Prowizja agenta
Wynagrodzenie agenta może mieć i przeważnie ma charakter prowizyjny. Zgodnie z art. 758 § 2 Kodeksu cywilnego chodzi o wynagrodzenie, którego zależy od liczby lub wartości zawartych umów. Strony mogą w ramach umowy skonstruować własną konstrukcję wynagrodzenia prowizyjnego. W ramach takiej konstrukcji mogą m.in. określić wysokość oraz sposób zapłaty, sytuacje aktywujące roszczenie agenta o wynagrodzenie. Z drugiej strony mogą również skorzystać z ustawowego wzorca.
Komu prowizja
Co do zasady, jak zostało to już powiedziane w części pierwszej, wypłata prowizji zależy od jego osobistego udziału. Z drugiej strony przepisy ustawy mówią o tym, że zapłata powstaje za umowy zawarte. Należy przez to rozumieć umowy na mocy których zleceniodawca otrzymuje określoną wierzytelność. Oznacza to, że przykładowo samo zawarcie umowy przedwstępnej nie będzie aktywować roszczenia o wynagrodzenia. Taki skutek wywoła dopiero umowa przyrzeczona.
W określonych sytuacjach może również powstać wątpliwość któremu z agentów należy się dana prowizja.
Agent negocjował w imieniu zleceniodawcy zawarcie umowy ze znaczącym klientem. W międzyczasie umowa z agentem została rozwiązania, końcową fazę negocjacji oraz samo podpisanie umowy było już dziełem jego następcy. Komu należy się prowizja?
Kwestia następstwa agentów oraz rozliczenia prowizji w takiej sytuacji została uregulowana ustawowo.
Agent, którego umowa ze zleceniodawcą uległa rozwiązaniu, może żądać prowizji od umowy zawartej po rozwiązaniu, jeżeli propozycja zawarcia umowy dający zlecenie lub agent otrzymał od klienta przed rozwiązaniem umowy agencyjnej. Możliwość takie żądania zaistnieje w sytuacji, gdy oferta jest wynikiem działalności agenta lub też gdy do zawarcia umowy z klientem doszło w przeważającej mierze w wyniku jego działalności (art. 7611 § 2 kodeksu cywilnego).
Jeżeli zatem do zawarcia umowy z klientem doszło w przeważającej mierze w wyniku zasługi poprzedniego agenta i zażądał on wynagrodzenia, następca nie będzie mógł się domagać wynagrodzenia dla siebie (art. 7612 Kodeksu cywilnego).
Zobacz serwis: Wzory umów
Kiedy prowizja?
W braku odmiennego postanowienia umowy między agentem i zleceniodawcą agent nabywa prawo do prowizji z chwilą, w której dający zlecenie powinien był, zgodnie z umową spełnić świadczenie albo faktycznie je spełnił. Ewentualnie roszczenie o prowizję staje się wymagalne kiedy swoje świadczenie spełnił klient.
Jak wynika z powyższego taki moment wymagalności zaistnieje jeżeli w umowie strony nie postanowią inaczej. Możliwość umownej modyfikacji jest ograniczona. Strony nie mogą umówić się, że agent nabywa prawo do prowizji później niż w chwili, w której klient spełnił świadczenie albo powinien był je spełnić, gdyby dający zlecenie spełnił świadczenie.
Roszczenie o zapłatę prowizji staje się wymagalne z upływem ostatniego dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym agent nabył prawo do prowizji. Postanowienie umowy mniej korzystne dla agenta jest nieważne.
Zobacz: Wzory umów