Czy można wypowiedzieć umowę o pracę z powodu choroby pracownika?

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony z powodu absencji chorobowej pracownika budzi liczne wątpliwości i kontrowersje zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa pracy. Pracodawca, wypowiadając umowę o pracę i podając jako przyczynę nieobecność pracownika z powodu choroby, naraża się na ryzyko przegrania sprawy w sądzie pracy.
Pracodawca zobowiązany jest do podania konkretnej i rzeczywistej przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie (tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 15 lutego 2000 r., I PKN 514/99, OSNAP 2001/13/440). Pracownikowi przysługuje prawo odwołania się od przyczyny wypowiedzenia do sądu pracy i dochodzenia przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach albo prawa do odszkodowania.
Przepisy Kodeksu pracy nie zawierają żadnych uregulowań określających, jakie zdarzenie może stanowić przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę. Odpowiedzi na pytanie o zasadność wypowiedzenia umowy z powodu absencji chorobowej pracownika należy szukać w orzecznictwie sądowym. W kwestii tej wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy. Jego stanowisko w tej sprawie nie jest jednak jednolite.
Niedopuszczalność wypowiedzenia
Część orzeczeń Sądu Najwyższego ogranicza w znaczący sposób możliwość wypowiedzenia umowy o pracę z powodu absencji chorobowej pracownika. Przykładem jest wyrok Sądu Najwyższego z 6 listopada 2001 r. (I PKN 673/00, OSNP 2003/19/459). Sąd Najwyższy stwierdził w nim, że nieobecność pracownika spowodowana niezdolnością do pracy w następstwie choroby, która nie miała charakteru przewlekłego, a ponadto definitywnie minęła, nie stanowi uzasadnionej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę. Orzeczenie to zostało wydane na podstawie następującego stanu faktycznego: pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę o pracę podając jako przyczynę częste i długotrwałe absencje chorobowe dezorganizujące pracę. Pracownik zakwestionował przyczynę wypowiedzenia. Sąd Najwyższy orzekł o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach. Stwierdził, iż jego choroba nie miała przewlekłego charakteru, została ponadto definitywnie wyleczona. Pracodawca nie udowodnił także, iż w związku z chorobą pracownika zmuszony był ponieść dodatkowe nakłady w celu zatrudnienia innych pracowników w godzinach nadliczbowych lub innych osób na podstawie umów zlecenia.
Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 6 listopada 2001 r. (I PKN 449/00, OSNP 2003/19/456), stwierdzając, iż pracodawca, który jest przedsiębiorcą, powinien organizować swą działalność gospodarczą biorąc pod uwagę nieuchronność nieobecności pracowników, spowodowaną chorobami, urlopami i innymi usprawiedliwionymi przyczynami. Wypowiedzenie umowy o pracę z uwagi na nieobecności pracownika spowodowane chorobą może być uznane za uzasadnione tylko wówczas, gdy pracodawca wykaże ich związek z naruszeniem jego istotnych interesów. W sprawie, która zakończyła się takim wyrokiem, pracodawca wypowiedział umowę o pracę kilku pracownikom, podając jako jeden z powodów ich nadmierną absencję chorobową. Absencja pracownika z powodu choroby stanowi usprawiedliwioną nieobecność i zdaniem Sądu Najwyższego może być uznana za uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia tylko wtedy, gdy pracodawca wykaże istnienie związku przyczynowego między chorobą konkretnego pracownika a naruszeniem swoich istotnych interesów.
Z kolei w wyroku z 21 stycznia 2003 r. (I PK 96/02/M.P.Pr. – wkł. 2004/2/5) Sąd Najwyższy stwierdził, iż długotrwałe nieobecności pracownika spowodowane chorobą mogą uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę, to jednak takie wypowiedzenie może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego w sytuacji, gdy dotyczy długoletniego pracownika nienagannie wykonującego dotąd swoje obowiązki pracownicze.
Dopuszczalność wypowiedzenia
W orzecznictwie występują również odmienne poglądy dopuszczające możliwość wypowiedzenia umowy o pracę z powodu absencji chorobowej pracownika. Przykładem jest wyrok Sądu Najwyższego z 29 września 1998 r. (I PKN 335/98, OSNP 1999/20/648), w którym stwierdzono, iż ocena zasadności przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę powinna być powiązana z istotą i celem stosunku pracy, jeżeli więc w umowie o pracę pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy na rzecz pracodawcy, zaś pracodawca zatrudnia pracownika za wynagrodzeniem, to sprzeczne z celem stosunku pracy jest jego trwanie wtedy, gdy pracownik nie może wykonywać przyjętych na siebie obowiązków. Częste lub długotrwałe nieobecności pracownika spowodowane chorobą z reguły nie pozwalają pracodawcy na osiągnięcie celu zamierzonego w umowie o pracę. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż istotą stosunku pracy jest wykonywanie przez pracownika pracy na rzecz pracodawcy. Skoro więc absencja chorobowa pracownika uniemożliwia realizację głównego celu umowy o pracę, jej wypowiedzenie z tego powodu jest zasadne.
Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 21 października 1999 r. (I PKN 323/99, OSNP 2001/5/157) stwierdzając, że w przypadku, gdy absencje w pracy pracownika są częste i długotrwałe, nie można od pracodawcy wymagać, aby brał pod uwagę możliwość poprawy zdrowia pracownika i od tego uzależniał wypowiedzenie mu umowy o pracę.
Wnioski
Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy wypowiedzenie umowy o pracę z powodu absencji chorobowej pracownika uzasadnia rozwiązanie umowy. Pewną wskazówką dla pracodawców decydujących się na ten krok mogą być przedstawione orzeczenia Sądu Najwyższego. Jednak wyroki te dotyczą konkretnych, indywidualnych stanów faktycznych, a ponadto, w przeciwieństwie do przepisów Kodeksu pracy, nie są źródłami powszechnie obowiązującego prawa.
Podstawa prawna:
• art. 30 § 1 pkt 2, art. 45 Kodeksu pracy.
Roman Kwiatkowski


Infor.pl
Renta wdowia – od kiedy? ZUS podał harmonogram wypłat
12 cze 2025

Już od 1 lipca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wypłaty rent wdowich – nowego świadczenia, na które czekało setki tysięcy uprawnionych. ZUS podał oficjalny harmonogram, z którego wynika, że świadczenia będą wypłacane w dotychczasowych terminach wypłat emerytur i rent: 1., 6., 10., 15., 20. oraz 25. dnia każdego miesiąca.

Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia
12 cze 2025

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

OC dla rowerzystów – konieczność czy ograniczanie wolności? Polacy podzieleni
12 cze 2025

Czy rowerzyści powinni mieć obowiązkowe OC? Wraz ze wzrostem liczby jednośladów na drogach, temat ten wraca jak bumerang i dzieli opinię publiczną. Najnowsze badanie Rankomat.pl pokazuje, że Polacy są niemal równo podzieleni – nie brakuje zarówno zwolenników bezpieczeństwa, jak i obrońców niezależności.

Czy konto firmowe jest obowiązkowe?
12 cze 2025

Przy założeniu firmy musisz dopełnić wielu formalności. O ile wybór nazwy przedsiębiorstwa, wskazanie adresu jego siedziby, czy wskazanie właściwego PKD są obligatoryjne, o tyle otworzenie rachunku firmowego niekoniecznie. Jednak dużo zależy przy tym od tego, jaka forma działalności jest prowadzona, jakie transakcje są wykonywane i wreszcie, czy chce ona korzystać z mechanizmu split payment.

W Sejmie: Wypłaty ZUS do 21. dnia miesiąca? Wcześniej między 5. a 10. dniem? [Zasiłki i świadczenia]
12 cze 2025

W Sejmie poseł Michał Moskal zwrócił się do rządu (MRPiPS) z prośbą o potwierdzenie albo zaprzeczenie informacji, jakie otrzymał w swoim biurze poselskim. Wyborcy interweniowali u posła domagając się załatwienia przez niego, aby ZUS wypłacał świadczenia między 5. a 10. dniem każdego miesiąca (tak kiedyś), a nie bliżej 21-ego (tak dziś). Dotyczyć ta sytuacja ma dużej liczby świadczeń - zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych, a także świadczenia pielęgnacyjnego.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!
12 cze 2025

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Blisko LUDZI i dla LUDZI. Czym Emtor wyróżnia się jako pracodawca na rynku wózków widłowych?
12 cze 2025

Na przestrzeni lat firma Emtor udowodniła, że sukces w biznesie nie zależy wyłącznie od produktów czy wyników finansowych, ale przede wszystkim od ludzi, którzy ten biznes tworzą. To dzięki zaangażowaniu, lojalności i codziennej pracy zespołów połączenie tradycji z nowoczesnością jest możliwe. Emtor stawia na człowieka – nie tylko jako pracownika, ale jako partnera w budowaniu wspólnej przyszłości. Bo gdy ludzie czują się docenieni, chcą zostać na dłużej. Jak zatem firma buduje swoją przewagę na konkurencyjnym rynku?

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.
12 cze 2025

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej?
12 cze 2025

Z danych ZUS wynika, że do 11 czerwca 2025 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło 898,7 tys. wniosków. Większość wniosków o rentę wdowią złożyły kobiety. Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej? Gdzie złożono najwięcej wniosków?

Bez edukacji nie ma kaucji – klucz do sukcesu systemu kaucyjnego leży w świadomości społecznej
12 cze 2025

Choć Polacy popierają wprowadzenie systemu kaucyjnego, brak wiedzy o jego działaniu może zagrozić skuteczności reformy. Edukacja i przemyślana komunikacja to fundamenty, bez których nawet najlepsza technologia nie spełni swojej roli.

pokaż więcej
Proszę czekać...