Rząd zajmie się przepisami regulującymi pobyt w Polsce uchodźców z Ukrainy. W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.
- Konieczność zmiany przepisów legalizujących pobyt uchodźców z Ukrainy
- Prawo pobytu do 30 września 2025 r.
- Obowiązki administracyjne
- Zmiany dotyczące kwestii finansowych
Konieczność zmiany przepisów legalizujących pobyt uchodźców z Ukrainy
Ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 167 ze zm.) zapewnia doraźną podstawę prawną do legalnego pobytu obywatelom Ukrainy, którzy w wyniku działań wojennych zostali zmuszeni do opuszczenia swojego kraju pochodzenia.
Po ponad dwóch latach obowiązywania ustawy zaistniała konieczność jej nowelizacji. Zmiany mają polegać na dostosowaniu jej zapisów do obecnej sytuacji uchodźców wojennych oraz uszczelnienia systemu udzielanego wsparcia. W tym celu zostaną doprecyzowane niektóre przepisy ustawy, zmieni się część przyjętych rozwiązań, a także uzupełni ustawę o nowe regulacje.
Prawo pobytu do 30 września 2025 r.
Projekt nowelizacji przewiduje m.in. przedłużenie do 30 września 2025 r.:
- okresu, w którym pobyt w Polsce obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, jest uznawany za legalny,
- okresu dostępu do świadczeń zdrowotnych, świadczeń rodzinnych i socjalnych, świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz możliwości pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania,
- okresu ważności wizy krajowej obywatela Ukrainy;
- okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego obywatelowi Ukrainy,
- terminu do opuszczenia przez obywatela Ukrainy terytorium Polski,
- terminu dobrowolnego powrotu obywatela Ukrainy,
- okresu ważności kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany” wydanych obywatelom Ukrainy.
Obowiązki administracyjne
W projekcie ustawy nowelizującej przewidziano wprowadzenie dla obywatela Ukrainy obowiązku złożenia wniosku o PESEL UKR niezwłocznie po przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Projektowane przepisy zawierają także propozycję wprowadzenia potwierdzania tożsamości przy nadawaniu numeru PESEL wyłącznie w oparciu o ważny dokument podróży.
Obywatele Ukrainy zobowiązani będą do aktualizacji danych w rejestrze PESEL UKR oraz potwierdzenia tożsamości na podstawie ważnego dokumentu podróży w dowolnym organie gminy przez osoby, którym PESEL UKR został nadany na podstawie nieważnego paszportu, oświadczenia, Karty Polaka, innego dokumentu.
Ponadto projektowane przepisy obniżają z 12. roku życia na 6. rok życia górną granicę wieku małoletnich, od których nie wymaga się osobistego stawiennictwa w urzędzie gminy przy składaniu wniosku o nadanie numeru PESEL ze statusem „UKR”.
Nowe przepisy zakładają też wprowadzenie obowiązku pobierania odcisków palców do bazy PESEL UKR od dzieci, które ukończyły 6. rok życia.
Zmiany dotyczące kwestii finansowych
Projektowana nowelizacja wygasi świadczenie pieniężne w wysokości 40 zł za dzień pobytu, związane z rekompensatą kosztów pobytu i wyżywienia uchodźców wojennych, ponoszonych przez właścicieli lokali prywatnych.
W nowelizacji przewidziano także likwidację jednorazowego świadczenia pieniężnego 300 zł na tzw. „dobry start”.
Projekt ustawy nowelizującej przewiduje również wygaszenie wsparcia w zakresie finansowania wykonania fotografii przy nadawaniu PESEL UKR.