Szczęśliwy dzień, mnóstwo prezentów i koperty pełne gotówki... A potem? Fiskus zagląda do środka. Choć ślubne prezenty cieszą, mogą też kosztować – jeśli nie znasz przepisów. Sprawdź, kiedy musisz zgłosić darowiznę i co zrobić, by nie stracić na podatku. „Gotówka w kopercie? Lepiej uważać” – ostrzega Monika Piątkowska, doradca podatkowy.
- Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania
- Trzy grupy podatkowe – trzy różne limity
- Zwolnienie z podatku? Tylko pod warunkiem i tylko dla najbliższych
- Koperta z gotówką – ryzyko podatkowe
- Jak zabezpieczyć się przed podatkową wpadką?
- Uważaj na to, co z pozoru oczywiste
Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania
Ślub to jeden z najważniejszych dni w życiu. Rodzina, przyjaciele, wzruszenia i – nie ukrywajmy – prezenty. Szczególne miejsce zajmują te wręczane w kopertach – pełne gotówki, mające ułatwić młodej parze start. Jednak to, co dla nowożeńców jest szczodrym gestem, dla urzędników może być podstawą do naliczenia podatku. I to niemałego.
"Otrzymane prezenty lub też środki pieniężne traktujemy jak darowizny. Ustawa o podatku od spadku i darowizn wskazuje, że przekazane nam od innych środki – o ile nie przekroczą wyznaczonych progów – nie muszą być zgłaszane organom podatkowym. Uwaga jednak na dwie rzeczy – po pierwsze, kwota wolna od podatku jest różna w zależności od tego, w jakim stopniu jesteśmy spokrewnieni z darczyńcą; po drugie, kwoty te są przewidziane za okres 5 lat" – tłumaczy Monika Piątkowska, doradca podatkowy z e-pity.pl i fillup.pl.
W praktyce oznacza to, że każdą darowiznę – czyli każdy prezent, także ten z koperty – musimy traktować indywidualnie i przypisać go do konkretnej osoby. A potem sprawdzić, czy w ciągu ostatnich pięciu lat nie przekroczyliśmy ustawowego limitu dla tej osoby. Jeśli tak – mamy obowiązek poinformować o tym Urząd Skarbowy.
Trzy grupy podatkowe – trzy różne limity
W polskim prawie darczyńcy są podzieleni na trzy grupy podatkowe – w zależności od stopnia pokrewieństwa. Każda z nich ma przypisany maksymalny próg, po przekroczeniu którego darowizna musi zostać zgłoszona, a często również opodatkowana.
Grupa III – najdalsi krewni i osoby niespokrewnione:
- limit: 5 733 zł (w ciągu 5 lat)
Grupa II – np. wujostwo, kuzyni, wnuki rodzeństwa:
- limit: 27 090 zł (w ciągu 5 lat)
Grupa I – najbliżsi, m.in. małżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo, teściowie:
- limit: 36 120 zł (w ciągu 5 lat)
"Na szczęście nie sumujemy darowizn otrzymanych od kilku osób z tej samej grupy podatkowej. Maksymalny próg jest ustalony dla jednej osoby" – wyjaśnia Monika Piątkowska.
Zwolnienie z podatku? Tylko pod warunkiem i tylko dla najbliższych
Dobra wiadomość: dla przedstawicieli tzw. grupy 0 – czyli szczególnej części grupy I (np. dzieci, rodzice, dziadkowie) – istnieje możliwość całkowitego zwolnienia z podatku, nawet jeśli przekroczymy próg 36 120 zł. Ale uwaga – to zwolnienie nie jest automatyczne.
"Pamiętajmy jednak, że jest to zwolnienie warunkowe. Po pierwsze, darowizna musi mieć formę środków pieniężnych przekazanych albo przelewem na konto, albo przekazem pocztowym na adres obdarowywanego (gotówka przekazana w kopercie nie może więc być zwolniona z podatku). Po drugie, obdarowany w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania prezentu musi złożyć we właściwym urzędzie skarbowym deklarację o otrzymaniu darowizny. Jeśli któryś z tych warunków nie zostanie spełniony, to zwolnienie niestety nie obowiązuje" – podkreśla Piątkowska.
Koperta z gotówką – ryzyko podatkowe
To, co budzi najwięcej wątpliwości, to gotówka w kopercie – typowy prezent weselny. I tu pojawia się największy haczyk. Bo choć może być on darem serca, w świetle przepisów jest to darowizna nieudokumentowana. A to oznacza, że nie można jej zgłosić jako zwolnionej z podatku – nawet jeśli pochodzi od najbliższej rodziny.
W efekcie nowożeńcy, którzy otrzymali od rodziców czy dziadków więcej niż 36 120 zł, muszą albo udowodnić przelew na konto, albo… zapłacić podatek od nadwyżki. Niezgłoszenie darowizny grozi karą – i to nie tylko finansową. W grę wchodzą również sankcje karno-skarbowe.
Jak zabezpieczyć się przed podatkową wpadką?
- Dokumentuj darowizny – najlepiej za pomocą przelewu bankowego.
- Sprawdzaj limity – licz osobno dla każdej osoby darującej.
- Zgłaszaj darowizny w terminie – do 6 miesięcy od dnia otrzymania.
- Nie licz na to, że fiskus nie zauważy – kontrola może nastąpić nawet po latach, np. przy kontroli majątkowej.
Uważaj na to, co z pozoru oczywiste
Ślub to piękne wspomnienia, które mogą zostać zbrukane przez jedno urzędowe wezwanie. Brzmi dramatycznie? Być może. Ale z przepisami się nie dyskutuje. Dlatego lepiej przygotować się zawczasu i wiedzieć, jak obchodzić się z weselnymi prezentami – zwłaszcza, gdy są nimi koperty z grubymi plikami banknotów. Bo choć to dzień pełen miłości i wzruszeń, fiskus patrzy bez emocji.