Obecnie obowiązujący Kodeks Prawa Kanonicznego w kan. 1095 n. 3 wprowadził pojęcie niezdolności do zawarcia małżeństwa osoby, która z przyczyn natury psychicznej nie jest zdolna podjąć istotnych obowiązków małżeńskich. Zapis ten stał się motywem do podjęcia szeregu badań przez specjalistów z wielu obszarów – szczególnie z dziedziny psychologii. Dodatkowo analiza orzeczeń Sądów Biskupich pozwala na stwierdzenie, że wiele z tych orzeczeń wskazuje na alkoholizm jako przyczynę niezdolności do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. W niniejszym artykule wyjaśnię kwestię wpływu alkoholizmu na ważność sakramentalnego małżeństwa.
Przyczyną sprawczą małżeństwa jest zgoda małżeńska. Do jej prawidłowego wyrażenia konieczne są określone uwarunkowania w kontekście działania rozumu i woli. Zapis wspomnianego już kan. 1095 n. 3 pozwala na orzeczenie nieważności małżeństwa m.in. z powodu uzależnienia od alkoholu.
Zobacz serwis: Sprawy rodzinne
Alkoholizm jest to psychiczne uzależnienie osoby od alkoholu, które przejawia się nadmiernym piciem. Uzależnienie to powinno się przejawiać bądź w łatwych do zauważenia przez otoczenie zaburzeniach psychicznych, albo w związanych z piciem alkoholu zachowaniach, które działają na szkodę osoby dotkniętej tym problemem (dla jej zdrowia psychicznego i fizycznego), jej stosunkom z innymi osobami oraz sytuacji społecznej czy ekonomicznej.
Ponieważ alkoholizm jest stanem uzależnienia człowieka, musi prowadzić do ograniczenia jego wolności w podejmowaniu decyzji itp. Alkoholizm rozwija się na różnym podłożu psychicznym. Literatura wskazuje także na różne przyczyny oraz mechanizmy uzależnień. Różny jest też stan psychiczny, osobowościowy osób uzależnionych od alkoholu. Człowiek zawierający sakramentalne małżeństwo musi być zdolny do przekazania przedmiotu zgody małżeńskiej. Innymi słowy - ma być zdolny do podjęcia i tym samym wypełnienia istotnych obowiązków małżeńskich. Powstaje zatem istotna wątpliwość - czy osoba uzależniona od alkoholu jest zdolna do przekazania konsensu małżeńskiego?
Zobacz serwis: Unieważnienie małżeństwa
Prawo małżeńskie jednoznacznie stwierdza, iż niezdolność osoby do zawarcia małżeństwa przejawia się w zaburzeniach natury psychicznej. Źródłem ich może być poważne zakłócenie osobowości, w rezultacie którego niemożliwe jest ustanowienie wspólnoty życia małżeńskiego. Przyczyny owej niezdolności do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich orzecznictwo sądowe upatruje m.in. w stanie psychiki spowodowanym przez alkoholizm. Oznacza to, że osoba dotknięta alkoholizmem nie jest w stanie przyjąć i wypełnić istotnych obowiązków małżeńskich związanych z celami małżeństwa. Celami tymi są: dobro małżeństwa oraz zrodzenie i wychowanie potomstwa oraz i ego istotnymi przymiotami - jedność i nierozerwalność.
Zadaj pytanie na forum