Masz orzeczenie o niepełnosprawności? Sprawdź, czy nadal obowiązuje. W 2025 roku zmieniły się zasady. Automatyczne przedłużenie dokumentów odeszło do historii. Brak ważnego orzeczenia to nie tylko utrata dodatku czy ulgi. To także problemy z dostępem do świadczeń, opieki, a nawet prawa do pracy w ochronie czy korzystania z karty parkingowej. Przypominamy krok po kroku, jak upewnić się, że Twoje orzeczenie jest nadal aktualne i co zrobić, jeśli jego ważność wygasła. Bo zapomnienie może Cię sporo kosztować.
- Czy Twoje orzeczenie straciło ważność?
- Jak sprawdzić ważność swojego orzeczenia?
- Kiedy złożyć wniosek o nowe orzeczenie?
- Co dzieje się po złożeniu wniosku?
- Co, jeśli nie zdążysz?
- Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
- Podstawa prawna
Czy Twoje orzeczenie straciło ważność?
Orzeczenia o niepełnosprawności oraz karty parkingowe są wydawane na określony czas, który najczęściej wynosi od roku do kilku lat. Po jego upływie dokument przestaje być ważny, a wraz z nim wygasają wszystkie przyznane na jego podstawie uprawnienia. Jeśli nie wiesz, do kiedy obowiązuje Twoje orzeczenie, warto to jak najszybciej sprawdzić. Brak aktualnego dokumentu może skutkować utratą zasiłków, ulg oraz możliwości korzystania z wielu form wsparcia. W przypadku złożenia wniosku po terminie trzeba liczyć się z koniecznością przejścia całej procedury od początku.
Jak sprawdzić ważność swojego orzeczenia?
Jeśli nie wiesz, do kiedy ważne jest Twoje orzeczenie lub gdzie można to sprawdzić, zacznij od tych kroków:
- Sprawdź datę na samym orzeczeniu – widnieje tam termin końcowy.
- Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się z Miejskim lub Powiatowym Zespołem ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
- Jeśli nie masz dostępu do orzeczenia lub nie jesteś pewien jego aktualności, warto skontaktować się bezpośrednio z odpowiednim zespołem. W wielu przypadkach informacje można uzyskać także telefonicznie lub online.
Kiedy złożyć wniosek o nowe orzeczenie?
Wniosek o nowe orzeczenie warto złożyć z odpowiednim wyprzedzeniem, ale nie za wcześnie. Obowiązują tu konkretne limity czasowe:
- W przypadku orzeczenia o niepełnosprawności (wydawanego dzieciom do 16. roku życia) — wniosek można złożyć nie wcześniej niż 2 miesiące przed końcem ważności obecnego dokumentu.
- W przypadku orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (wydawanego osobom powyżej 16. roku życia: w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym) — wniosek można złożyć nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem ważności.
Uwaga: Aby nie utracić ciągłości uprawnień (np. do dodatków, ulg, świadczeń czy karty parkingowej), wniosek musi zostać złożony przed upływem ważności obecnego orzeczenia. Jeśli złożysz go po terminie, stracisz prawa aż do czasu wydania nowego orzeczenia.
Co dzieje się po złożeniu wniosku?
Jeśli złożysz wniosek o kolejne orzeczenie w czasie, gdy Twoje obecne jest jeszcze ważne, zachowasz ciągłość uprawnień. Dotychczasowe orzeczenie będzie wtedy obowiązywać aż do momentu wydania nowego, ale nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia, w którym pierwotnie miało wygasnąć. Po otrzymaniu Twojego wniosku przewodniczący zespołu ds. orzekania wystawia specjalne zaświadczenie. To właśnie ono potwierdza, że dokumenty zostały złożone na czas i określa, do kiedy stare orzeczenie pozostaje w mocy.
Dzięki temu zaświadczeniu:
- nadal można korzystać z ulg i świadczeń (np. dodatków, zasiłków, karty parkingowej),
- nie trzeba się obawiać, że brak nowego orzeczenia w systemie od razu pozbawi Cię wsparcia,
- masz czas, by spokojnie przejść przez cały proces orzekania.
Uwaga: jeśli złożysz wniosek po wygaśnięciu poprzedniego orzeczenia, nie otrzymasz takiego zaświadczenia i utracisz uprawnienia do momentu wydania nowego dokumentu.
Co, jeśli nie zdążysz?
Z pozoru niewielkie opóźnienie może mieć poważne skutki. Jeśli nie złożysz wniosku o nowe orzeczenie w czasie, gdy stare jest jeszcze ważne, nie tylko stracisz ciągłość dokumentów.
Możesz czasowo utracić wszystkie przywileje
- Nie dostaniesz zasiłków ani dodatków, które zależą od ważnego orzeczenia (np. zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia uzupełniającego).
- Nie skorzystasz z ulg i zwolnień, np. w komunikacji miejskiej, podatkach, dofinansowaniach czy dopłatach z PFRON.
- Stracisz uprawnienia wynikające z karty parkingowej – dokument ten nie obowiązuje bez aktualnego orzeczenia.
Procedurę zaczniesz od początku
Jeśli przegapisz termin, nie możesz już liczyć na tymczasowe zaświadczenie o ciągłości. Czeka Cię:
- ponowne kompletowanie dokumentów,
- oczekiwanie na wezwanie na komisję,
- ewentualne badania i rozmowa z lekarzami orzekającymi.
Ponieważ zespoły orzekające są w 2025 roku przeciążone, czas oczekiwania może wynieść nawet kilka miesięcy. W tym czasie nie będziesz mieć prawa do świadczeń ani ulg.
Nie zwlekaj — nawet jeśli końcowa data ważności wydaje się odległa, lepiej działać z wyprzedzeniem i mieć pewność, że nie zostaniesz bez wsparcia.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
1. Czy mogę przedłużyć orzeczenie, które już wygasło?
Nie. Trzeba złożyć nowy wniosek i przejść procedurę od nowa.
2. Czy zaświadczenie z zespołu ds. orzekania przedłuża ważność orzeczenia?
Tak, ale tylko tymczasowo – maksymalnie do 6 miesięcy od daty wygaśnięcia poprzedniego orzeczenia.
3. Gdzie złożyć wniosek o nowe orzeczenie?
W Miejskim lub Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności, właściwym dla miejsca zamieszkania.
4. Czy orzeczenie zostanie wydane automatycznie?
Nie. Trzeba przejść całą procedurę, łącznie z ewentualnym badaniem i komisją.
Podstawa prawna
- Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44)
- Komunikaty MRiPS i Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych z 2024 r.