Czym charakteryzuje się sądownictwo polubowne

Laura Żywica
rozwiń więcej
Sądownictwo polubowne jest alternatywnym sposobem rozstrzygania sporów cywilnych, przez organ niepaństwowy. Sądownictwo polubowne dochodzi do skutku tylko w wypadku zawarcia między stronami umowy, która wyłącza właściwość sądu państwowego.

Zapis na sąd polubowny

Stanowi podstawę do rozstrzygnięcia danego sporu przez sąd polubowny. Jest to umowa przedprocesowa stron. Zapisu na sąd polubowny mogą dokonywać wszystkie podmioty.

Umowa o poddanie sporu pod rozstrzygniecie sądu polubownego powinna być sporządzona na piśmie.

Zapis na sąd polubowny musi zawierać wskazanie przedmiotu sporu albo wskazanie stosunku prawnego, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć.

Bezskuteczne są postanowienia zapisu naruszające zasadę równości stron, a w szczególności uprawniające tylko jedną ze stron do wytoczenia powództwa przed sądem polubownym przewidzianym w zapisie.

Zawarcie zapisu może nastąpić bądź osobiście przez stronę bądź też przez pełnomocnika.

Zapis na sąd polubowny stanowi względną, negatywną przesłankę procesową.

Zobacz także: Jak sformułować zapis na sąd polubowny

Skład sądu polubownego

Strony mogą w umowie określić liczbę sędziów sądu polubownego. W braku takiego określenia powołuje się sąd polubowny w składzie trzech arbitrów.

Arbitrem może być osoba fizyczna bez względu na obywatelstwo, mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Arbitrem nie może być sędzia państwowy, nie dotyczy to sędziów w stanie spoczynku.

Postępowanie przed sądem polubownym

Aż do momentu rozpoczęcia postępowania strony mogą uzgodnić zasady i tryb postępowania przed sądem polubownym. W braku odmiennego uzgodnienia stron, sąd polubowny może prowadzić postępowanie w taki sposób, jaki uzna za właściwy.

Sąd polubowny nie jest związany przepisami o postępowaniu przed sądem.

W postępowaniu przed sądem polubownym strony powinny być traktowane równoprawnie. Każda ze stron ma prawo do wysłuchania i przedstawienia swoich twierdzeń oraz dowodu na ich poparcie.

W braku odmiennego uzgodnienia, postępowanie przed sądem polubownym rozpoczyna się w dniu, w którym pozwanemu doręczono pismo zawierające żądanie rozpoznania sprawy przez sąd polubowny.

W terminie uzgodnionym przez strony bądź wyznaczonym przez sąd powód powinien wnieść pozew, a pozwany może złożyć odpowiedź na pozew.

Wyrok sądu polubownego

Co do zasady orzeczenia zapadają większością głosów. Wyrok powinien być sporządzony na piśmie i podpisany przez arbitrów, którzy go wydali.

Wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta mają moc prawną na równi z wyrokiem lub ugodą zawartą przed sądem powszechnym po ich uznaniu albo stwierdzeniu przez sąd ich wykonalności.

Podstawa prawna: Kodeks postępowania cywilnego.

Zobacz również serwis: Pozwy

Prawo
Łatwiejsza zmiana nazwiska po rozwodzie. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji
06 maja 2025

Łatwiejsza zmiana nazwiska po rozwodzie. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Za projekt odpowiedzialne było Ministerstwo Sprawiedliwości. Jest to część pakietu deregulacyjnego.

Nawet 347 zł miesięcznie dofinansowania z PFRON do opieki na dziecko
06 maja 2025

Maksymalnie 347 zł miesięcznie mogą uzyskać osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności. Trwa jeszcze nabór wniosków. Kto może ubiegać się o taką pomoc?

Konklawe 2025 już dziś. Będą 4 polscy kardynałowie [PROCEDURA krok po kroku]
07 maja 2025

Konklawe 2025 rozpocznie się już dziś w środę 7 maja. Przedstawiamy, jak wygląda pełna procedura konklawe krok po kroku. Kto z Polski bierze udział w wyborze nowego papieża? Jest 4 polskich kardynałów: Stanisław Ryłko, Kazimierz Nycz, Konrad Krajewski i Grzegorz Ryś.

Pilne! Nie będzie obniżki składki zdrowotnej. Weto prezydenta. Sejm nie ma szans na przegłosowanie prezydenta
06 maja 2025

Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę obniżającą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców - poinformowała we wtorek szefowa kancelarii prezydenta Małgorzata Paprocka.

Te osoby muszą rozliczyć się z ZUS-em do 31 maja 2025 r. Limity przychodów dla osób dorabiających do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego
06 maja 2025

Osoby pobierające świadczenie lub zasiłek przedemerytalny, które jednocześnie osiągają przychody, mają obowiązek do 31 maja dostarczyć do ZUS-u zaświadczenia o osiągniętych przychodach za okres od 1 marca 2024 r. do 29 lutego 2025 r.

1200 zł na wakacje w 2025 r. dla dzieci do 16 roku życia. Sprawdź, jakie warunki trzeba spełnić!
06 maja 2025

Nawet 1200 zł może otrzymać dziecko na wakacje w 2025 r. Sprawdź szczegóły! Wakacje rozpoczynają się 28 czerwca 2025 r.

Czy polskie służby korzystają z Pegasusa w 2025 roku? Koordynator Służb Specjalnych: to tajemnica
06 maja 2025

W interpelacji poselskiej jeden z posłów zapytał na początku kwietnia 2025 r., czy obecnie polskie służby specjalne (CBA, ABW, SSW, SKW) dysponują oprogramowaniem do prowadzenia kontroli operacyjnej typu „Pegasus”. Jeszcze w tym samym miesiącu odpowiedzi na interpelację udzielił Tomasz Siemoniak - minister - członek Rady Ministrów, Koordynator Służb Specjalnych.

Seniorzy tracą całe swoje majątki i są umieszczani w DPS-ach na koszt gmin przez niemoralną lukę prawną. Sprawa skierowana do MRPiPS
07 maja 2025

W dniu 18 marca br. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski zwróciło się do MRPiPS o podjęcie interwencji w celu wyeliminowania dostrzeżonej przez samorządy głęboko niemoralnej i niesprawiedliwej społecznie luki w przepisach, która pozwala rodzinom seniorów na pozbawianie ich całego majątku (wartego nawet kilka milionów złotych) i umieszczanie ich w domach pomocy społecznej, za które finalnie koszt ponosi gmina, pomimo, że istnieje notarialna umowa zobowiązaniowa, na podstawie której rodziny tych seniorów powinny zapewniać im, do końca życia, opiekę i ponosić koszty ich utrzymania.

To koniec groszowych emerytur dla tych grup zawodowych: ZUS dopłaci do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne [REWOLUCYJNY PROJEKT]
06 maja 2025

To koniec groszowych emerytur dla tych grup zawodowych. Jeśli dochody w 3. ostatnich latach podatkowych średniorocznie nie przekraczają 125% minimalnego wynagrodzenia, państwo dopłaci do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Taki jest projekt. Nowa regulacja pozwoli na objęcie systemem ubezpieczeń i wsparcia finansowego. Artyści o niskich i nieregularnych dochodach będą mogli liczyć na dopłaty do składek, finansowane ze środków publicznych. Dzięki temu nie tylko uzyskają stabilność dochodową, ale także dostęp do świadczeń socjalnych na równych zasadach.

Rozwód pozasądowy – będzie można rozwiązać małżeństwo przed kierownikiem USC. Jaka będzie procedura? Są już założenia nowelizacji
06 maja 2025

W ramach deregulacji prawa Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło pod koniec kwietnia 2025 r. założenia nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw, która ma na celu wprowadzenie możliwości pozasądowego rozwiązania małżeństwa (tzw. rozwodu pozasądowego). W tym nowym trybie rozwiązanie małżeństwa następowało będzie w drodze czynności podejmowanych przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, który sprawdzi, czy zaistniały ustawowe przesłanki rozwodu pozasądowego i dokona odpowiednich wpisów w rejestrze stanu cywilnego. Ten nowy tryb rozwodu ma być wyjątkiem od zasady rozwiązania małżeństwa przez sąd.

pokaż więcej
Proszę czekać...