Ustawą z dnia 28 lipca 2005r, o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ustawodawca wprowadził obowiązek uiszczania opłaty podstawowej w wysokości 30 zł zarówno przez pracownika jak i pracodawcę w sprawach z zakresu prawa pracy od:
- apelacji,
- zażalenia,
- skargi kasacyjnej,
- skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
- w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy wytoczonej z powództwa inspektora pracy.
W sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 złotych, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową. Oplata ta wynosi 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100.000 złotych.
Kiedy pracownik nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych
Przepis art. 96 ust.1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych stanowi, iż nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych pracownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 35 i 36 (o czym wyżej). Oznacza to, że pracodawca wnoszący powództwo ma obowiązek wnoszenia opłat sądowych na zasadach ogólnych.
Zwolnienie ustawowe pracownika od opłat, obejmuje zwolnienie od opłat sądowych oraz od wydatków.
Art. 5 ustawy definiuje pojęcie wydatków do których m.in. należą:
- koszty podróży strony zwolnionej od kosztów sądowych, związane z nakazanym przez sąd jej osobistym stawiennictwem,
- zwrot kosztów podróży i noclegu oraz utraconych zarobków lub dochodów świadków,
- wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez biegłych, tłumaczy oraz kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie,
- wynagrodzenie należne innym osobom lub instytucjom oraz zwrot poniesionych przez nie kosztów,
- koszty przeprowadzenia innych dowodów,
- koszty przewozu zwierząt i rzeczy, utrzymywania ich lub przechowywania,
- koszty ogłoszeń,
- koszty osadzenia i pobytu w areszcie.
Do wyżej wymienionych wydatków zaliczymy również :
- wydatki osoby trzeciej związane z przedstawieniem dokumentu (art. 251 kpc ),
- wydatki osoby trzeciej związane z jej stawiennictwem w sądzie, a ponadto wynagrodzenia za utratę zarobku (art. 254 § 4 kpc ).
Należy podkreślić, że zwolnienie pracownika z ponoszenia wydatków ma charakter tymczasowy. Oznacza to, że wydatki obciążające pracownika ponosi tymczasowo Skarb Państwa. Sąd pracy w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji, rozstrzyga o tych wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113 ustawy , z tym że obciążenie pracownika tymi wydatkami może nastąpić w wypadkach szczególnie uzasadnionych np. z powodu bezzasadnego wytoczenia powództwa.
Pracownik jak i pracodawca mogą ubiegać się o zwolnienie z ponoszenia kosztów sądowych, jeśli wykażą, że ich sytuacja materialna jest trudna i nie pozwoli na pokrycie kosztów.
Podstawa prawna:
Art. 5, 12, 13, 35, 36, 96 ust 1 pkt 4, 96 ust 3, 97, 101, 113 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z dnia 1 września 2005r.)
Art. 251, 254&4 Kodeksu postępowania cywilnego
Zobacz również serwis: Praca