombatantów i osób represjonowanych – seniorzy w Polsce mogą liczyć na realne wsparcie finansowe. Sprawdź, ile wynoszą te świadczenia w 2025 roku i komu przysługują.

Sejm przyjął ważną zmianę dla przedsiębiorców – korekta deklaracji podatkowej po kontroli celno-skarbowej coraz bliżej
12 cze 2025

W środę, 11 czerwca 2025 roku, Sejm zdecydował o skierowaniu do trzeciego czytania projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o VAT. To istotna zmiana dla przedsiębiorców – umożliwia bowiem korektę deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej.

Nowelizacja ustawy o VAT: możliwe podniesienie limitu zwolnienia z 200 tys. zł do nawet 300 tys. zł
12 cze 2025

Trwają prace nad ustawą, która może przynieść realne ulgi podatkowe najmniejszym przedsiębiorcom. Ostateczna decyzja – czy limit zwolnienia z VAT wyniesie 240 tys. zł, czy aż 300 tys. zł – zależy od dalszych prac sejmowych komisji.

Wakacyjna praca w 2025: kto zarobi najwięcej i gdzie łatwo o etat?
12 cze 2025

Sezon letni to idealny czas, by podreperować budżet. Eksperci sprawdzili, które zawody sezonowe są najbardziej opłacalne – stawki sięgają nawet 50 zł netto za godzinę! Sprawdź, gdzie warto szukać pracy, niezależnie od wieku i doświadczenia.

pokaż więcej
Proszę czekać...