Jeden uniwersalny zasiłek zamiast wielu świadczeń. Ponad 2300 zł dla każdego Polaka. To koniec z 800 plus i innymi programami socjalnymi?

oprac. Anna Kot
Absolwentka filologii polskiej oraz dziennikarstwa. Autorka licznych publikacji o tematyce gospodarczej i emerytalnej. Świat świadczeń społecznych nie jest jej obcy. Z Grupą INFOR związana od 2023 roku.
rozwiń więcej
pieniądze, gotówka / 2333 zł dla każdego Polaka, czyli jeden, uniwersalny zasiłek zamiast wielu świadczeń. To koniec z 800 plus i innymi programami socjalnymi? / Shutterstock

Każdy polski obywatel, niezależnie od wieku czy osiąganych dochodów, miałby otrzymywać co miesiąc 2333 złote w ramach jednego, powszechnego świadczenia. Taki system zastąpiłby wiele dotychczasowych programów socjalnych, a jego wprowadzenie ma być wkrótce przedmiotem debaty w Sejmie.

rozwiń >

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy: Uproszczenie systemu świadczeń

Obecny polski system świadczeń społecznych jest skomplikowany, przypominając labirynt, w którym rodziny muszą składać liczne wnioski, na przykład o 800 plus, babciowe, dodatki mieszkaniowe czy dopłaty do energii. Każdy z tych programów wymaga osobnej dokumentacji, weryfikacji dochodów i generuje wysokie koszty administracyjne. W odpowiedzi na ten chaos, pojawiła się koncepcja Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego (BDP), który miałby zastąpić wszystkie te świadczenia jednym, uniwersalnym zasiłkiem.

Czym jest Bezwarunkowy Dochód Podstawowy (BDP)?

Bezwarunkowy dochód podstawowy (BDP) to model finansowy, w którym państwo co miesiąc wypłaca każdemu obywatelowi określoną kwotę pieniędzy, bez żadnych warunków dotyczących dochodu, wieku czy zatrudnienia. Celem BDP jest zapewnienie każdemu członkowi społeczeństwa minimalnego zabezpieczenia egzystencji i możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb. Taka zmiana mogłaby przynieść oszczędności na biurokracji i zapewnić równe wsparcie państwa dla każdego.

Kwota świadczenia i jej wpływ na obywateli

Początkowo szacowano, że BDP wyniesie 1700 zł miesięcznie, jednak z powodu inflacji i wzrostu kosztów życia, proponowana kwota została podniesiona do 2333 zł. Dla osób posiadających dzieci oznaczałoby to, że nie musieliby już ubiegać się o różne dodatki, takie jak 800 plus, a zamiast tego otrzymywaliby jedną, stałą kwotę. Główną zaletą byłoby zniesienie biurokracji, brak weryfikacji dochodów i regularne wpływy na konto, niezależnie od sytuacji życiowej czy zawodowej. Również osoby bez dzieci, które obecnie nie są uprawnione do wielu form wsparcia, otrzymałyby stałe świadczenie.

Argumenty za wprowadzeniem BDP w Polsce i doświadczenia z zagranicy

Ekonomista i noblista Milton Friedman uważał, że BDP uprościłby biurokrację, umożliwiłby swobodniejsze działanie wolnego rynku i zlikwidowałby tzw. pułapkę biedy, ponieważ każda praca dodatkowa zawsze by się opłacała. Zachęcałby także do pracy społecznej i gwarantowałby równe traktowanie wszystkich obywateli. Eksperymentalne programy BDP przeprowadzono w wielu krajach. We Włoszech, Francji i Wielkiej Brytanii spotkały się z pozytywną oceną. Po pandemii, jak donosi portal Forsal.pl, takie eksperymenty zyskały na popularności w Stanach Zjednoczonych (np. w Karolinie Północnej, Kalifornii i Teksasie). Wyniki były obiecujące, a beneficjenci racjonalnie wydawali środki, stając się bardziej aktywni społecznie i zawodowo.

Sytuacja w Polsce i potencjalne koszty

W Polsce najbardziej zaawansowane przygotowania do wprowadzenia BDP miały miejsce w województwie warmińsko-mazurskim, a projekt miał być finansowany ze środków UE. Plany te wstrzymała jednak pandemia COVID-19. Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego, 51 proc. Polaków popiera ideę dochodu podstawowego, a odsetek ten rośnie do 62 proc. wśród osób, które są z nią zaznajomione.

Jednak główną przeszkodą są gigantyczne koszty. Szacuje się, że wprowadzenie BDP w wysokości 1200 zł dla dorosłych i 600 zł dla dzieci kosztowałoby 376 mld zł rocznie. Dla porównania, jak podaje Infor.pl, cały system zabezpieczeń i pomocy społecznej w 2024 roku kosztował 418 mld zł, co oznacza, że BDP mógłby w dużej mierze zastąpić obecne wydatki.

BDP w Polsce - perspektywy na przyszłość i kluczowe wyzwania

Obecnie w polskim parlamencie nie ma konkretnych projektów ustaw o BDP, a w 2023 roku ówczesny minister finansów wykluczył taką możliwość. Niemniej jednak, jak podaje portal Sekap.pl, plany wprowadzenia BDP mogą pojawić się w latach 2025-2026.

Jakie są wady i zalety wprowadzenia BDP?

Zalety BDP obejmują: redukcję ubóstwa, uproszczenie administracji, równe szanse dla wszystkich. Z kolei potencjalne zagrożenia to: ryzyko zmniejszenia aktywności zawodowej, wzrost inflacji, konieczność podniesienia podatków. Wprowadzenie BDP wiązałoby się z likwidacją dotychczasowych programów, takich jak 800 plus. To, czy Polska jest gotowa na taką rewolucję, pozostaje otwartym pytaniem. Pomimo rosnącej popularności tej idei, wciąż brakuje politycznej woli do jej wdrożenia, co sprawia, że jest to perspektywa na najbliższe lata, a nie na miesiące.

Infor.pl
KOWR – czym jest, jak działa i dlaczego dotyczy nas wszystkich
09 lis 2025

W ostatnim czasie Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) znalazł się w centrum uwagi mediów głównie za sprawą kontrowersji związanych ze sprzedażą gruntów istotnych dla budowy i skomunikowania Centralnego Portu Komunikacyjnego. Jednak poza tymi doniesieniami, instytucja ta odgrywa niezwykle istotną rolę w polskim rolnictwie i gospodarce żywnościowej. Czym dokładnie zajmuje się KOWR i dlaczego jego działalność ma znaczenie dla przeciętnego Polaka?

Wynagrodzenie wypłacane „pod stołem” pod ochroną prawa. Przełomowy wyrok sądu, po którym pracodawca już się nie wywinie
09 lis 2025

W dniu 4 listopada 2025 r., w Sądzie Okręgowym w Gdańsku, zapadł wyrok, którym sąd zasądził bisko 70 tys. zł na rzecz pracownika, który część wynagrodzenia otrzymywał od swojego pracodawcy „pod stołem”, jednak pewnego dnia pracodawca poinformował go, że – „od teraz” jego zarobki będą o połowę niższe. Jest to precedens, który dowodzi, że wynagrodzenie, choć przekazywane nielegalnie – nadal pozostaje pod ochroną prawa.

To już koniec zamieszania i obowiązku segregowania śmieci? Będą wielkie zmiany w recyklingu odpadów
09 lis 2025

Czy nadchodzi moment, w którym plastikowe odpady przestaną nas przytłaczać, a domowe segregowanie śmieci odejdzie w przeszłość? Naukowcy ogłosili przełom, który może całkowicie odmienić sposób, w jaki świat radzi sobie z plastikiem. Ich odkrycie daje nadzieję na realną zmianę w globalnej gospodarce odpadami.

Wielu Polaków nie wie, że mogą skorzystać z bezpłatnej pomocy tego specjalisty w ramach NFZ. Nie musisz płacić za prywatne konsultacje, których koszt może wynosić nawet kilkaset złotych za jedną wizytę
09 lis 2025

Ze względu na decydującą rolę diety w profilaktyce i leczeniu chorób, rośnie popularność korzystania z usług dietetyków. Co istotne, porady żywieniowe na wysokim poziomie są dostępne także bezpłatnie, dzięki finansowaniu przez NFZ. Kto jest uprawniony do otrzymania wsparcia dietetycznego w publicznej służbie zdrowia? Oto szczegóły.

Leasing w 2026 roku – jak odzyskać koszty podatkowe ponad nowe limity ustawowe? Klucz tkwi w odsetkach!
08 lis 2025

Od stycznia 2026 roku przedsiębiorców leasingujących samochody czeka przykra niespodzianka podatkowa. Nowe limity odliczenia kosztów związanych z nabyciem pojazdów, uzależnione od emisji CO2, drastycznie ograniczą możliwości optymalizacji podatkowej. Kontrowersje budzi zwłaszcza fakt, że zmiany dotkną umów już zawartych. Jednak jest nadzieja – część odsetkowa raty leasingowej pozostaje w pełni odliczalna, co może uratować budżety wielu firm. Czy Twoja księgowość wykorzystuje tę możliwość?

Już od stycznia 2026 r. wchodzi nowy 15% podatek, realizujący dyrektywę unijną. Kogo dotyczy i na czym polega?
08 lis 2025

Rozpoczyna się rewolucja w opodatkowaniu, a polskie przedsiębiorstwa, będące częścią dużych międzynarodowych grup, stoją u progu nowych, złożonych obowiązków. Wprowadzenie globalnego podatku minimalnego, znanego jako GloBE, stanowi fundamentalną zmianę w architekturze systemu podatkowego. Celem tej transformacji jest zapewnienie, że największe globalne koncerny będą płacić sprawiedliwą daninę, z efektywną stawką podatkową na poziomie co najmniej 15%, niezależnie od jurysdykcji, w której generują swoje zyski. To koniec z cypryjskimi spółkami?

Nowe świadczenie 1000 plus miesięcznie na drugie (również dorosłe) dziecko dla każdego, jeżeli rodzina nie przekracza 280 tys. zł dochodu rocznie. Powszechny sprzeciw samorządów, bo nie przyniesie wzrostu dzietności, a pogłębi kryzys finansowy
09 lis 2025

„Szacuje się, że w portfelu przeciętnej polskiej rodziny może zostać średnio 1 000 zł miesięcznie” – poinformowała Kancelaria Prezydenta, po podpisaniu przez Karola Nawrockiego, w dniu 8 sierpnia br., projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który został następnie wniesiony przez Prezydenta do Sejmu. Świadczenie ma być skierowane do osób z co najmniej dwójką dzieci (również już dorosłych – jeżeli będą spełniać określone w ustawie warunki), które nie przekraczają poziomu dochodów 140 tys. zł rocznie na małżonka, czyli 280 tys. zł rocznie na rodzinę. Wprowadzenie nowego wsparcia budzi jednak powszechny sprzeciw samorządów, w opinii których – „nie przyniesie ono wzrostu dzietności, a uszczupli dochody publiczne”, doprowadzając do kryzysu finansowego w gminach.

Prawie 5 tysięcy złotych dla każdego. Staż pracy nie ma znaczenia. Pracodawca musi pieniądze wypłacić. Czy wiecie o tej zmianie w przepisach?
09 lis 2025

4806 zł brutto. Tyle od stycznia ma wynosić płaca minimalna w Polsce. „Dużo czy mało?” – pytanie wydaje się retoryczne. Bo choć to o 140 zł więcej niż obecnie, nikt nie ma wątpliwości: tej podwyżki nie da się nazwać ani odważną, ani satysfakcjonującą. Nie takiego ruchu oczekiwali związkowcy. Nie takiej decyzji chcieli pracodawcy.

Brak budżetu firmowego to zarządzanie "na oko" - nawet jeśli przedsiębiorca dziś zarabia. Jak stworzyć prosty budżet dla swojej firmy?
07 lis 2025

Wielu właścicieli małych i średnich firm podejmuje decyzje finansowe intuicyjnie. Zakup nowego sprzętu? „Przyda się, więc bierzemy.” Rekrutacja kolejnej osoby? „Zespół nie wyrabia, trzeba kogoś dołożyć.” Kolejny wydatek? „Jakoś się to pokryje.” Tak wygląda codzienność tysięcy przedsiębiorstw, w których budżet jest pojęciem abstrakcyjnym, a zarządzanie finansami odbywa się „na oko”.

Chcesz sobie zrobić długi weekend i bierzesz urlop na żądanie? Uważaj na pułapki w przepisach - pomylisz się i wylatujesz z roboty!
08 lis 2025

Czasami pracownik musi być ostrożny jak saper - przepisy prawa pracy niby oczywiście chronią pracowników, ale można też natrafić na minę. Szczególnie ostrożnie trzeba korzystać z urlopu na żądanie - to wcale nie działa jak automat i trzeba się pilnować, żeby nie popełnić błędu.

pokaż więcej
Proszę czekać...