Można wyróżnić trzy podstawowe typy: przyjęcia zasiadane, na stojąco i na luzie.
Przyjęcie zasiadane jest najbardziej uroczyste i oficjalne. Może to być śniadanie czy jak kto woli lunch, które z reguły odbywają się w południe, obiad - najczęściej wieczorem, i bankiet, który może mieć miejsce o różnych porach dnia. Na tego typu przyjęciach często obowiązują specjalne stroje. Musimy zatem sprawdzić, czy na zaproszeniu nie ma wskazania co do wymaganego ubioru. A mogą się na nim znaleźć następujące informacje:
• „dark suit” (czarny garnitur, a w przypadku kobiet - skromna kreacja wieczorowa: krótsza suknia wieczorowa lub uroczysty kostium z długą spódnicą czy strojny kostium ze spodnium),
• „cravate noire” lub „black tie” - „czarna muszka” (smoking, a w przypadku kobiet - skromna kreacja wieczorowa),
• „cravate blanche” lub „white tie”, „habit” albo „full dress”, „strój wieczorowy”, biała muszka (frak, a w przypadku kobiet - uroczysta kreacja wieczorowa: musi to być długa suknia wieczorowa bez rękawów, do samej ziemi, najlepiej z głębokim dekoltem).
Jeżeli na zaproszeniu nie ma odrębnej informacji na temat stroju, najlepiej porozumieć się z organizatorami przyjęcia (jeżeli nie znamy ich obyczajów) i wprost o to zapytać.
Przyjęcia zasiadane są najczęściej poprzedzone aperitifem, trwającym z reguły 15 minut, który służy między innymi temu, aby goście się nie spóźnili na właściwe przyjęcie przy stole i mieli czas na zorientowanie się, gdzie będą przy tym stole siedzieć i jak dojść do swojego miejsca (w sali, w której odbywa się aperitif, powinien znajdować się plan stołu).
Uczestnicząc w aperitifie należy pamiętać o trzech wymogach etykiety: nie należy stać przy drzwiach, aby nie blokować wejścia następnym gościom, trzeba zapoznać się z planem stołu, a kieliszek z winem trzymać za nóżkę.
Po wejściu na salę, w której znajduje się stół, podchodzimy do swojego miejsca z naszej prawej strony, mężczyzna odsuwa krzesło kobiecie znajdującej się z jego prawej strony (tą kobietą będzie musiał się w szczególny sposób zajmować - prowadzić z nią rozmowę, podsuwać jej zakąski). Siadamy dopiero wtedy, gdy usiądą gospodarze. Teraz przestrzeganie zasad etykiety będzie już prostsze. Nie spuszczamy z oka gospodyni (a gdy jej nie ma, to spoglądamy na gospodarza) i naśladujemy ją we wszystkim (serwetkę kładziemy na kolanach, gdy ona położy swoją; poszczególne potrawy jemy w taki sposób jak ona).
Uwaga!
Podczas zasiadanego przyjęcia trzeba jeszcze dodatkowo pamiętać o kilku sprawach: nasz chleb i sałatka znajdują się po naszej lewej stronie; nasze kieliszki znajdują się po naszej prawej stronie; niczego nie kładziemy na stole (telefonu komórkowego); jeżeli coś nam upadnie na ziemię, nigdy tego nie podnosimy, tylko wzywamy kelnera; wychodząc do toalety kładziemy serwetkę na krześle, pamiętając o tym, aby była, tak jak ta znajdująca się na naszych kolanach, zwrócona w dół lewą stroną (jeżeli pomylimy strony serwetki, resztki pokarmu znajdujące się na niej zabrudzą nam ubranie); jeżeli kobieta chce wyjść do toalety, sygnalizuje to mężczyźnie siedzącemu z jej lewej strony, aby mógł wstać i odsunąć jej krzesło; przed sięgnięciem po kieliszek osuszamy delikatnie usta serwetką (tak, aby na jego brzegach nie znalazły się tłuste ślady), pomiędzy daniami pijemy wodę (to znak wysokiej kultury kulinarnej - przygotowanie kubeczków smakowych na nowe doznania).
Bankiet jest szczególnie uroczystą formą przyjęcia zasiadanego. Jego cechą wyróżniającą jest duża liczba uczestników (kilkaset albo nawet kilka tysięcy osób). Przed bankietem otrzymamy nie tylko plan stołu (czy stołów) ze wskazanym naszym miejscem, ale również plan, na którym będzie określona droga, którą mamy dojść do tego miejsca. Musimy się tego planu bezwzględnie trzymać.
Przyjęcia na stojąco to lampka wina, koktajl i przyjęcie bufetowe. Dwa pierwsze przyjęcia odbywają się w ciągu dnia. Możemy się na nie spóźnić. Jeśli nie znamy zwyczajów organizatorów, musimy wcześniej zorientować się jak należy się na te przyjęcia ubrać. Ważną rzeczą, o której musimy pamiętać, związana jest z zajęciem miejsca, po tym jak już się sami obsłużymy (weźmiemy sobie coś do jedzenia czy do picia): nie utrudniajmy życia innym (należy stanąć w takim miejscu, aby nie blokować dojścia do stołu i nie utrudniać ruchu innym).
Z przyjęciem typu koktajl związana jest ciekawostka, o której warto wiedzieć. Koktajle alkoholowe, które serwuje się na takich przyjęciach, są wymysłem amerykańskim. W Europie koktajle uznaje się za napoje gminne. Człowiek o wysokiej kulturze osobistej pije tylko szlachetne trunki (wina, koniaki, whisky) i z niczym ich nie miesza. Unika zatem koktajli.
Przyjęcie bufetowe jest najbardziej uroczystą formą przyjęcia na stojąco. Z reguły odbywa się po godz. 18.00. Obowiązuje czarny garnitur wieczorowy i odpowiadający mu strój kobiecy - skromna kreacja wieczorowa. Przyjęcie bufetowe jest przyjęciem samoobsługowym, jego menu odpowiada z reguły typowemu uroczystemu obiadowi. Obiad taki spożywamy zaczynając od przekąsek, konsumując następnie danie główne i wreszcie deser. Na przyjęciu bufetowym musimy sami trzymać się tej kolejności spożywania potraw. W miejscu, gdzie odbywa się przyjęcie bufetowe może być przygotowanych kilka stołów z krzesłami. Przeznaczone są one dla osób starszych oraz VIP-ów, lepiej ich nie zajmować. Będziemy więc zmuszeni do jedzenia na stojąco. Pod tym kątem dobierajmy potrawy (w jednej ręce będziemy musieli trzymać talerz i możemy w związku z tym jeść tylko jedną ręką).
Uwaga!
Podczas przyjęcia bufetowego należy pamiętać o następujących sprawach: gdy chcemy nałożyć sobie jakąś potrawę, dobieramy do niej odpowiedni talerz i sztućce (do zimnej przekąski mniejszy talerzyk zakąskowy i mniejszy widelec zakąskowy); ustawiamy się w kolejce do stołu, na którym znajdują się potrawy; po nałożeniu potrawy nie blokujemy dojścia do stołu; przed sięgnięciem po następną potrawę zmieniamy talerz i sztućce; brudne talerze i sztućce odkładamy wyłącznie na specjalnie przeznaczone do tego stoły lub przekazujemy kelnerom; pijąc kawę lub herbatę nie krążmy z nimi po sali - zajmijmy miejsce pod ścianą (najgorsze co się może zdarzyć to oblanie kogoś wrzątkiem).
Przyjęcia „na luzie” to różnego typu nieoficjalne przyjęcia: przyjęcia ogrodowe, pikniki, integracyjne, przyjęcia organizowane przez firmy dla swoich klientów. Rządzą się one swoimi własnymi, często niepowtarzalnymi zasadami (zawsze trzeba pamiętać o zasadach dobrego wychowania i o dobrym smaku). Jeżeli jesteśmy gośćmi na takim przyjęciu i nie znamy obyczajów organizatorów musimy uważać, gdyż „luz” może być różnie pojmowany. Może się okazać, że stosuje się tam bardzo oficjalne stroje i wyszukany ceremoniał, dlatego należy koniecznie wcześniej się zorientować, jaki strój będzie dominował na takim przyjęciu i jaka ma panować na nim atmosfera. Nie możemy być ubrani zbyt strojnie - nadubrani (overdressed) lub za mało strojnie - niedoubrani (underdressed).
Stanisław Krajski