Zgodnie z art. 82 § 1 kodeksu pracy za wadliwe wykonanie z winy pracownika produktów lub usług wynagrodzenie nie przysługuje. Jeżeli wskutek wadliwie wykonanej pracy z winy pracownika nastąpiło obniżenie jakości produktu lub usługi, wynagrodzenie ulega odpowiedniemu zmniejszeniu. Jeżeli wadliwość produktu lub usługi została usunięta przez pracownika, przysługuje mu wynagrodzenie odpowiednie do jakości produktu lub usługi, z tym że za czas pracy przy usuwaniu wady wynagrodzenie nie przysługuje.
Powyższy przepis konkretyzuje zasadę, iż wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, co w konsekwencji oznacza wykonanie jej z należytą starannością. Ponadto dotyczy on wadliwości wynikającej z wadliwego wykonania pracy.
Zobacz serwis: Praca
Nie dotyczy to sytuacji, gdy przyczynami wadliwości produktu są np. wady materiału, z którego wytworzono produkt, nieprawidłowa technologia wytwarzania stosowana przez pracodawcę, praca na powierzonych nieprawidłowych maszynach, czyli z takich przyczyn, na które pracownik nie ma wpływu.
Podkreślić należy, że wynagrodzenie nie przysługuje za wadliwe wykonanie przez pracownika produktów lub usług, pod warunkiem, że wystąpi całkowita wadliwość, a więc bezużyteczność efektu pracy pracownika. Natomiast w przypadku częściowej wadliwości, następuje odpowiednie obniżenie wynagrodzenia za pracę.
Warunkiem pozbawienia pracownika wynagrodzenia lub odpowiedniego obniżenia za wadliwe wykonanie produktu lub usługi jest wina pracownika. Wskazać należy, że pomiędzy wykonaniem wadliwego produktu, a zawinionym zachowaniem się pracownika musi istnieć związek przyczynowy. Oznacza to, że wady muszą stanowić normalne następstwo nagannego zachowania pracownika.
Nie będzie możliwe obciążenie pracownika konsekwencjami wytworzenia wadliwego produktu lub usługi, gdy przyczyną tego było przemęczenie wynikające z nadmiaru obowiązków lub powierzenie pracy do wykonania mimo braku odpowiednich kwalifikacji pracownika.
Niezawinione przez pracownika nieosiągnięcie założonych jakościowych efektów pracy wynikające z przyczyn leżących po jego stronie jest objęte ryzykiem osobowym pracodawcy, bowiem to pracodawca ponosi konsekwencje wadliwego doboru pracowników. Ponadto jak orzekł SA w Katowicach w wyroku z dnia 29 lutego 2008 r., sygn. akt III APa 272/06 pozbawienie wynagrodzenia na podstawie art. 82 §1 kp może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy zostanie wykazane, że wadliwe wykonanie produktów lub usług nastąpiło z winy konkretnego pracownika. Za niewystarczające uznać należy wskazanie przez pracodawcę, że odpowiedzialność za wadliwe wykonane produkty ponosi cała brygada, w której także pracował powód.
Zobacz serwis: Prawa pracownika
Kodeks pracy nie reguluje bezpośrednio obowiązku usunięcia przez pracownika zaistniałych wad. Przyjmuje się jednak, że skoro pracownik obowiązany jest do dołożenia należytej staranności i sumienności w wykonywaniu obowiązków pracowniczych (art. 100 § 1 k.p.), to obowiązek taki istnieje. Pracownik, który usunął wadliwość produktu lub usługi, zachowuje prawo do wynagrodzenia odpowiednie do ich jakości. Jednakże czas zużyty na usuwanie wad jest nieodpłatny, przy czym bez znaczenia jest okoliczność, czy usuwanie wady miało miejsce w normalnych godzinach pracy, czy w godzinach nadliczbowych. Podkreślić należy, że zgodnie z orzecznictwem usuwanie następstw wadliwie wykonanej pracy, usterek, nie należy do czasu pracy pracownika. Praca tego rodzaju nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Zatem pracodawca może wymagać od pracownika usunięcia wad poza normalnymi godzinami pracy (wyrok SA w Warszawie z 20 listopada 1997r., III APa 63/97).
Pracownik pracuje od poniedziałku do piątku w godzinach 8 – 16, wadę usuwa w środę w godzinach 9 – 11, tj. w kosztem bieżących obowiązków, wówczas wynagrodzenie za te godziny nie należy mu się. Ponadto gdyby usuwał usterki poza normalnymi godzinami pracy, np. w środę od 16 do 18, wynagrodzenie również mu nie przysługuje.
Wadliwe wykonanie produktu lub usługi nie musi korelować z powstaniem po stronie pracodawcy szkody, jednak w przypadku zaistnienia szkody pracownik może dodatkowo zostać zobowiązany do jej naprawienia. W razie ewentualnego sporu przed sądem pracy, zgodnie z ogólną regułą dowodową, to na pracodawcy spoczywa obowiązek wykazania winy pracownika.