Wszystko wskazuje na to, że w 2026 roku osoby z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunowie po raz kolejny poczują się pominięci. Choć państwo planuje podwyżki świadczeń rodzinnych, emerytur i rent, jedno z najstarszych świadczeń opiekuńczych, zasiłek pielęgnacyjny, znów pozostanie bez zmian. Nie będzie waloryzacji, nie będzie nowych kryteriów dochodowych, nie będzie nawet symbolicznego wzrostu. Kwota 215,84 zł miesięcznie, obowiązująca niezmiennie od 2019 roku, zostaje utrzymana.
- 2026 bez zmian – brak waloryzacji i politycznej woli
- Głos środowisk opiekunów
- Co dalej z systemem opiekuńczym?
- Bez zmian również w 2026
Zasiłek pielęgnacyjny – pomoc, która przestała być realnym wsparciem
Zasiłek pielęgnacyjny miał być jednym z filarów pomocy państwa dla osób wymagających stałej opieki. Jego celem jest częściowe pokrycie kosztów leczenia, rehabilitacji, środków higienicznych czy specjalistycznego sprzętu. W praktyce jednak świadczenie to stało się czysto symboliczne, w żaden sposób nie odpowiada na realne potrzeby rodzin opiekujących się osobami niepełnosprawnymi.
Od 2019 roku jego wysokość nie została podniesiona ani o złotówkę, mimo że ceny usług rehabilitacyjnych, leków i żywności wzrosły w tym czasie o ponad 40%. Dziś 215 zł nie wystarcza nawet na jeden cykl zabiegów fizjoterapeutycznych czy miesięczny zapas leków dla osoby przewlekle chorej.
Jak podkreślają organizacje społeczne, rząd wielokrotnie obiecywał „kompleksową reformę świadczeń opiekuńczych”, ale żaden z zapowiadanych projektów nie trafił do realizacji.
To nie jest wsparcie, tylko przypomnienie o tym, że państwo widzi nasze problemy, ale nie reaguje – mówi pani Teresa, opiekująca się dorosłym synem z porażeniem mózgowym.
Kto pobiera zasiłek pielęgnacyjny?
Według danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej zasiłek pielęgnacyjny pobiera blisko milion osób. Są to:
- dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością,
- osoby dorosłe z orzeczeniem o znacznym stopniu,
- seniorzy wymagający stałej pomocy w codziennym funkcjonowaniu.
Mimo tak dużej liczby świadczeniobiorców, łączny koszt programu pozostaje stosunkowo nisk, ok. 2,5 mld zł rocznie. Dla porównania, na 500+ państwo wydaje ponad 40 mld zł.
2026 bez zmian – brak waloryzacji i politycznej woli
Projekt ustawy budżetowej na 2026 rok nie przewiduje podniesienia kwoty zasiłku pielęgnacyjnego. Brak waloryzacji oznacza, że świadczenie z każdym rokiem traci na wartości, a jego realna siła nabywcza jest dziś o połowę mniejsza niż w chwili ostatniej podwyżki.
Problemem jest brak automatycznego mechanizmu aktualizacji. Podczas gdy emerytury i renty są corocznie waloryzowane w marcu, a świadczenia rodzinne od listopada, zasiłek pielęgnacyjny wymaga osobnej decyzji rządu. Oznacza to, że każda zmiana zależy wyłącznie od woli polityczne, a tej wciąż brakuje.
Głos środowisk opiekunów
Środowiska osób z niepełnosprawnościami nie kryją rozgoryczenia. Od miesięcy apelują o włączenie zasiłku pielęgnacyjnego do systemu waloryzacji lub zastąpienie go nowym świadczeniem, które realnie odpowiadałoby kosztom życia. W 2024 roku petycję w tej sprawie podpisało ponad 70 tys. osób, jednak władze ograniczyły się do zapowiedzi "analizy systemu wsparcia".
Każdy miesiąc to dla nas walka o przetrwanie. Państwo od lat powtarza, że nie ma pieniędzy, ale na inne świadczenia zawsze się znajdują. My nie chcemy luksusów, tylko sprawiedliwości – podkreśla pan Marek, ojciec niepełnosprawnej dziewczynki.
Symboliczna pomoc w realiach inflacji
W 2019 roku 215 zł pozwalało jeszcze częściowo pokryć koszty rehabilitacji czy wizyt u specjalistów. Dziś ta kwota ma wartość realną odpowiadającą około 140–150 zł sprzed sześciu lat. Dla wielu rodzin oznacza to konieczność rezygnacji z terapii, odkładania wizyt kontrolnych lub zaciągania długów, by zapewnić bliskim podstawową opiekę.
Ekonomiści podkreślają, że utrzymywanie świadczeń na stałym poziomie w warunkach wysokiej inflacji jest równoznaczne z ich stopniową likwidacją. Wartość symboliczna zasiłku nie tylko nie pomaga, ale w dłuższej perspektywie pogłębia wykluczenie społeczne osób z niepełnosprawnościami.
Co dalej z systemem opiekuńczym?
Resort rodziny deklaruje, że priorytetem rządu w latach 2025–2026 jest rozwój świadczenia wspierającego, które już teraz zastępuje część dotychczasowych form pomocy. Jednak dla wielu beneficjentów to rozwiązanie nie jest dostępne, wymaga przejścia przez system punktowy WZON i uzyskania odpowiedniego poziomu potrzeby wsparcia.
W praktyce oznacza to, że część osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza z umiarkowanym stopniem, pozostanie przy starym, niskim zasiłku pielęgnacyjnym. I choć nowe świadczenie wspierające sięga nawet 4300 zł miesięcznie, dla ogromnej grupy obywateli taka pomoc pozostaje poza zasięgiem.
Bez zmian również w 2026
Zasiłek pielęgnacyjny w 2026 roku nadal będzie wynosił 215,84 zł miesięcznie. Nie zostanie objęty waloryzacją, nie zostaną też wprowadzone żadne dodatkowe progi czy kryteria. Dla rodzin i opiekunów oznacza to jedno, kolejny rok bez realnego wsparcia finansowego, mimo galopujących kosztów życia i inflacji.
Wszystko więc wskazuje na to, że sprawdziły się najgorsze prognozy. Zasiłek pielęgnacyjny, niegdyś symbol troski o najsłabszych, w 2026 roku pozostanie tylko symbolem, bez pokrycia w rzeczywistości.