W 2025 i 2026 roku system przyznawania świadczenia wspierającego obejmie kolejne grupy osób z niepełnosprawnościami. To jedno z najważniejszych świadczeń wprowadzonych w ostatnich latach, ponieważ pieniądze trafiają bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, a nie do opiekuna. O tym jednak, kto i ile dostanie, decyduje liczba punktów przyznanych przez komisję wojewódzką (WZON). Warto wiedzieć, jak wygląda ta ocena, od czego zależy wynik i jak zwiększyć swoje szanse na wyższe świadczenie.
- Kto może ubiegać się o świadczenie wspierające?
- Jak wygląda procedura punktowa w WZON?
- Ile wynosi świadczenie wspierające?
- Jak przebiega ocena przez komisję krok po kroku?
- Jak złożyć wniosek o wypłatę świadczenia?
- Co zrobić, gdy komisja przyzna zbyt mało punktów?
- Co się zmieni w 2026 roku?
- Podsumowanie
- Podstawa prawna
Kto może ubiegać się o świadczenie wspierające?
Świadczenie wspierające przysługuje pełnoletnim osobom z orzeczeniem o niepełnosprawności, których stan zdrowia w znacznym stopniu ogranicza samodzielne funkcjonowanie. Warunkiem jest uzyskanie decyzji Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności (WZON) określającej poziom potrzeby wsparcia w skali od 0 do 100 punktów. Dopiero po otrzymaniu tej decyzji można złożyć wniosek do ZUS o wypłatę świadczenia.
Z programu korzystają zarówno osoby z niepełnosprawnościami ruchowymi, jak i osoby z chorobami neurologicznymi, psychicznymi, metabolicznymi czy genetycznymi. Wysokość świadczenia nie zależy więc od rodzaju choroby, lecz od tego, w jakim stopniu utrudnia ona codzienne życie, czy dana osoba potrafi się samodzielnie poruszać, komunikować, dbać o higienę czy podejmować decyzje.
Jak wygląda procedura punktowa w WZON?
Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności dokonuje szczegółowej oceny funkcjonowania wnioskodawcy. Punkty przyznaje się za to, jak często i w jakim stopniu dana osoba potrzebuje wsparcia innej osoby w wykonywaniu codziennych czynności. Nie bada się więc samej choroby, lecz jej skutków w życiu codziennym.
Ocena obejmuje pięć głównych obszarów:
- Poruszanie się i zmiana pozycji ciała – np. wstawanie, chodzenie, korzystanie z transportu.
- Samoobsługa – ubieranie się, mycie, jedzenie, korzystanie z toalety.
- Komunikacja – mówienie, rozumienie, utrzymywanie kontaktu z otoczeniem.
- Uczenie się i decydowanie – pamięć, orientacja, planowanie działań, rozwiązywanie problemów.
- Udział społeczny – relacje z rodziną, znajomymi, uczestnictwo w życiu publicznym.
Każda czynność ma wagę bazową 4 punkty. Następnie wynik jest modyfikowany przez dwa współczynniki:
- samodzielności – czy osoba wykonuje daną czynność sama, z pomocą częściową, czy całkowitą,
- częstotliwości – jak często pomoc jest potrzebna (zawsze, często, sporadycznie).
Przykładowo, jeśli osoba potrzebuje pomocy przy ubieraniu się „ręka w rękę”, otrzymuje współczynnik 0,75, a jeśli ta pomoc jest potrzebna zawsze, współczynnik 1,0. Wtedy wynik za tę czynność to 4 × 0,75 × 1,0 = 3 punkty. Wyniki z poszczególnych czynności są sumowane i dają ostateczny poziom potrzeby wsparcia.
Ile wynosi świadczenie wspierające?
Wysokość świadczenia wspierającego w 2025 roku zależy od liczby punktów przyznanych przez wojewódzki zespół orzekający (WZON). Im więcej punktów, tym większa kwota wsparcia. Od 1 marca 2025 r. maksymalna kwota świadczenia wynosi 4 134 zł miesięcznie, otrzymują ją osoby z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia, czyli 95–100 punktów.
Świadczenie jest obliczane jako procent obowiązującej renty socjalnej (1 878,91 zł brutto), pomnożony przez odpowiedni współczynnik punktowy. Oznacza to, że:
- osoby z wynikiem 70–74 pkt otrzymują około 750 zł,
- 75–79 pkt – ok. 1 130 zł,
- 80–84 pkt – ok. 1 500 zł,
- 85–89 pkt – ok. 2 250 zł,
- 90–94 pkt – ok. 3 380 zł,
- 95–100 pkt – maksymalnie 4 134 zł.
Świadczenie jest wolne od podatku i zajęcia komorniczego, a środki trafiają bezpośrednio na konto osoby z niepełnosprawnością. W 2026 roku próg punktowy uprawniający do otrzymania świadczenia zostanie obniżony do 70 punktów, dzięki czemu z programu skorzysta jeszcze więcej osób wymagających codziennego wsparcia.
Jak przebiega ocena przez komisję krok po kroku?
- Złożenie wniosku PPW – formularz o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia można złożyć papierowo lub elektronicznie (przez Emp@tia lub za pośrednictwem ZUS).
- Wypełnienie kwestionariusza samooceny – osoba ubiegająca się o świadczenie opisuje, z jakimi czynnościami ma trudność.
- Analiza dokumentacji medycznej – komisja zapoznaje się z historią leczenia, opiniami lekarzy i psychologów.
- Rozmowa lub badanie – członkowie komisji oceniają, jak osoba funkcjonuje na co dzień, jak porusza się, komunikuje i reaguje.
- Decyzja i punktacja – WZON wydaje decyzję określającą liczbę punktów i okres ważności (zwykle 3–7 lat).
W wyjątkowych sytuacjach komisja może przeprowadzić wizytę środowiskową w miejscu zamieszkania, aby rzetelnie ocenić, jak osoba radzi sobie w codziennych warunkach.
Jak złożyć wniosek o wypłatę świadczenia?
Po otrzymaniu decyzji WZON z punktacją należy złożyć wniosek o świadczenie wspierające w ZUS. Można to zrobić:
- przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS),
- przez portal Emp@tia,
- lub poprzez bankowość elektroniczną – niektóre banki umożliwiają wysłanie wniosku z poziomu konta.
Jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu 3 miesięcy od uzyskania decyzji WZON, świadczenie będzie wypłacane z wyrównaniem – od miesiąca złożenia wniosku o decyzję.
Świadczenie przekazywane jest wyłącznie na konto bankowe, jest wolne od podatku i nie podlega zajęciu komorniczemu.
Co zrobić, gdy komisja przyzna zbyt mało punktów?
Od decyzji WZON można się odwołać w ciągu 14 dni, składając wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Jeśli wynik pozostaje niezadowalający, kolejnym krokiem jest odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Sąd powołuje wtedy niezależnego biegłego, który dokonuje ponownej oceny stanu zdrowia i funkcjonowania.
Co się zmieni w 2026 roku?
W 2026 roku świadczenie obejmie osoby z niższą punktacją: od 70 do 77 punktów. W praktyce oznacza to, że pomoc finansową otrzymają również osoby, które nie wymagają stałej opieki, ale mają znaczące trudności w poruszaniu się, komunikacji lub wykonywaniu codziennych czynności. Ministerstwo Rodziny zapowiada także wprowadzenie elektronicznego rejestru orzeczeń, który pozwoli szybciej wymieniać dane między WZON a ZUS.
Podsumowanie
Świadczenie wspierające to realna pomoc finansowa dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami, które mają ograniczoną samodzielność. Wysokość wsparcia zależy od liczby punktów przyznanych przez komisję, im wyższa ocena, tym większe świadczenie. W 2025 roku próg wynosi 78 punktów, a w 2026 zostanie obniżony do 70. Aby otrzymać środki, warto przygotować pełną dokumentację, dokładnie opisać swoje trudności i pilnować terminów. To może przesądzić o uzyskaniu nawet 4000 zł miesięcznie wolnych od podatku.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1429).
- Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie sposobu ustalania poziomu potrzeby wsparcia, wzoru kwestionariusza samooceny oraz wzoru wniosku o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia (Dz.U. z 2023 r. poz. 2603).
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 44, z późn. zm.).