Od 1 października 2025 rusza system kaucyjny w Polsce! Na sklepowych półkach pojawią się pierwsze butelki plastikowe, szklane i puszki oznaczone specjalnym znakiem kaucji. To oznacza, że klienci płacąc za napój, zapłacą też dodatkową opłatę – kaucję, którą odzyskają przy zwrocie pustego opakowania. Ile będzie zwrotu za butelki plastikowe i szklane?
- Kaucja za butelki plastikowe 2025 – od kiedy w Polsce?
- Ile wyniesie kaucja za butelki plastikowe i inne opakowania?
- Ile zwrotu za butelki plastikowe? Przykład dla konsumenta
- Jak ma wyglądać zwrot butelek plastikowych i innych opakowań?
- Gotówka zamiast bonu - klient ma wybór
- Czy trzeba mieć paragon żeby odzyskać kaucję?
- Czy butelki trzeba zgniatać i co z etykietą?
- Co z butelkami kupionymi przed 1 października 2025?
- Jak sklepy będą działały w systemie kaucyjnym?
Kaucja za butelki plastikowe 2025 – od kiedy w Polsce?
System kaucyjny startuje od 1 października 2025 roku. Od tego dnia wszystkie sklepy sprzedające napoje w opakowaniach oznaczonych znakiem kaucji muszą ją pobierać. Pierwsze butelki z takim oznaczeniem będą stopniowo trafiały na półki sklepowe w całym kraju.
znaki specjalne w systemie kaucyjnym
Takie znaki specjalne pojawią się na butelkach w systemie kaucyjnym
gov.pl
Od 1 października kiedy wejdziemy do sklepu np. po wodę na pierwszy rzut oka może nam się wydać, że ceny wody wzrosły. W rzeczywistości cenę zawyży kaucja, a to jest tylko depozyt, który w całości wróci przy zwrocie butelki. Po co to wszystko?
Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśla, że system kaucyjny to zdecydowanie mniej odpadów w parkach, lasach i na ulicach, ograniczenie emisji CO₂ dzięki ponownemu wykorzystaniu surowców, wyraźny sygnał dla konsumentów, że opakowanie to surowiec, który można ponownie wykorzystać.
Do tej pory udawało nam się odzyskiwać zaledwie 26% butelek PET. Przepisy unijne i krajowe wymagają jednak, aby od dziś osiągnąć 77%, a za cztery lata aż 90%. To potężne wyzwanie – ale też ogromna szansa, by Polska dogoniła najbardziej ekologiczne kraje Europy - mówi Aleksander Traple, Prezes Zarządu Krajowego Systemu Kaucyjnego ZWROTKA SA.
Na starcie systemu przewidywanych jest od 40 do 50 tys. punktów zbiórki, z czego zdecydowaną większość stanowić ma zbiórka manualna (przy kasie lub w punkcie obsługi klienta). Automaty do recyklingu będą stopniowo zyskiwać na znaczeniu wraz z rozwojem rynku i łatwiejszym dostępem do finansowania. Pierwsze miesiące będą okresem testowania rozwiązań i ogólnego rozpoznania. Ministerstwo przypomina jednak, że nawet w okresie przejściowym producenci zobowiązani są osiągnąć poziom 77% zbiórki opakowań.
Ile wyniesie kaucja za butelki plastikowe i inne opakowania?
Wysokość kaucji zależy od rodzaju opakowania. Zgodnie z zapowiedziami rządu i operatorów systemu:
- butelki plastikowe jednorazowe do 3 litrów – kaucja ok. 50 groszy,
- puszki aluminiowe do 1 litra – kaucja ok. 50 groszy,
- butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra – kaucja ok. 1 zł (z możliwością zwrotu i ponownego napełnienia).
Kaucja będzie zwracana w całości przy oddaniu pustego opakowania. To prosty mechanizm, który już dziś działa z powodzeniem w 16 krajach Europy.
Skala systemu jest ogromna. Rocznie na rynek trafia około 12-14 miliarda opakowań, co oznacza znaczący przepływ kaucji. Te pieniądze wrócą do konsumentów, a surowce wrócą do gospodarki zamiast na wysypiska. W pierwszym etapie wg naszych szacunków, do systemu przystąpi ok. 18 tys. sklepów, ale w kolejnych miesiącach liczba ta będzie szybko rosła - dodaje Aleksander Traple.
Ile zwrotu za butelki plastikowe? Przykład dla konsumenta
Kaucja za plastikowe butelki do 3 litrów wynosi 50 groszy. To oznacza, że każda oddana butelka to zwrot 50 groszy. Przykład:
- Jeśli ktoś kupuje miesięcznie 30 butelek wody 1,5 l, to przy kasie zapłaci dodatkowo 15 zł kaucji (30x0,50 zł). Oddając je odzyska dokładnie tyle samo w formie bonu lub gotówki.
Warto zaznaczyć, że w skali roku przy takim zużyciu daje to 180 zł zwrotu.
Jak ma wyglądać zwrot butelek plastikowych i innych opakowań?
Zwracanie pustych opakowań będzie możliwe:
- ręcznie – przy kasie lub w punkcie obsługi klienta,
- przez automaty (recyklomaty) – które po przyjęciu butelek czy puszek wydadzą bon do wykorzystania w sklepie.
Gotówka zamiast bonu - klient ma wybór
Automaty przyjmujące butelki będą wydawały bony do wykorzystania w sklepie. Jednak trzeba pamiętać, że klient nie musi się na to zgadzać - zgodnie z przepisami może zażądać wypłaty zwrotu w formie gotówki. Sklep jest zobowiązany umożliwić taki zwrot np. w kasie lub punkcie obsługi klienta.
Dzięki temu systemowi pieniądze zawsze wracają do klienta, a dodatkowo butelki trafiają do recyklingu zamiast do lasu czy na wysypisko śmieci.
Czy trzeba mieć paragon żeby odzyskać kaucję?
Nie, zwrot kaucji przysługuje bez paragonu. Wystarczy oddać butelkę z oznaczeniem kaucji.
Czy butelki trzeba zgniatać i co z etykietą?
Większość operatorów wymaga żeby butelka nie była zgnieciona, a etykieta była czytelna, bo to na niej znajduje się znak kaucji.
Co z butelkami kupionymi przed 1 października 2025?
Jeśli na opakowaniu nie ma znaku kaucji, to znaczy że kaucja nie została zapłacona i nie będzie zwrotu. Takie butelki wyrzucamy jak dotychczas do żółtych worków lub pojemników na plastik.
Jak sklepy będą działały w systemie kaucyjnym?
Rola sklepów zależy od ich wielkości i asortymentu:
- duże sklepy, powyżej 200 m² – obowiązkowo przyjmują wszystkie opakowania objęte systemem, niezależnie od tego, czy sprzedają taki produkt,
- małe sklepy, do 200 m² – muszą pobierać kaucję jeśli dobrowolnie przystąpią do systemu,
- sklepy sprzedające napoje w szkle wielokrotnego użytku – muszą prowadzić punkt zbiórki obowiązkowo, bez względu na metraż.
System kaucyjny, choć formalnie ruszy 1 października, będzie procesem dynamicznym, wymagającym ciągłego dostosowywania i współpracy wielu stron. W obliczu wyzwań organizacyjnych i komunikacyjnych, kluczowe okaże się zaangażowanie zarówno operatorów i handlu, jak i samych konsumentów. To od nich zależy, czy w praktyce system stanie się skutecznym narzędziem wspierającym gospodarkę obiegu zamkniętego.