Zanim zabierzemy się do robienia wirtualnych zakupów, musimy znać kilka zasadniczych reguł, które są kluczem do udanych transakcji. Po pierwsze: nigdy nie wybierajmy pochopnie e-sklepu i dostępnego w nim towaru. Zanim podejmiemy ostateczną decyzję, porównajmy oferty i ceny produktów oferowanych w sieci. Można to zrobić w kilka minut, korzystając np. z bezpłatnych internetowych porównywarek cenowych.
Zastanów się, kogo wybierasz
Gdy wybierzemy towar i sklep, w którym chcemy wydać pieniądze, przyjrzyjmy się bliżej sprzedawcy. Na stronie internetowej powinny być informacje, takie jak: nazwa i adres przedsiębiorcy, forma prawna jego przedsiębiorstwa (np. spółka cywilna) oraz o organie, który zarejestrował jego działalność. Jeżeli ich nie znajdziemy, powinniśmy być ostrożni. Radzimy sprawdzić opinie o sprzedawcy (np. na forach internetowych). Gdy i one nie przekonają nas do rzetelności sprzedawcy, lepiej nie korzystajmy z jego oferty.
Zwróćmy uwagę na jeszcze jedną ważną kwestię. Przegląd asortymentu, który znajdziemy na stronie e-sklepu, nie jest ofertą handlową. Samo złożenie zamówienia nie jest więc wiążące i nie może być podstawą do reklamacji. Może okazać się, że zdecydowaliśmy się na konkretny produkt, a sprzedawca po pewnym czasie poinformuje nas o braku towaru lub zmianie jego ceny. Pamiętajmy, że w przypadku zakupów internetowych ostatecznie liczy się potwierdzenie przyjęcia zamówienia za daną cenę przez sprzedawcę (otrzymujemy je pocztą elektroniczną na wskazany adres).
Uważaj, za co płacisz
Sklepy internetowe kuszą nas atrakcyjnymi cenami. Warto jednak przyjrzeć się, o jaką sumę chodzi sprzedającemu. Często e-sklepy, chcąc przyciągnąć internautów, podają cenę bez VAT (cena netto), który i tak później jest doliczany. Pamiętajmy, że do ceny zakupu musimy doliczyć też koszt dostawy (najczęściej kilkanaście, kilkadziesiąt złotych) czy koszty obsługi płatności przez internet.
W e-sklepach można płacić na różne sposoby - przelewem, kartą płatniczą, za zaliczeniem pocztowym. Najbezpieczniejszą, chociaż może nie najwygodniejszą, formą zapłaty jest płatność przy odbiorze.
Dobrze sprawdźmy, kiedy otrzymamy zamówiony towar. Jeżeli jest to prezent na szczególną okazję, warto, by trafił do naszych rąk na czas. Musimy więc wiedzieć, ile wynosi okres realizacji zamówienia (a później, ile sam czas dostawy). Jeśli e-sklep podaje, że trwa to 14 dni roboczych - nie liczymy niedziel i dni świątecznych. Poza tym mamy prawo do realizacji umowy zawartej na odległość w ciągu 30 dni od złożenia zamówienia, zaś o wszelkich opóźnieniach musimy być od razu informowani przez sprzedawcę (tak mówią przepisy).
Prawo do reklamacji
Towary kupione w e-sklepie objęte są dwuletnią odpowiedzialnością sprzedającego za niezgodność towaru z umową. Nie chodzi tutaj nawet o zwykłe wady fizyczne, ale również o sytuacje, kiedy zakupiony sprzęt (np. Hi-Fi czy nawet suszarka do włosów) nie ma funkcji lub właściwości, co do których zapewniał nas sklep. Reklamację w tym zakresie możemy zgłosić w ciągu dwóch lat od dnia zakupu (jednak nie później niż dwa miesiące od momentu, kiedy dowiedzieliśmy się o okoliczności). W piśmie możemy żądać naprawy towaru, wymiany na nowy, obniżenia ceny lub w ogóle odstąpienia od umowy.
Niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową to nie jedyna podstawa naszej reklamacji. Może być nią równie dobrze wystawiona gwarancja na towar (sprzedawca nie ma obowiązku nam jej udzielać). Jest to zobowiązanie przedsiębiorcy do bezpłatnego usuwania wad lub wymiany towaru na nowy. Przy zakupie towarów za granicą trzeba uważać, czy sklep zapewnia dostępność usług gwarancyjnych w Polsce.
Odstąpienie od umowy
Mało kto wie, że towar kupiony w sklepie internetowym można zwrócić bez podania jakiejkolwiek przyczyny w ciągu dziesięciu dni od otrzymania przesyłki. Sklep internetowy musi nas o takim prawie poinformować. W przeciwnym razie możemy odesłać towar nawet do trzech miesięcy od wykonania umowy.
Jeżeli chcemy zrezygnować z zakupionego towaru, musimy najpierw wysłać do siedziby e-sklepu oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Należy przygotować je na piśmie i przesłać listem poleconym na adres firmy (najpóźniej dziesiątego dnia od daty zawarcia umowy o wykonanie usługi lub daty otrzymania zamówionego towaru). Przed wysłaniem warto zrobić ksero oświadczenia oraz zachować potwierdzenie nadania listu. Będzie to dowód, że zachowaliśmy przewidziane prawem terminy.
W razie odstąpienia od umowy, transakcja jest uważana za niezawartą, a kupujący jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. Sprzedawca musi zwrócić pieniądze nie później niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy. W takim samym terminie trzeba również odesłać otrzymany towar. Jeżeli dokonaliśmy jakichkolwiek przedpłat, należą się nam od nich odsetki ustawowe (liczone od dnia ich wpłaty).
Koszty odesłania towaru ponosi internauta. Inaczej jest w przypadku reklamacji, gdy zakupiony towar zawiera wady i chcemy, żeby zostały one usunięte lub żeby przesłano nam produkt bez żadnych usterek. Jeżeli reklamacja zostanie uznana, sklep musi oddać nam koszty przesyłki. Z prawa do rezygnacji w ciągu dziesięciu dni nie możemy jednak skorzystać, gdy zakupione rzeczy były robione według indywidualnego zamówienia czy w przypadku produktów, które ulegają szybkiemu zepsuciu.
SPRAWDŹ ZANIM ZROBISZ E-ZAKUPY
• adres i numer telefonu do przedsiębiorcy (nie zakładaj, że przedsiębiorca ma siedzibę w Polsce tylko dlatego, że adres internetowy ma skrót.pl)
• poszukuj witryn internetowych, które zapewniają bezpieczne sposoby płatności (w szczególności bezpieczne połączenia) - sygnalizowane poprzez symbol (ikonkę) kłódki na spodzie ekranu monitora, gdy dokonujesz zapłaty
• czy przedsiębiorca deklaruje reguły zachowania prywatności (tzw. politykę prywatności) i wskazuje, w jakim trybie będzie przetwarzał twoje dane osobowe
• pamiętaj, że nie zawsze zawierając umowę on-line możesz korzystać z pełni praw konsumenckich (np. prawa do odstąpienia nie stosuje się do umów o usługi turystyczne, zakwaterowania, transportu)
• czy nabywany towar - np. urządzenie elektryczne - odpowiada wymogom w twoim kraju (np. sprzęt działa przy niższym napięciu elektrycznym)
• czy gwarancja jest honorowana w twoim kraju, a jeżeli będziesz musiał zwrócić towar sprzedawcy w jego kraju, to czy zwrot będzie stanowił jakiś problem
• wysokość dodatkowych kosztów zakupu (podatki, cło, koszty dostawy, przesyłki pocztowej lub paczki)
5,6mld zł szacowana wartość handlu internetowego w 2007 roku
3000 co najmniej tyle jest dziś sklepów w polskim internecie
36 proc. internautów, którzy robią zakupy w sieci, zna i korzysta z serwisów porównujących ceny
32 proc. internautów robiących zakupy w sieci nie słyszało o porównywarkach cen
Źródło: Genius
Prawo
Podstawa prawna
• Ustawa z 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. nr 22, poz. 271 z późn. zm.).
• Ustawa z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. nr 141, poz. 1176 z późn. zm.).
• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
ADAM MAKOSZ
adam.makosz@infor.pl