Inflacja nie ustępuje, a z każdym miesiącem topnieją oszczędności Polaków – wiele gospodarstw domowych by zbilansować wydatki sięga po nie, nie znajdując możliwości w bieżących dochodach. To bardzo niebezpieczny stan w dłuższej perspektywie – tym bardziej, że rośnie wciąż zadłużenie, które wynosi już prawie 45 miliardów złotych.
- Topnieją oszczędności Polaków, choć próbujemy oszczędzać
- Większość przeżyje z oszczędności najwyżej miesiąc
- Nagły wydatek potrafi wyzerować oszczędności
Nie znamy jeszcze szybkiego szacunku inflacji w grudniu, bo ze względu na specyfikę końcówki tego ostatniego miesiąca roku Główny Urząd Statystyczny (GUS) poda dane nie w ostatni dzień roboczy danego miesiąca, jak zwykł to czynić, ale dopiero w piątek 5 stycznia. I choć inflacja w listopadzie 2023 r. wyhamowała, choć minimalnie – do 6,5 proc. rok do roku z 6,6 proc. w październiku, to w stosunku do poprzedniego miesiąca ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły aż o 0,7 proc., najmocniej od kwietnia.
Topnieją oszczędności Polaków, choć próbujemy oszczędzać
– Bieżące wydatki pochłaniają lwią część dochodów, siła nabywcza konsumentów znacznie zmalała, więc wiele osób zderzyło się z trudną rzeczywistością ekonomiczną. Musiały one ograniczyć nieskrępowaną wcześniej konsumpcję i zmobilizować się do bardziej świadomego zarządzania finansami – mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej
–Jednak jeśli tylko można przebudować portfel wydatków, należy to zrobić i odkładać choćby niewielkie sumy, które zapewnią im bezpieczeństwo finansowe w przyszłości – dodaje ekspert.
Taką strategię przyjmuje chyba coraz więcej osób ponieważ ostatnie dane ekonomiczne przynoszą jednak przebłyski poprawy.
W listopadzie GUS odnotował, że bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej (BWUK), który odzwierciedla oceny i oczekiwania gospodarstw domowych dotyczące ich sytuacji finansowej oraz stanu gospodarki, wzrósł do -15,1 pkt z -17,9 pkt w październiku. Wyżej był po raz ostatni we wrześniu 2021 r., gdy ustępowały obawy konsumentów związane z pandemią. Najniższą wartość w ponad 22-letniej historii badań odnotowano w październiku 2022 r. -45,5 pkt.
Większość przeżyje z oszczędności najwyżej miesiąc
Zgromadzone oszczędności pozwolą rodakom utrzymać się w przypadku utraty pracy bądź innego źródła dochodu, ale jak długo – to zależy od tego, ile mają pieniędzy oraz jaka jest skala ich miesięcznych wydatków.
Na ile wystarczą oszczędności
Materiały prasowe
W badaniu KRD aż 35 proc. respondentów przyznaje, że oszczędności wystarczyłyby im tylko na miesiąc. Najliczniejsza grupa, bo 40 proc. badanych, ocenia, że byłaby w stanie utrzymać się przez pół roku. Co 4. Polak spośród tych, którzy zakumulowali gotówkę, twierdzi, że mógłby przeżyć dzięki niej rok lub nawet dłużej.
Czas, jaki wskazują badani, jest związany z wartością posiadanych oszczędności. Osoby, które dysponują kwotą do 5 tys. zł, szacują, że wystarczy im ona maksymalnie na miesiąc. Polacy z oszczędnościami przeciętnymi, pomiędzy 5 tys. a 20 tys. zł, sądzą, że pozwoli im to utrzymać się od miesiąca do pół roku. Z kolei ci, którzy zgromadzili powyżej 20 tys. zł, wskazują, że mogą dzięki temu przeżyć pół roku i dłużej.
Nagły wydatek potrafi wyzerować oszczędności
W kwestii bezpieczeństwa finansowego widać w społeczeństwie znaczne różnice. W grupie, która nie ma żadnych odłożonych pieniędzy, przeważają kobiety, osoby w średnim wieku, tj. 45-54 lata, oraz słabiej wykształcone. Z kolei oszczędności przekraczające 20 tys. zł najczęściej deklarują mężczyźni z wyższym wykształceniem pochodzący z największych miast.
W sumie ponad 1/3 badanych osób zadeklarowała, że w ciągu ostatniego roku ich oszczędności wzrosły. Co ciekawe, tyle samo rodaków wskazuje ich zmniejszenie. W przypadku 31 proc. badanych wartość zgromadzonych pieniędzy pozostała na tym samym poziomie.
43 proc. Polaków z grupy, która uszczupliła swoje oszczędności, w pierwszej kolejności wykorzystało je na pokrycie bieżących wydatków. 1/3 musiała sfinansować nagłe potrzeby, jak leczenie czy naprawa samochodu. Natomiast 29 proc. wydało pieniądze na remont mieszkania.
Z kolei co 9. badany przeznaczył je na przyjemności np. podróże, wizyty w SPA czy zakup drogich ubrań. Tyle samo zdecydowało się przeznaczyć oszczędności na spłatę zadłużenia.
Wydatki z oszczędności
Materiały prasowe
– Dążenie do redukcji zadłużenia świadczy o odpowiedzialnym podejściu do zarządzania domowym budżetem. Nie można realizować marzeń o posiadaniu nowego sprzętu elektronicznego czy kosztownych wycieczkach, jeśli ma się niezapłacone rachunki za telefon czy zaległe raty za telewizor. Przeznaczanie oszczędności na spłatę długów to dobry krok do wyjścia z finansowego dołka– podsumowuje Jakub Kostecki, prezes Zarządu firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.
Według danych KRD najbardziej zadłużeni są mieszkańcy województwa mazowieckiego, którzy mają do spłaty 6,5 mld zł. Drugie miejsce zajmują Ślązacy, gdzie ubierało się blisko 6 mld zł nieuregulowanych zobowiązań. Trzecią lokatę zajmują dłużnicy z Dolnego Śląska z sumą 4,3 mld zł.
Analizując dane przez pryzmat płci, widać, że gros zaległości obciąża mężczyzn, którzy muszą oddać 33 mld zł. Kobiety mają do spłaty 11,8 mld zł.
Najmocniej obarczoną zaległościami finansowymi grupą są osoby w wieku 46-55 lat, które nie zapłaciły 14 mld zł, a także te z przedziału 36-45 lat z długami w kwocie prawie 13 mld zł.