Na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (art. 163 par. 3 k.p.). W analizowanej sytuacji dotyczy to urlopu, który zakończy się w styczniu, czyli urlopu należnego za rok, w którym został wykorzystany urlop macierzyński (2008). Nie odnosi się natomiast do urlopu, który pracownica chciałaby rozpocząć w styczniu (za 2009 rok). Oznacza to, że do urlopu za 2009 rok należy zastosować ogólne zasady udzielania urlopu wypoczynkowego.
Urlopu udziela się zgodnie z planem urlopów, a w razie jego braku - pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem. Pracownica powinna zatem albo zgłosić wniosek do planu urlopów na 2009 rok albo porozumieć się z pracodawcą odnośnie do terminu wykorzystania urlopu, zgodnie z przepisami regulaminu pracy i zwyczajem obowiązującymi w zakładzie pracy. W obu przypadkach zarówno termin urlopu, jak i możliwość wykorzystania go w całości albo w części zależą od ustaleń z pracodawcą, który może uznać, że w styczniu pracownica powinna wykonywać pracę i zaproponować inny termin wykorzystania urlopu.
Należy pamiętać, że w sytuacji, gdy pracownik nie ustali z pracodawcą terminu wykorzystania urlopu, samo złożenie wniosku pracownika o udzielenie urlopu nie oznacza, że pracownik rozpocznie urlop we wskazanym we wniosku terminie (wyrok SN z 13 maja 1998 r., I PKN 99/98, OSNAPiUS 1999/10/331). Jeżeli pracownik, bez zgody pracodawcy, rozpocznie urlop w terminie podanym we wniosku, nieobecność w pracy należy potraktować jako nieusprawiedliwioną.
Pracodawca ma wówczas prawo do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych (art. 52 par. 1 pkt 1 k.p.). Podsumowując, jeżeli pracodawca wyrazi zgodę na wykorzystanie 26 dni urlopu za 2009 rok bezpośrednio po zakończeniu korzystania z urlopu za 2008 rok, pracownica nie będzie musiała wracać do pracy. Prawo do urlopu zależy bowiem od pozostawania w stosunku pracy, niezależnie od faktycznego świadczenia pracy.
Pracownica ma prawo skorzystać w 2009 roku na ogólnych zasadach z dwóch dni zwolnienia na dziecko z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. W zależności od ustaleń z pracodawcą dotyczących terminu urlopu wypoczynkowego, wykorzystanie dni wolnych może poprzedzać urlop albo nastąpić po jego wykorzystaniu.
EWA DRZEWIECKA
ekspert z zakresu prawa pracy
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 163, art. 188 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).