Możliwe skutki niewykonania polecenia pracodawcy

Nawiązując stosunek pracy, pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Przepis ten nakłada na pracownika obowiązek podporządkowania się pracodawcy w procesie wykonywania umówionej pracy. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są o­ne sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę (art. 100 par. 1 k.p.). Następstwem niewykonywania przez pracownika poleceń pracodawcy jest z reguły wyciągnięcie wobec niego konsekwencji określonych w przepisach kodeksu pracy.
Obowiązek stosowania się do poleceń
Obowiązek stosowania się do poleceń pracodawcy stanowi w myśl art. 100 par. 1 k.p. jeden z podstawowych obowiązków pracownika. Polecenia konkretyzują rodzaj pracy danego pracownika (określany bardzo często w umowach w sposób ogólny, np. jedynie przez wskazanie stanowiska lub pełnionej funkcji), któremu pracodawca powierza wykonanie określonych zadań. Jednak możliwości wydawania pracownikowi poleceń dotyczących pracy nie pozbawia pracodawcy również fakt wręczenia pracownikowi przy zawieraniu umowy szczegółowego zakresu czynności, które pracownik ma wykonywać.
Jeżeli polecenia pracodawcy mieszczą się w ramach umówionej pracy, pracodawca może za ich pomocą wywierać realny wpływ na sposób wykonywania przez pracownika określonych czynności. Jednak w pewnych sytuacjach polecenia pracodawcy mogą wykraczać poza zakres umówionej pracy. Może mieć to miejsce jedynie w określonych prawem przypadkach, np. w razie powierzenia pracownikowi wykonywania innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym (art. 42 par. 4 k.p.) czy w przypadku wydania pracownikowi polecenia wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych.
Konsekwencje niewykonywania poleceń
Niewykonywanie przez pracownika poleceń pracodawcy spowodować może, w zależności od okoliczności danego przypadku, nawet wręczenie pracownikowi przez pracodawcę oświadczenia o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia. Odmowę wykonywania poleceń często bowiem można zakwalifikować jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.
PRZYKŁADY
• W zakładzie pracy w miejsce wieloletniego kierownika zatrudniono 30-letnią osobę – dysponującą jednak stosownym doświadczeniem i kwalifikacjami do wykonywania powierzonej funkcji. Niektórzy ze starszych pracowników, nie mogąc pogodzić się ze zmianą kierownictwa oraz faktem podlegania dużo młodszej kierowniczce, odnoszą się do niej z niechęcią i wykonują wydane im polecenia opieszale, tłumacząc się irracjonalnymi względami. Powoduje to dezorganizację procesu pracy. Kierowniczka wzywa tych pracowników na rozmowę, podczas której udziela im upomnienia i żąda należytego wykonywania obowiązków. Jednak sytuacja staje się jeszcze trudniejsza – pracownicy zaczynają jawnie kwestionować decyzje kierowniczki. W konsekwencji wręcza o­na tym osobom oświadczenia o rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem. Pracownicy kierują sprawę do sądu pracy. Sąd pracy oddala jednak powództwa, bowiem w myśl ustalonego orzecznictwa, odmowa podporządkowania się poleceniom pracodawcy dotyczącym organizacji i sposobu wykonywania umówionego rodzaju pracy stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę, a taka sytuacja zaistniała w tym przypadku.
• Przedsiębiorca prowadzi przedsiębiorstwo składowe. Pewnego dnia otrzymuje wiadomość, iż przyjazd samochodów ciężarowych jednego z klientów załadowanych łatwo psującymi się towarami spożywczymi zaplanowany na godz. 14 opóźni się o kilka godzin z uwagi na korek na granicy państwowej. Po otrzymaniu o godz. 18 informacji, iż samochody te dotrą na miejsce przeznaczenia ok. godz. 21.30, wydaje pracownikom magazynów polecenie pozostania w pracy w celu przygotowania miejsca na te towary oraz dokonania rozładunku. Trzech z ośmiu magazynierów odmawia wykonania tego polecenia, oświadczając, iż ich czas pracy kończy się o 20, a ponadto pozostanie w pracy kolidowałoby z ich prywatnymi planami. W konsekwencji rozładunku towaru dokonuje mniejszy niż zazwyczaj zespół pracowników, co wiąże się ze zwiększonym nakładem pracy oraz zwiększa opóźnienie kierowców samochodów ciężarowych klienta pracodawcy. Trzem magazynierom, którzy odmówili pozostania w pracy, pracodawca wręcza oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z uwagi na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, polegające na odmowie wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych mimo zaistniałych szczególnych potrzeb pracodawcy.

Kwestionowanie lub niewykonanie przez pracownika poleceń wydanych w toku świadczenia pracy może być przyczyną rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 par. 1 k.p. To pracodawca decyduje bowiem o tym, czy zadanie wynikające z polecenia wydanego pracownikowi powinno zostać wykonane w dany sposób i w danym czasie. Pracownik, kwestionując takie polecenie, naraża się na wskazane konsekwencje. Nie musi to oznaczać, iż w danych okolicznościach nie miał racji, odmawiając wykonania polecenia. Jednak zweryfikować tę kwestię może jedynie sąd pracy rozpoznający odwołanie pracownika od wypowiedzenia umowy lub rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.
Kiedy można odmówić wykonania polecenia
Polecenia pracodawcy kierowane do pracownika powinny dotyczyć pracy, a zatem jej rodzaju określonego w umowie. Nie mogą być o­ne również sprzeczne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności przepisami ustanawiającymi odpowiedzialność karną lub wykroczeniową za popełnienie określonych czynów.
PRZYKŁAD
Asystentka prezesa jest odpowiedzialna za prowadzenie korespondencji handlowej oraz przygotowywanie projektów pism kierowanych do innych podmiotów. Pisma te podpisuje prezes, który jest uprawniony do reprezentacji tego podmiotu. Pewnego dnia asystentka zawiadamia telefonicznie nieobecnego w firmie prezesa, iż za dwa dni upływa termin wyznaczony przez sąd na przedłożenie określonych wyjaśnień i dokumentów. Stosowne dokumenty i pismo procesowe były już przygotowane i wymagały jedynie podpisu prezesa. Prezes oświadcza jednak, iż nie ma czasu i nie pojawi się w firmie jeszcze przez najbliższy tydzień. Poleca asystentce podpisanie pisma procesowego jego nazwiskiem, a zatem podrobienie podpisu. Asystentka, mając świadomość, do kogo adresowane jest pismo oraz zdając sobie sprawę, że wykonując to polecenie, naraziłaby się na odpowiedzialność karną, odmawia wykonania polecenia. W tym przypadku odmowa wykonania polecenia nie może spowodować negatywnych konsekwencji natury prawno-pracowniczej.
Sebastian Ćwiora

PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).


Infor.pl
Nowe podejście do nauki online. Coraz więcej Polaków uczy się dla własnej wiedzy a nie dla dyplomów naukowych
15 cze 2024

Nauka on-line to nowy styl życia Polaków. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Uniwersytet Jagielloński, 71% dorosłych Polek i Polaków kontynuuje naukę po zakończeniu etapów obowiązkowej edukacji w sposób nieformalny.

Min. B. Nowacka: Kontrole w szkołach ze słabymi wynikami. Matura 2025 r. dalej łatwa
15 cze 2024

Dalej łatwo zdać maturę. Aż do 2026 roku nie ma ryzyka oblania egzaminu dodatkowego przez punkty. Słabsze szkoły (takie, których uczniowie mają złe wyniki) muszą się przygotować na kontrole kuratorów. Sprawdzą doskonalenie zawodowe nauczycieli w szkołach uzyskujących najniższe wyniki z egzaminu ósmoklasisty.

Renta rodzinna z ZUS. Zmieniły się kwoty graniczne przychodu
15 cze 2024

Renta rodzinna z ZUS. Od początku czerwca uczniowie i studenci, którzy pobierają rentę rodzinną z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, mogą więcej dorobić do swojego świadczenia. Zmieniły się kwoty graniczne przychodu, które będą obowiązywać do końca sierpnia.

Polscy konsumenci coraz chętniej robią zakupy za pośrednictwem portali społecznościowych
15 cze 2024

Cztery na pięć polskich firm odnotowało wzrost przychodów ze sprzedaży w serwisach społecznościowych. Nowe technologie dają nowe możliwości przedsiębiorcom, którzy chcą i potrafią z nich korzystać. Konsumenci coraz chętniej kupują wykorzystując do tego media społecznościowe.

Rozliczenie PIT w 2024 roku. Rekordowo szybkie zwroty podatku - średnio 15 dni od złożenia deklaracji
14 cze 2024

Krajowa Administracja Skarbowa podsumowała ostatni "sezon  PIT-owy", czyli rozliczenie podatkowe dochodów osób fizycznych uzyskanych w 2023 roku. 95%, czyli ponad 23 mln deklaracji podatkowych za 2023 r. podatnicy złożyli elektronicznie, z czego większość, bo aż 13,8 mln przez usługę Twój e-PIT. Tylko 1,4 mln zeznań wpłynęło w wersji papierowej. W tym roku urzędy skarbowe rekordowo szybko zwracały nadpłaty podatku – średnio w ciągu 15 dni. Pierwszy raz z usługi Twój e-PIT skorzystali przedsiębiorcy, którzy złożyli w ten sposób ponad 910 tys. dokumentów. OPP mogą w tym roku otrzymać rekordowa sumę 1,9 mld zł.

Dostałeś wiadomość o ogromnych podwyżkach cen energii? Ministerstwo Klimatu wydało oświadczenie
14 cze 2024

W ostatnim czasie pojawiły się grafiki i posty w mediach społecznościowych, które wykorzystują wizerunki znanych osób i zawierają linki wyłudzające dane. Te fałszywe informacje sugerują, że można uniknąć ogromnych podwyżek cen energii. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przypomina, że od 1 lipca 2024 r. obowiązuje ustawa o czasowym ograniczeniu cen za energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło systemowe oraz o bonie energetycznym. 

ZUS: Ważne zmiany dla nauczycieli od 1 września 2024 r. Więcej osób skorzysta z tzw. kompensówki i wcześniejszej emerytury stażowej
14 cze 2024

ZUS informuje, że od 1 września 2024 r. więcej nauczycieli będzie mogło skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego (potocznie zwanego "kompensówką") oraz z wcześniejszej emerytury stażowej. 

Kolejna wygrana podatnika w NSA: Organy podatkowe nie wykazały nienależytej staranności podatnika przy weryfikacji rzetelności dostawców przy odliczeniu VAT
14 cze 2024

W dniu 29 maja 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA), po dwukrotnym odraczaniu publikacji orzeczenia (pierwotna data rozprawy: 8 maja 2024 r.), uchylił zaskarżony przez podatnika wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku o sygn. akt I SA/Gd 703/19 z 29 października 2019 r., przyjmując że wbrew wydanemu wyrokowi WSA organy podatkowe nie zgromadziły wystarczających dowodów na podważenie dobrej wiary podatnika. W wyroku o sygn. akt I FSK 423/20 NSA nie zgodził się z sądem pierwszej instancji odnośnie wykazania przez organy zasadności pozbawienia podatnika prawa do odliczenia VAT wykazanego na fakturach dokumentujących zakupy towarów i usług. 

Osiem lat więzienia za znęcanie się i usiłowanie zabójstwa ośmiomiesięcznego dziecka
14 cze 2024

Sąd Apelacyjny w Białymstoku utrzymał w piątek karę ośmiu lat więzienia dla młodego mężczyzny oskarżonego o znęcanie się i usiłowanie zabójstwa dziecka swojej ówczesnej partnerki. Skazany ma też zapłacić 80 tys. zł zadośćuczynienia. Wyrok jest prawomocny.

Głosowanie korespondencyjne dla wszystkich. Wystarczy zamiar zgłosić wójtowi gminy, w której jest ujęty w spisie wyborców do 13 dnia przed dniem wyborów. Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu wyborczego
14 cze 2024

Sejm przyjął w piątek nowelizację Kodeksu wyborczego, autorstwa KO, rozszerzającą uprawnienie do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich, do Sejmu i Senatu oraz do Parlamentu Europejskiego na wszystkich wyborców.

pokaż więcej
Proszę czekać...