Samowola budowlana - kiedy mamy z nią do czynienia?

Kancelaria Prawnicza Polz & Polz
Kancelaria Prawnicza Polz & Polz działa na rynku od 2004 roku. Świadczymy kompleksowe usługi doradztwa prawnego dla podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, zarówno polskich jak i zagranicznych.
rozwiń więcej
Samowola budowlana - kiedy mamy z nią do czynienia? /Fot. Fotolia / Fotolia
Co do zasady roboty budowlane można rozpocząć dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę albo po upływie 30 dni od dokonania zgłoszenia o zamiarze dokonania robót budowlanych, o ile w tym terminie właściwy organ nie wyraził swojego sprzeciwu. Katalog robót budowlanych, co do wykonania których nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę oraz co do których wymagane jest dokonanie zgłoszenia zawiera art. 29, art.30 i art. 31 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Roboty budowlane

Przez roboty budowlane należy rozumieć:

  • budowę obiektu budowlanego, oraz
  • prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego

Przez budowę należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego.

Przez przebudowę należy rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji.

Przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, nawet stosowaniu wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Czym jest obiekt budowlany?

  • budynkiem wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, oraz
  • budowlą stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, oraz
  • obiektem małej architektury.

Obiekty małej architektury

Obiekty małej architektury to niewielkie obiekty, w szczególności:

  • obiekty kultu religijnego, takie jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
  • posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej, oraz
  • obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki.

Zobacz: Sprawy urzędowe

Samowola budowlana - jakie są jej konsekwencje?

Budowa obiektu budowlanego, czyli wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu budowlanego bez uzyskania uprzednio prawomocnego pozwolenia na budowę albo bez dokonania zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ stanowi samowolę budowlaną, której konsekwencje reguluje art. 48 i nast. oraz art. 49b i nast. Prawa budowlanego.

Kiedy grozi Ci nakaz rozbiórki?

W przypadku gdy budowa obiektu budowlanego została rozpoczęta bez wymaganego pozwolenia na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, czyli w warunkach samowoli budowlanej, co do zasady inspektor nadzoru budowlanego wydaje decyzję o nakazie rozbiórki.

Jak zalegalizować samowolę budowlaną?

Przepisy przewidują jednak możliwość legalizacji takiej budowy. Warunkiem legalizacji jest to, aby budowa była zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, to jest albo z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, albo z ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Ponadto budowa ta nie może naruszać przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem.

W takim wypadku jednak inwestor ma obowiązek zapłaty opłaty legalizacyjnej. Należy zaznaczyć, że w przypadku legalizacji budowy prowadzonej bez pozwolenia na budowę, dodatkowo powstaje obowiązek uzyskania po wybudowaniu obiektu od inspektora nadzoru budowlanego decyzji o pozwoleniu na jego użytkowanie.

Zobacz serwis: Dom

Przebudowa, montaż, remont lub rozbiórka obiektu budowlanego - czy musisz mieć zgodę?

Należy zwrócić uwagę na to, że prowadzenie robót budowlanych innych niż budowa, czyli prac polegających na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego, bez uzyskania uprzednio prawomocnego pozwolenia na budowę, albo bez dokonania zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, nie stanowi samowoli budowlanej w rozumieniu art. 48 oraz art. 49b Prawa budowlanego, a zatem nie jest objęte sankcjami przewidzianymi w tych artykułach – skutki prowadzenia takich robót budowlanych reguluje art. 50 i nast. Prawa budowlanego.

Jeżeli roboty budowlane polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego zostały rozpoczęte bez uzyskania prawomocnego pozwolenia na budowę, albo bez dokonania zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, inspektor nadzoru budowlanego wydaje:

  • decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych, lub rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, lub doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego,
  • albo decyzję nakładającą obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania; po upływie terminu wskazanego w decyzji lub na wniosek inwestora, inspektor sprawdza wykonanie obowiązku i wydaje decyzję o stwierdzeniu wykonania obowiązku, albo w przypadku niewykonania obowiązku, nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych lub rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, lub doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego.

Zobacz serwis: Sprawy rodzinne

Prowadzenie robót budowlanych w sposób istotnie odbiegający od warunków pozwolenia na budowę albo zgłoszenia

Art. 50 i nast. Prawa budowlanego mają także zastosowanie w przypadku prowadzenia robót budowlanych, czyli budowy, rozbudowy, nadbudowy obiektu budowlanego oraz prac polegających na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego, w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę lub w przepisach, a także w przypadku prowadzenia robót budowlanych niezgodnie
z dokonanym zgłoszeniem. Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę.

Odstąpienie jest istotne, jeżeli dotyczy m.in. zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu, zmiany charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego, to jest kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji, zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, oraz zmiany ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji
o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zobacz także: Konsument i umowy

W przypadku prowadzenia robót budowlanych, w tym budowy, w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę lub w przepisach, albo niezgodnie z dokonanym zgłoszeniem, inspektor nadzoru budowlanego nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz, w razie potrzeby, wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem; przepisy dotyczące projektu budowlanego stosuje się odpowiednio do zakresu tych zmian.

Po upływie określonego w decyzji terminu, lub na wniosek inwestora, inspektor sprawdza wykonanie obowiązku, o którym mowa powyżej, i wydaje decyzję w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i pozwolenia na wznowienie robót budowlanych, albo, jeżeli budowa została zakończona, o zatwierdzeniu projektu budowlanego zamiennego. Ponadto, w przypadku robót budowlanych polegających na budowie lub przebudowie, nakłada także obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

W przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa powyżej, inspektor wydaje decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych, lub rozbiórkę obiektu lub jego części, lub doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego.

Zobacz: Kalkulatory

Prawo
Niedziela handlowa - Polacy podzieleni ws. handlu w niedzielę. Jest projekt ustawy łagodzącej ograniczenie
28 kwi 2024

Dzisiaj, 28 kwietnia jest niedziela handlowa. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polacy są mocno podzieleni w sprawie handlu w każdą niedzielę. Jest też projekt ustawy łagodzącej ograniczenie i dopuszczającej dwie niedziele handlowe w miesiącu.

Służby mundurowe: Rząd nie przywrócił emerytur. Ale ustanowił pełnomocnika do Spraw Postępowań Administracyjnych
28 kwi 2024

Politycy, zwycięskiej w dniu 15 października 2023 r. koalicji, obiecali: „Przywrócimy emerytom mundurowym prawa nabyte – uprawnienia emerytalne odebrane im z naruszeniem powszechnych norm prawa.“ (konkret 77 w programie wyborczym KO). Obietnica ta na pewno nie zostanie zrealizowana przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Co potem?

Papież Franciszek: nie zostawiajcie seniorów samych, nie wystarczą programy pomocy
27 kwi 2024

Papież Franciszek zaapelował, by nie pozostawiać osób starszych samych. Nie wystarcza opracowanie „programów pomocy” - mówił w sobotę podczas spotkania z 6 tysiącami seniorów i wnuków w Watykanie. Opowiadał o swoim dzieciństwie w Argentynie, spędzonym z dziadkami - włoskimi imigrantami.

Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnych bez rejestracji w PUP? Państwo woli przepłacać
28 kwi 2024

Od kilku lat jest zgłaszany postulat przyznania (na koszt państwa) ubezpieczenia zdrowotnego osobom bezrobotnym (na okres kilku miesięcy po jej utracie). Nie zostanie zrealizowany przez rząd w 2024 r. (i prawdopodobnie do końca bieżącej kadencji Sejmu).

Zaskoczenie przed majówką. Lepiej nie wchodzić do lasów obok Trójmiasta - zalecenie pomorskiego lekarza weterynarii
26 kwi 2024

W dniu 26 kwietnia 2024 r. pomorski lekarz weterynarii zalecił, aby nie wchodzić do trójmiejskich lasów. Powodem jest wykrycie u martwych dzików wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Nie będzie widać naszego adresu IP. Schowa go Google. Reklamodawcy nas nie znajdą? Privacy Sandbox zamiast cookies
28 kwi 2024

Realizowany przez Google projekt Privacy Sandbox, który domyślnie ma zastąpić pliki cookies, ma na celu ochronę prywatności użytkowników w sieci. Tym razem Google chce schować nasz adres IP, przez co reklamodawcy nie namierzą naszej lokalizacji. Czy będzie lepiej? Według niektórych regulatorów niekoniecznie, bo rozwiązanie proponowane przez Google będzie „preferowało rozwiązania reklamowe technologicznego giganta”. 

3 milionom Polaków grozi grzywna 5000 zł. Sprawdź, co zrobić, aby uniknąć kary
26 kwi 2024

W bieżącym roku ponad trzy miliony Polaków staną przed koniecznością uzyskania nowego dowodu osobistego. Liczba dokumentów, które utracą ważność, przekracza dwa miliony. Pozostałe przypadki to osoby, które osiągną pełnoletność, zmienią nazwisko lub zgubią dokument. Czy Twój dowód jest wciąż ważny? Sprawdź to już teraz!

Kiedy można stracić prawo do zasiłku chorobowego?
26 kwi 2024

Na wstępie odróżnić trzeba brak prawa do zasiłku chorobowego od jego utraty. W drugim wypadku prawo takie początkowo przysługuje, ale na skutek zachowań ubezpieczonego zdefiniowanych w art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dochodzi do jego utraty.

Bon senioralny - dla kogo 2150,00 zł miesięcznie? Na jakie usługi dla seniora?
27 kwi 2024

Wartość bonu senioralnego wyniesie maksymalnie 2150,00 zł, co odpowiada połowie minimalnego wynagrodzenia w drugiej połowie 2024 roku. Osobą uprawnioną do korzystania z usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie osoba, która ukończyła 75. rok życia w przypadku, której jest możliwe zidentyfikowanie określonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego.

Tymczasowe aresztowanie. Czy na pewno tymczasowe?
26 kwi 2024

Pozbawienie wolności, umieszczenie kogoś w więzieniu jest naturalną karą za popełnienie ciężkiego przestępstwa. Realizuje ono wiele funkcji, między innymi daje poczucie sprawiedliwości. Jest to jednak czynione po przeprowadzeniu stosownego postępowania oraz skazaniu. Tymczasem  funkcjonuje też środek zapobiegawczy, który może odizolować od świata oskarżonego, podejrzanego, czyli osobę, co do której dopiero toczy się postępowanie karne i nie wiadomo jeszcze czy zasługuje ona na jakąkolwiek karę. 

pokaż więcej
Proszę czekać...