Pracownica może wystąpić z wnioskiem o urlop i zasiłek macierzyński już na dwa tygodnie przed przewidywaną datą porodu. O skorzystaniu z tej możliwości decyduje wyłącznie pracownica. Pracodawca nie może skierować jej na urlop macierzyński uznając, że pracownica nie może już efektywnie wykonywać swoich obowiązków.
W przypadku wystąpienia z wnioskiem o urlop i zasiłek macierzyński przed porodem pracownica powinna dostarczyć swojemu pracodawcy:
- wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego - nie ma obowiązku wystąpienia z takim wnioskiem na piśmie - przyjęcie tej formy jest wygodne dla obu stron. Pracodawca ma dokument, że zgodnie z wolą pracownicy udzielił jej urlopu, pracownica - ma potwierdzenie swojej prośby,
- zaświadczenie lekarza o przewidywanej dacie porodu - to dokument, który wystawia z reguły lekarz, który opiekował się pracownicą przez cały poród. Na podstawie posiadanej dokumentacji lekarz może stwierdzić w przybliżeniu kiedy nastąpi poród.
Pracodawca nie może przy tym wymagać od pracownicy, żeby zaświadczenie wystawił wskazany przez niego lekarz, np. tylko ten, z opieki którego korzystają pracownicy zakładu.
Zwolnienie czy zasiłek
Pracownice często przed porodem korzystają ze zwolnień lekarskich. Jest to związane ze stanem zdrowia albo np. badaniami, które muszą wykonywać. W takim przypadku za okres zwolnienia pracownicy przysługuje zasiłek chorobowy w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru.
Pracodawca nie może wymagać od pracownicy, żeby rozpoczęła urlop macierzyński na dwa tygodnie przed porodem. Jest to wyłącznie uprawnienie pracownicy, z którego może, ale nie musi ona korzystać. Pracodawca nie może również żądać od pracownicy w ciąży, żeby przed porodem skorzystała z urlopu wypoczynkowego np. na kilka dni przed planowaną datą porodu. Natomiast wniosek o wykorzystanie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego wiąże pracodawcę, tzn. pracodawca nie może odmówić w tym przypadku udzielenia urlopu wypoczynkowego.
Zasiłek po porodzie
Jeżeli pracownica przed porodem była na zwolnieniu lekarskim i w trakcie tego zwolnienia urodziła dziecko, to poród przerywa zwolnienie lekarskie. W tym przypadku pracownica nabywa prawo do urlopu i zasiłku macierzyńskiego od dnia porodu. Tak samo jest w przypadku innej nieobecności w pracy np. z powodu przebywania na świadczeniu rehabilitacyjnym.
Jeżeli pracownica przed porodem nie korzystała z urlopu macierzyńskiego, to prawo do urlopu i zasiłku macierzyńskiego nabywa w dniu porodu.
Pracodawca zwykle udziela urlopu macierzyńskiego na podstawie informacji np. ze szpitala o urodzeniu dziecka przez pracownicę. Taka informacja nie jest jednak podstawą wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński od dnia porodu wypłaca się na podstawie:
- skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka. Wystarczy, że pracodawca w aktach zasiłkowych pozostawi uwierzytelnioną kopię aktu urodzenia, potwierdzoną np. przez uprawnionego pracownika,
- oświadczenia pracownicy o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka. Z oświadczenia powinno również wynikać, czy był to poród mnogi.
Informacje te mają wypływ na wymiar urlopu i zasiłku macierzyńskiego.
Liczba ubezpieczonych
O tym, czy zasiłki w zakładzie pracy będą wypłacane przez pracodawcę czy ZUS decyduje liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30 listopada poprzedniego roku. Obowiązek ustalania prawa i wypłacania zasiłków z ubezpieczenia chorobowego w 2007 roku mają ci pracodawcy, którzy 30 listopada 2006 r. zgłaszali do ubezpieczenia co najmniej 21 osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu (przykład).
Wypłata przez ZUS
Jeżeli pracodawca nie jest uprawniony do wypłacania zasiłków z ubezpieczenia chorobowego, to dokumentację pracownicy niezwłocznie powinien przekazać do ZUS. Do dokumentów pracodawca dołącza zaświadczenie o okresie udzielonego pracownicy urlopu macierzyńskiego oraz zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3 o okresach niezdolności do pracy, okresie ubezpieczenia oraz wysokości uzyskanego wynagrodzenia. Informację na temat wymiaru udzielonego urlopu macierzyńskiego pracodawca może również zawrzeć w pkt 15: Uwagi ZUS Z-3.
Zasiłek dla ojca dziecka
Prawo do zasiłku macierzyńskiego po spełnieniu określonych warunków przysługuje również ojcu dziecka. Pracodawca jest zobowiązany udzielić urlopu macierzyńskiego pracownikowi - ojcu dziecka, który zwróci się z takim wnioskiem. Pracownik nabywa prawo do urlopu i zasiłku macierzyńskiego na dziecko, jeżeli matka dziecka wykorzysta 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. W tym przypadku na pisemny wniosek matki dziecka zostanie skrócony dla niej okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Pozostałą część niewykorzystanego urlopu i zasiłku macierzyńskiego przypadającą bezpośrednio po urlopie matki dziecka może wykorzystać jego ojciec, jeżeli przystąpił do ubezpieczenia chorobowego.
Wniosek o skrócenie urlopu macierzyńskiego pracownica powinna złożyć pracodawcy co najmniej na siedem dni przed powrotem do pracy. Pracownica do wniosku o skrócenie okresu urlopu i zasiłku macierzyńskiego dołącza zaświadczenie pracodawcy, który zatrudnia ojca dziecka, potwierdzające datę rozpoczęcia przez niego urlopu macierzyńskiego albo oświadczenie o zaprzestaniu działalności, jeżeli podlega ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu niż umowa o pracę.
Dłuższy macierzyński
W związku z wejściem w życie nowelizacji kodeksu pracy i ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego trwa okres przejściowy. Znowelizowane przepisy wydłużyły wymiar urlopu i zasiłku macierzyńskiego o dwa tygodnie. Pracodawcy mają obowiązek udzielić urlopu i zasiłku macierzyńskiego dłuższego o dwa tygodnie bez składania dodatkowego wniosku przez pracownicę. Większy wymiar przysługuje z mocy ustawy.
PRZYKŁAD: USTALENIE LICZBY UBEZPIECZONYCH
Pracodawca 30 listopada 2006 r. zatrudniał 15 pracowników i 8 zleceniobiorców, którzy nie zostali zgłoszeniu do ubezpieczenia chorobowego.
Pracodawca ten nie jest uprawniony do wypłacania zasiłków w 2007 roku, ponieważ do ubezpieczenia chorobowego zgłaszał 15 osób.
Podstawa prawna:
- Art. 163 par. 3, art. 180, art. 184, art. 185 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
- Art. 61 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późn. zm.).
- Par. 1 ust. 2, par. 12, par. 17a, par. 17b rozporządzenia z 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 65, poz. 742 z późn. zm.).
Edyta Pisarczyk
Kiedy pracodawca wypłaca zasiłek macierzyński
Wiceszef MON ocenia, że 5. punkt deklaracji Mentzena jest groźny dla Polski. To jedno z głównych żądań Putina. Czy Ukraina powinna być w NATO?
Rolą alimentów jest zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w szczególności małoletniego dziecka. Kiedy można żądać podwyższenia alimentów? Jak wnieść o podwyższenie alimentów? Co powinno znaleźć się w pozwie?
Nadal pracować czy już nie. Z tym dylematem mierzą się ci, którzy osiągnęli emerytalny wiek. Jeśli już ktoś zdecyduje się na pożegnanie z zawodowym życiem, nie bez znaczenia jest moment przejścia na zasłużony odpoczynek. Odłożenie decyzji o miesiąc lub dwa może sprawić, że emerytura będzie wyższa nawet o kilkaset złotych.
Kto i na jakich zasadach może poprawiać maturę 2025 r.? Należy wyróżnić dwie sytuacje: maturzysta nie zdał matury i maturzysta zdał, ale chce poprawić wyniki. W tym i kolejnym roku przystąpić do matury mogą też seniorzy.
Rosną limity dorabiania dla rencistów i wcześniejszych emerytów. Chodzi o kwoty, po przekroczeniu których ZUS obniża lub zawiesza pobierane świadczenie emerytalne lub rentowe. To dobra wiadomość.
Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.
Darowizna na kwotę 4 milionów złotych może brzmieć jak zaproszenie do kontroli skarbowej. Tymczasem obowiązujące przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie tylko dopuszczają taką transakcję bez podatku, ale wręcz jasno określają, jak to zrobić legalnie i bezpiecznie. W najnowszej interpretacji indywidualnej skarbówka potwierdził, że nawet wielomilionowe darowizny mogą być zwolnione z podatku, jeśli spełnione zostaną trzy kluczowe warunki. Jakie? Sprawdzamy.
Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wydłużyła termin uchwalenia planu ogólnego gminy do końca czerwca 2026 r. Co jeszcze się zmienia? Oto najważniejsze terminy!
Sądy wykryły trzecią lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym. Pierwsza luka dotyczy wątpliwości, czy opiekunowie osób niepełnosprawnych powinni oddawać świadczenie pielęgnacyjne (stare) za okres rozpatrywania wniosku o określenie poziomu potrzeby wsparcia (liczba punktów w WZON po teście sprawności). Druga luka dotyczy utraty ubezpieczenia zdrowotnego przez opiekunów za okres rozpatrywania wniosku przez WZON. I teraz jest odkryta trzecia luka.