Darowizna jest umową nazwaną, uregulowaną w Kodeksie Cywilnym. Polega na bezpłatnym przysporzeniu korzyści majątkowych wobec obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Zawarcie takiej umowy rodzi po stronie obdarowującego obowiązki odszkodowawcze.
Dlatego zanim zdecydujemy się na przekazanie krewnemu czy znajomemu mieszkania w formie darowizny, dowiedzmy się o negatywnych konsekwencjach jakie mogą nas w związku z tym spotkać.
Niewykonanie lub nienależyte wykonanie darowizny
W pierwszej kolejności należy wskazać na odpowiedzialność darczyńcy na podstawie art. 891 KC. Dotyczy on sytuacji, gdy wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez darczyńcę powstanie szkoda. Przepis ten odbiega jednak od zasad ogólnie przyjętych na gruncie prawa cywilnego. Darczyńca odpowie za szkodę tylko wtedy, gdy zostanie ona wyrządzona umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa.
Inaczej byłoby na przykład przy umowie kupna- sprzedaży mieszkania. Wtedy sprzedający odpowiedziałby za szkodę także w przypadku jej powstania na skutek niezachowania należytej staranności. Gdy mamy do czynienia z darowizną przesłanka ta jest wyłączona.
Zobacz także: Odpowiedzialność darczyńcy za niewykonanie lub nienależyte wykonanie darowizny
Odpowiedzialność za wady rzeczy
Każda rzecz może posiadać wady fizyczne oraz prawne. Odpowiedzialność za ich wystąpienie również obciąża darczyńcę. W porównaniu do zasad ogólnych jest jednak znacznie złagodzona.
Wadami fizycznymi mieszkania będą np. pękające ściany, odpadające płytki, uszkodzona instalacja gazowa itp. Natomiast wada prawna wystąpi wtedy, gdy okaże się, że ofiarowane mieszkanie jest własnością kogoś innego albo jest obciążone prawem osoby trzeciej ( np. zastaw, służebność, prawo obligacyjne).
Zobacz także: Wady fizyczne i prawne
Kiedy darczyńca będzie musiał zapłacić odszkodowanie?
Darczyńca poniesie odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wadliwą rzeczą tylko wówczas, gdy wiedząc o wadach nie zawiadomił o nich obdarowanego we właściwym czasie. Nie odpowie on jednak gdy obdarowany o takiej wadzie mógł się z łatwością dowiedzieć.
Problematyczne może okazać się sformułowanie „we właściwym czasie”. Jest to pojęcie niedookreślone, które należy definiować w kontekście konkretnego stanu faktycznego. Uogólniając można jednak wskazać, iż będzie to taki czas w którym możliwe jeszcze będzie zapobieżenie powstaniu szkody.
Jaki jest zakres odszkodowania?
Zakres odszkodowania darczyńcy ogranicza się tylko do rzeczywistego uszczerbku, wywołanego wadą darowanego przedmiotu. Nie przysługują nam w tym przypadku roszczenia na zasadach ogólnych. Obdarowany nie może więc żądać wydania rzeczy pozbawionej wad czy rozwiązania umowy.