Optymalną formą profilaktyki raka szyjki macicy jest połączenie regularnie wykonywanych badań cytologicznych ze szczepieniem.
Przyczyną raka szyjki macicy jest bardzo powszechny wirus brodawczaka ludzkiego - HPV. Dzisiejsza medycyna daje możliwość zabezpieczenia się przed ryzykiem choroby.
Ograniczanie ryzyka
Aby zminimalizować ryzyko choroby, ginekolodzy zalecają systematyczne wykonywanie badania cytologicznego oraz zaszczepienie się przed onkogennymi typami wirusa HPV. Badanie cytologiczne to najskuteczniejsza metoda wykrywania nieprawidłowych zmian w komórkach nabłonka płaskiego szyjki macicy.
Najważniejsza jednak pozostaje profilaktyka, o której należy myśleć już od najmłodszych lat. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje populacyjne szczepienie dziewcząt w wieku 11-12 lat, uznając je za wskazane również w wieku 13-18 lat. Wskazuje również korzyści wynikające ze szczepienia kobiet starszych, nawet do 55 roku życia. Decyzję o szczepieniu dojrzałe kobiety powinny podjąć po rozmowie z ginekologiem.
Profesor Marek Spaczyński, kierownik Centralnego Ośrodka Koordynującego Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, powołuje się na wyniki najnowszych badań i rekomendacji WHO, przedstawionych na spotkaniu w Mediolanie w grudniu 2008 r. Wynika z nich, że szczepić należy dziewczynki w wieku 12-13 lat, przy jednoczesnym wsparciu działań na szczeblu lokalnym (szkoły, rodzina, samorządy miast i wsi, organizacje pozarządowe, zakłady pracy). Szczepionki są najbardziej efektywne przed rozpoczęciem współżycia seksualnego, dlatego finansowanie przez państwo szczepień powyżej 25 roku życia jest ekonomicznie nieopłacalne.
Ważne!
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje populacyjne szczepienie dziewcząt w wieku 11-12 lat
Ochrona przed zakażeniem
Specjaliści podkreślają wysoką skuteczność szczepienia w profilaktyce raka szyjki macicy. Ekspertyzy naukowe potwierdzają, że uzyskana po zaszczepieniu jedną ze szczepionek dostępnych na polskim rynku, ochrona przed zakażeniem typami 16 i 18 wirusa HPV, może trwać co najmniej przez 20 lat. Trwała ochrona przed zakażeniem jest szczególnie istotna dla nastolatek i młodych kobiet, gdyż u nich świeże zakażenie onkogennym typem wirusa HPV może wystąpić w ciągu całego życia.
Za mało funduszy
Większość krajów Unii Europejskiej zdecydowało się na wprowadzenie programów zapobiegających rakowi szyjki macicy i powszechne szczepienie dziewczynek. W Polsce szczepienie przeciwko HPV jest w kalendarzu szczepień zalecanych. Oznacza to, że choć decydenci przyznają, że warto się szczepić, to na razie nie ma na to funduszy. W 2008 roku kilka polskich miast, gmin i powiatów zdecydowało się na sfinansowanie szczepienia wśród kilkunastoletnich dziewczynek z własnych środków budżetowych. Inicjatyw takich jest coraz więcej.
ANNA SKARŻYŃSKA
gp@infor.pl