Miła niespodzianka od ZUS dla roczników 1949-1969. Te osoby mogą otrzymać specjalną emeryturę

oprac. Anna Kot
Absolwentka filologii polskiej oraz dziennikarstwa. Autorka licznych publikacji o tematyce gospodarczej i emerytalnej. Świat świadczeń społecznych nie jest jej obcy. Z Grupą INFOR związana od 2023 roku.
rozwiń więcej
ZUS, emerytura, gotówka, pieniądze / Miła niespodzianka od ZUS dla roczników 1949-1969. Te osoby mogą otrzymać specjalną emeryturę / Shutterstock

Urodziłeś się między 1949 a 1969 rokiem? ZUS ma dla Ciebie bardzo miłą niespodziankę! Okazuje się, że te osoby mogą skorzystać ze specjalnego rodzaju emerytury. Jednak samo kryterium wieku nie wystarczy, aby ją otrzymać. Są jeszcze inne warunki, które trzeba spełnić. Jakie dokładnie? Oto szczegóły.

rozwiń >

Miła niespodzianka od ZUS dla roczników 1949-1969. Te osoby mogą otrzymać specjalną emeryturę. Jednak sam wiek to nie wszystko

Osoby urodzone między 1 stycznia 1949 roku a 1 stycznia 1969 roku, które pracowały w wyjątkowych warunkach lub wykonywały specjalne zawody, mogą ubiegać się o specjalną emeryturę. Aby otrzymać to świadczenie, muszą spełnić następujące kryteria:

  • Osiągnąć wiek emerytalny.
  • Posiadać określony okres składkowy i nieskładkowy pracy, czyli co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, co należy udokumentować stosownymi dokumentami.
  • Mieć wymagany staż pracy w szczególnych warunkach lub wykonywać specjalne zawody, różny w zależności od charakteru pracy, potwierdzony stosownymi dokumentami.
  • Nie uczestniczyć w otwartym funduszu emerytalnym (OFE) lub złożyć wniosek poprzez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) o przekazanie zgromadzonych środków z OFE na konto budżetu państwa.

Wcześniejsza, specjalna emerytura a praca w szczególnych warunkach

Praca w szczególnych warunkach jest definiowana jako praca, która:

  • Posiada znaczną szkodliwość dla zdrowia lub znaczny stopień uciążliwości.
  • Wymaga wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na własne bezpieczeństwo lub bezpieczeństwo otoczenia.

Przykłady takiej pracy obejmują pracę pod ziemią, działalność ratowników w Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym, a także prace związane z przetwarzaniem azbestu, produkcją ołowiu i kadmu. Natomiast praca w szczególnym charakterze obejmuje:

  • Pracę pracowników organów administracji celnej oraz organów kontroli państwowej.
  • Pracę dziennikarzy, artystów, nauczycieli oraz żołnierzy zawodowych.

Wcześniejsza, specjalna emerytura a praca o szczególnym charakterze

Praca o szczególnym charakterze dotyczy zawodów wymagających wyjątkowych umiejętności i odpowiedzialności, takich jak służba celna, działalność twórcza artystów i dziennikarzy, praca nauczycielska oraz służba wojskowa. Te zawody charakteryzują się podwyższonym poziomem stresu, wymagają ciągłej gotowości i często wiążą się z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo innych.

Wcześniejsza, specjalna emerytura - jakie dokumenty będą potrzebne?

Aby starać się o emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, musimy odwiedzić stronę ZUS, pobrać formularz wniosku o emeryturę (EMP) oraz formularz informacyjny dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (ERP-6). Te dokumenty są również dostępne w każdym oddziale ZUS. Należy dołączyć do wniosku dokumenty potwierdzające:

  • Okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
  • Okresy, za które opłacaliśmy składki oraz te, w których nie opłacaliśmy składek (jak wykazano w formularzu ERP-6). Dokumenty te mogą obejmować świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu, dokumenty potwierdzające okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych czy też dokumenty potwierdzające pobyt na urlopie wychowawczym.
  • Informacje o wysokości wynagrodzenia otrzymywanego w poszczególnych okresach zatrudnienia lub ubezpieczenia.

Wniosek należy złożyć najpóźniej na dzień przed osiągnięciem 60. (dla kobiet) lub 65. (dla mężczyzn) roku życia.

Nie jest istotne, czy pracowaliśmy dla pracodawcy publicznego, czy prywatnego, ZUS uwzględni jedynie te okresy, w których byliśmy zatrudnieni na pełen etat, zgodnie z obowiązującymi na danym stanowisku warunkami pracy, w ramach stosunku pracy lub służby. Według ZUS, podczas ustalania stażu pracy w warunkach specjalnych lub o specjalnym charakterze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wliczy czasu, w którym pracowaliśmy w warunkach istotnie szkodliwych dla zdrowia, ale w mniejszym niż pełnym wymiarze czasu pracy. ZUS także nie uwzględni pracy na podstawie umowy zlecenia ani prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Wniosek o wcześniejszą, specjalną emeryturę dla roczników 1949-1969

Aby złożyć wniosek o emeryturę za pracę w trudnych warunkach lub o szczególnym charakterze, należy odwiedzić stronę internetową Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i pobrać niezbędne formularze: wniosek o emeryturę (EMP) oraz informację o okresach składkowych i nieskładkowych (ERP-6). Alternatywnie, dokumenty te można uzyskać osobiście w każdej placówce ZUS. Do kompletnego wniosku należy dołączyć dokumentację potwierdzającą przebieg zatrudnienia, ze szczególnym uwzględnieniem okresów pracy w trudnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Należy również przedłożyć dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość uzyskiwanych zarobków, zgodnie z wymogami formularza ERP-6.

Aby złożyć wniosek, należy spełnić wymóg wiekowy. Termin składania wniosku upływa w dniu poprzedzającym ukończenie 60. roku życia przez kobiety lub 65. roku życia przez mężczyzn. ZUS uwzględnia wyłącznie okresy zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, niezależnie od formy zatrudnienia (umowa o pracę, służba) oraz rodzaju pracodawcy (sektor prywatny, publiczny). Okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie) lub prowadzenia działalności gospodarczej nie są brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczenia.

Kiedy złożyć wniosek o wcześniejszą, specjalną emeryturę?

Wniosek o wcześniejszą emeryturę dla osób urodzonych między 1949 a 1969 rokiem można złożyć najwcześniej 30 dni przed spełnieniem tych warunków. Jeśli złożymy go wcześniej, zostanie odrzucony. Jeśli natomiast złożymy go później, emerytura zostanie naliczona od miesiąca, w którym złożyłeś wniosek. Dobra wiadomość jest taka, że jeżeli nie zgadzamy się z decyzją ZUS, możemy się od niej odwołać. Takie odwołanie składamy w ZUS, który wydał decyzję, i to ZUS przekazuje je do sądu. Mamy na to miesiąc od momentu, gdy dostaniemy decyzję. Odwołanie jest za darmo.

Wiek a wcześniejsza, specjalna emerytura a wiek

Jak długo trzeba być zatrudnionym, żeby otrzymać wcześniejszą, specjalną emeryturę?

  • Pracownik kolei: 15 lat stażu pracy, przy czym dla kobiet wiek ten wynosi 55 lat, a dla mężczyzn 60 lat.
  • Przynajmniej 15 lat doświadczenia zawodowego wymagane jest w dziennikarstwie - 55 lat (dla kobiet) i 60 lat (dla mężczyzn). Dodatkowo, osiągnięcie tego wieku musi nastąpić podczas wykonywania pracy dziennikarskiej lub w dniu złożenia wniosku o emeryturę, oraz konieczne jest podpisanie układu zbiorowego pracy dziennikarzy.
  • Przynajmniej 15 lat pracy w Najwyższej Izbie Kontroli - dla osób w wieku 55 lat (dla kobiet) i 60 lat (dla mężczyzn). Dodatkowo konieczne jest osiągnięcie tego wieku w trakcie zatrudnienia w Najwyższej Izbie Kontroli.
  • Przynajmniej 15 lat aktywności twórczej lub artystycznej kwalifikuje do przejścia na emeryturę w następującym wieku: Tancerz, akrobata, gimnastyk, ekwilibrysta, kaskader: 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn, Solista wokalista, muzyk grający na instrumentach dętych, treser zwierząt drapieżnych: 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn, Artysta chóru, żongler, komik cyrkowy, aktor teatru lalek: 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn, Aktorka, dyrygentka: 55 lat, Muzyk grający na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operator obrazu filmowego, fotografik: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie zus.pl, przy ustalaniu uprawnień osób w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się także:

  • Pracowników organów kontroli państwowej,
  • Pracowników organów administracji celnej,
  • Nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 roku - Karta Nauczyciela,
  • Żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy różnych służb (Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej), jeżeli nie spełniają warunków lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób,
  • Pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej.

Cała lista pracowników, którzy mogą się ubiegać o przyznanie wcześniejszej emerytury, znajduje się w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Kto nie może się ubiegać o wcześniejszą, specjalną emeryturę?

Nie każda osoba urodzona między 1949 a 1969 rokiem ma prawo do wcześniejszej emerytury, nawet jeśli znajduje się w odpowiednim przedziale wiekowym, jak to przewiduje prawo. Szczególnie dotyczy to tych, którzy pracowali w specjalnych warunkach. Osoby zatrudnione na umowę zlecenie lub prowadzące własną działalność gospodarczą mogą mieć trudności z uzyskaniem wcześniejszej emerytury. Dodatkowo ZUS może nie uwzględnić okresów pracy wykonywanych w specjalnych warunkach na niepełny etat, co również może obniżyć szanse na wcześniejszą emeryturę.

Służba wojskowa także może stanowić problem w kontekście ustalania emerytury w specjalnych warunkach, ponieważ jej czas nie jest brany pod uwagę podczas obliczeń emerytalnych. Dodatkowo ZUS może pominąć uwzględnienie wynagrodzenia lub świadczeń z ubezpieczenia społecznego w przypadku choroby, lub macierzyństwa. Ponadto, niektóre świadczenia, takie jak rehabilitacyjne czy urlop zdrowotny, nie są wliczane do okresu składkowego.

Infor.pl
500, 700, a nawet 1000 zł więcej do pensji dla dużej grupy pracowników od 2026 roku. Prezydent Nawrocki podpisał rewolucyjną ustawę
25 lis 2025

Już od 2026 roku pensje milionów pracowników mogą wzrosnąć o 500, 700, a nawet 1000 zł miesięcznie. Prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawę, która zmienia zasady liczenia stażu pracy i pozwala doliczyć do niego lata na zleceniu oraz prowadzenie działalności. To oznacza wyższe dodatki stażowe, dłuższy urlop i realne podwyżki dla osób pracujących w budżetówce i nie tylko. Sprawdź, czy też zyskasz, w wielu przypadkach wystarczy tylko udokumentować opłacone składki.

Grudzień 2025: kalendarz do druku (PDF). Pobierz i wydrukuj
25 lis 2025

Grudzień 2025: darmowy kalendarz do druku z miejscem na notatki w formacie PDF. Grudzień 2025 roku ma aż 11 dni wolnych od pracy. Jakie ważne dni występują w tym miesiącu? Wydrukuj i zrób notatki na kolejny miesiąc.

Nowe świadczenia dla pracowników i emerytów, nawet do 28 000 zł. Od 21 grudnia wchodzą nowe przepisy
25 lis 2025

Od 21 grudnia zaczynają obowiązywać przepisy, korzystne dla wielu obecnych i byłych pracowników. Zmiana otwiera drogę do nowego świadczenia sięgającego nawet 28 000 zł. Także dla osób, które zakończyły pracę wiele lat temu i dziś są już na emeryturze. Tysiące Polaków ma szansę na otrzymanie pieniędzy, które im przysługują. Sprawdź, czy ty także.

Przekształcenie umów cywilnoprawnych w stosunek pracy. Będą odszkodowania dla przymusowych pracodawców
25 lis 2025

Jakie konsekwencje pociągnie za sobą przekształcenie umowy cywilnoprawnej w stosunek pracy, jeśli decyzja podjęta w tym zakresie przez inspektora pracy będzie niesłuszna? Zmieniła się treść projektu, który ma wprowadzać te zmiany, a w planowanych przepisach jest mowa o odszkodowaniu.

Grudzień 2025 inny niż zwykle: dni wolne i godziny pracy [Kalendarz]
25 lis 2025

Grudzień 2025 roku jest inny niż zwykle. Jak zmieniają się dni wolne od pracy i niedziele handlowe w ostatnim miesiącu roku? Jak liczyć godziny pracy w miesiącu? Zobacz przykład wyliczeń na podstawie grudnia. Oto kalendarz grudnia 2025 roku z zaznaczonymi świętami, weekendami i niedzielami handlowymi.

Czy pracodawca może wysłać na przymusowy urlop między Świętami a Nowym Rokiem? W jakich przypadkach?
25 lis 2025

Okres między Świętami Bożego Narodzenia a Nowym Rokiem to czas, kiedy w wielu firmach robi się spokojniej. Dla pracowników oznacza to możliwość odpoczynku i spokojnego planowania przerwy świątecznej. Dla pracodawców – moment zastanowienia się, czy mogą wysłać pracownika na urlop „na siłę”. Prawo jasno określa granice, a ich znajomość pozwala uniknąć nieporozumień i stresu w tym wyjątkowym okresie.

Podwyżki dla tych pracowników z negatywną opinią. Czy i o ile od stycznia 2026 roku wzrosną wynagrodzenia?
25 lis 2025

Podwyżka płacy minimalnej zawsze pociąga za sobą konieczność wprowadzenia szeregu dalszych zmian. To jednak często nie jest wcale łatwe. Choć MPRiPS pracuje nad zmianami, to jednak przygotowane przez nie przepisy wzbudziły negatywne emocje.

MEN kończy prace nad „Poradnikiem bezpieczeństwa” dla dzieci i młodzieży. Dokument ma pomóc w sytuacjach kryzysowych
25 lis 2025

Ministerstwo Edukacji Narodowej finalizuje prace nad specjalną wersją „Poradnika bezpieczeństwa” skierowaną do dzieci i młodzieży. Nowy materiał ma w prosty sposób przygotować najmłodszych na sytuacje zagrożenia — od alarmów po klęski żywiołowe.

Nowe dane GUS. Oto kwota średniej emerytury z ZUS. Emerytur i rent przybywa, koszty biją rekordy
25 lis 2025

Blisko 9,4 miliona Polaków pobierało w 2024 roku świadczenia emerytalno-rentowe, co przełożyło się na 413 mld zł wydatków. Średnia emerytura z ZUS ukształtowała się na poziomie 3 863 zł, natomiast świadczenia w służbach mundurowych były znacznie wyższe (ponad 6 300 zł). Pomimo tych rosnących kwot, dochody dużej części emerytów pozostają poniżej średniej krajowej.

BCC Mixer ’25 – 25. edycja networkingowego spotkania przedsiębiorców już w ten czwartek
25 lis 2025

W najbliższy czwartek, 27 listopada 2025 roku w hotelu Warsaw Presidential Hotel rozpocznie się 25. edycja wydarzenia BCC Mixer, organizowanego przez Business Centre Club (BCC). BCC Mixer to jedno z większych ogólnopolskich wydarzeń networkingowych, które co roku gromadzi blisko 200 przedsiębiorców: prezesów, właścicieli firm, menedżerów oraz gości specjalnych.

pokaż więcej
Proszę czekać...