Z dniem 30 września 2025 r. weszła w życie ustawa o bonie ciepłowniczym, na podstawie której osoby, które spełniają określone kryterium dochodowe, jeszcze w 2025 r., mogą liczyć na dodatkowe wsparcie w postaci co najmniej 500 zł, jeżeli ponoszą koszty ogrzewania powyżej 170 zł/GJ netto. To jednak nie jedyne warunki, od których uzależnione jest przysługiwanie bonu ciepłowniczego (bo o niego chodzi) – okazuje się, że mieszkańcy wielu gmin w Polsce, w ogóle nie mogą liczyć na wsparcie w pokryciu choćby części kosztów ogrzewania. „Mieszkańcy Gminy Rokietnica nie muszą składać wniosków o bon ciepłowniczy, ponieważ świadczenie nie będzie przysługiwać” – entuzjazm mieszkańców, ostudziły władze jednej z gmin w województwie wielkopolskim.
- Nowy bon ciepłowniczy – komu przysługuje świadczenie, które ma stanowić wsparcie w pokryciu kosztów wynikających z rachunków za ogrzewanie?
- Nowy bon ciepłowniczy – w jakiej wysokości przysługuje świadczenie, które ma stanowić wsparcie w pokryciu kosztów wynikających z rachunków za ogrzewanie?
- Nowy bon ciepłowniczy – w jaki sposób i w jakim terminie można wnioskować do gminy/miasta o wypłatę świadczenia, które ma stanowić wsparcie w pokryciu kosztów wynikających z rachunków za ogrzewanie?
- Nowy bon ciepłowniczy – dlaczego w wielu gminach w Polsce świadczenie, które ma stanowić wsparcie w pokryciu kosztów wynikających z rachunków za ogrzewanie, w ogóle nie przysługuje?
- Poza bonem ciepłowniczym – w tej samej ustawie – przewidziano również inne rozwiązania, mające na celu wsparcie gospodarstw domowych w zakresie kosztów rachunków za media
Nowy bon ciepłowniczy – komu przysługuje świadczenie, które ma stanowić wsparcie w pokryciu kosztów wynikających z rachunków za ogrzewanie?
Bon ciepłowniczy, to nowe świadczenie, przysługujące na podstawie ustawy z dnia 12 września 2025 r. o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej, którego celem jest wsparcie dotyczące rachunków za ogrzewanie dla osób zagrożonych ubóstwem energetycznym. Jak wynika z informacji opublikowanej w dniu 29 września br. na stronie internetowej Kancelarii Prezydenta – świadczenie to ma pokryć część należności odbiorców ciepła wobec przedsiębiorstw energetycznych prowadzących działalność niekoncesjonowaną i koncesjonowaną w zakresie wytwarzania i dystrybucji ciepła, wynikających ze wzrostu kosztów ogrzewania.
Przysługiwanie świadczenia uzależnione jest od spełniania kryterium dochodowego:
- osoby samotne otrzymają świadczenie, jeśli ich miesięczny dochód nie przekroczy 3 272,69 zł netto,
- w przypadku gospodarstw wieloosobowych – będzie to natomiast 2 454,52 zł netto na osobę.
Przy rozpatrywaniu wniosku o przyznanie świadczenia, pod uwagę brany będzie dochód za 2024 r. – w przypadku wniosku o bon ciepłowniczy za 2025 r. i odpowiednio dochód za 2025 r. – w przypadku wniosku o bon ciepłowniczy za 2026 r.
Warunkiem otrzymania bonu ciepłowniczego będzie ponadto korzystanie z ciepła systemowego oraz ponoszenie kosztów ogrzewania powyżej 170 zł/GJ netto.
Przez ciepło systemowe, zgodnie z ustawą, należy rozumieć – sieć ciepłowniczą oraz współpracujące z tą siecią urządzenia lub instalacje służące do wytwarzania lub odbioru ciepła lub chłodu, a także lokalne źródło ciepła lub źródło ciepła bezpośrednio zasilające zewnętrzne instalacje odbiorcze, które są eksploatowane przez przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność gospodarczą wytwarzania ciepła, jego przesłania i dystrybucji lub obrotu ciepłem.
Jak wynika z uzasadnienia ustawy, która wprowadza bon ciepłowniczy – świadczenie to będzie przysługiwać najuboższym gospodarstwom domowym, które w największym stopniu odczuwają wzrost rachunków za ciepło. Z uwagi na obowiązywanie mechanizmu zamrożenia cen energii elektrycznej tylko do końca roku 2025 – „powrót do cen rynkowych [red.: w zakresie rachunków za energię elektryczną; wraz z początkiem 2026 r.] może być znacząco obciążający dla gospodarstw domowych o najniższych dochodach. W konsekwencji zasadne jest wprowadzenie nowych przepisów wdrażających mechanizm osłonowy w postaci bonu ciepłowniczego (...). Szereg rozwiązań zawartych w projektowanej ustawie jest wzorowanych na sprawdzonych rozwiązaniach zawartych w ustawie z dnia 23 maja 2024 r. o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego.” – wyjaśnia Ministerstwo Energii.
Nowy bon ciepłowniczy – w jakiej wysokości przysługuje świadczenie, które ma stanowić wsparcie w pokryciu kosztów wynikających z rachunków za ogrzewanie?
Wysokość bonu ciepłowniczego uzależniona jest od cen ciepła. W drugiej połowie 2025 roku, będzie to jednorazowa wypłata kwoty:
- 500 zł – w przypadku ponoszenia kosztów ogrzewania powyżej 170 zł/GJ netto i nie wyższych niż 200 zł/GJ netto,
- 1 000 zł – w przypadku ponoszenia kosztów ogrzewania powyżej 200 zł/GJ netto i nie wyższych niż 230 zł/GJ netto lub odpowiednio
- 1 750 zł – w przypadku ponoszenia kosztów ogrzewania powyżej 230 zł/GJ netto.
a w 2026 roku jednorazowa wypłata kwoty:
- 1 000 zł – w przypadku ponoszenia kosztów ogrzewania powyżej 170 zł/GJ netto i nie wyższych niż 200 zł/GJ netto,
- 2 000 zł – w przypadku ponoszenia kosztów ogrzewania powyżej 200 zł/GJ netto i nie wyższych niż 230 zł/GJ netto lub odpowiednio
- 3 500 zł – w przypadku ponoszenia kosztów ogrzewania powyżej 230 zł/GJ netto.
Z uwagi na fakt, iż jednoskładnikowe ceny netto za ciepło systemowe w Polsce z reguły oscylują bliżej 170 zł/GJ, niż 230 zł/GJ – należy spodziewać się, że większa część uprawnionych do świadczenia, w 2025 r., otrzyma bon ciepłowniczy w kwocie 500 zł (a w 2026 r. w kwocie 1000 zł), a nie w kwocie 1 750 zł (czy odpowiednio – 3 500 zł w roku 2026).
Przy wypłacie świadczenia obowiązywać będzie tzw. zasada złotówka za złotówkę. Oznacza to, że bon ciepłowniczy będzie przyznawany nawet po przekroczeniu kryterium dochodowego, ale wówczas kwota świadczenia będzie odpowiednio pomniejszana o kwotę przekroczenia. Jeżeli jednak wyliczona, w powyższy sposób, kwota bonu ciepłowniczego będzie niższa niż 20 zł – świadczenie nie będzie przysługiwać.
Nowy bon ciepłowniczy – w jaki sposób i w jakim terminie można wnioskować do gminy/miasta o wypłatę świadczenia, które ma stanowić wsparcie w pokryciu kosztów wynikających z rachunków za ogrzewanie?
Wnioski o wypłacę bonu ciepłowniczego należy składać do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Wnioski dotyczące:
- okresu od 1 lipca do 31 grudnia 2025 roku – będą przyjmowane od 3 listopada do 15 grudnia 2025 roku i odpowiednio
- okresu od 1 stycznia do 31 grudnia 2026 roku – będą przyjmowane od 1 lipca do 31 sierpnia 2026 roku.
Jeżeli wniosek o przyznanie bonu ciepłowniczego nie zostanie złożony w ww. terminach – świadczenie przepadnie.
W przypadku gdy wniosek o wypłatę bonu ciepłowniczego dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złoży więcej niż jedna osoba – bon zostanie wypłacony osobie, która jako pierwsza złożyła wniosek w tym gospodarstwie domowym. Pozostałe wnioski zostaną natomiast pozostawione bez rozpoznania. Ponadto, na potrzeby składania wniosków o wypłatę bonu, w ustawie przyjęto, że – jedna osoba może wchodzić w skład wyłącznie jednego gospodarstwa domowego, a w przypadku dwóch lub więcej gospodarstw domowych znajdujących się pod jednym adresem i otrzymujących jeden, wspólny rachunek za dostarczone ciepło – przysługuje tylko jeden bon ciepłowniczy. Liczba osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego oraz liczba gospodarstw domowych znajdujących się pod jednym adresem, będą ustalane przez urząd gminy (lub odpowiednio – miasta) na dzień złożenia wniosku o wypłatę bonu ciepłowniczego.
Nowy bon ciepłowniczy – dlaczego w wielu gminach w Polsce świadczenie, które ma stanowić wsparcie w pokryciu kosztów wynikających z rachunków za ogrzewanie, w ogóle nie przysługuje?
Ustawa wprowadzająca nowe świadczenie w postaci bonu ciepłowniczego weszła w życie z dniem 30 września 2025 r., a od 3 listopada br. można już składać do wójtów, burmistrzów i odpowiednio – prezydentów miast, wnioski o wypłatę świadczenia za okres od 1 lipca do 31 grudnia 2025 r. Jak się można domyślić - do wszystkich gmin w Polsce, zaczęły zatem masowo napływać wnioski o wypłatę bonu, ponieważ – każdy (mniej lub bardziej) liczy na jakąś oszczędność w tym sezonie grzewczym. Wiele z nich (tak jak gmina Rokietnica, położona w województwie wielkopolskim) – studzi jednak entuzjazm swoich mieszkańców, informując, że – „Mieszkańcy Gminy [red.: w tym przypadku akurat Rokietnicy, ale dotyczy to wielu gmin w Polsce] nie muszą składać wniosków o bon ciepłowniczy, ponieważ świadczenie nie będzie przysługiwać.” W czym jest zatem „pies pogrzebany”?
Jak się okazuje – chodzi o jedno z kluczowych kryteriów, od których ustawodawca uzależnił przysługiwanie świadczenia (bonu ciepłowniczego), a mianowicie - korzystanie z ciepła systemowego.
Cym jest zatem ciepło systemowe?
Ciepło systemowe to ciepło produkowane w ciepłowniach i elektrociepłowniach i przesyłane do budynków sieciami ciepłowniczymi, aby zapewnić ogrzewanie oraz ciepłą wodę. Jest to sposób na ogrzewanie budynków, który nie wymaga indywidualnych kotłów ani pieców.
Czyli:
- jeżeli ktoś posiada w domu piec gazowy, węglowy, pelletowy czy pompę ciepła – bon ciepłowniczy go nie obejmuje,
- jeżeli natomiast ktoś posiada w domu grzejniki zasilane przez sieć ciepłowniczą – właśnie dla niego przewidziano ten dodatek.
W związku z powyższym – władze gminy Rokietnica w województwie wielkopolskim, poinformowały swoich mieszkańców, iż z uwagi na fakt, że na terenie gminy nie ma ciepłowni ani też elektrociepłowni, a budynki ogrzewane są indywidualnymi piecami/pompami ciepła, gazem czy innymi dostępnymi sposobami – mieszkańcy gminy nie mają możliwości ubiegania się o bon ciepłowniczy: „Mieszkańcy Gminy Rokietnica nie muszą składać wniosków o bon ciepłowniczy, ponieważ świadczenie nie będzie przysługiwać.” – czytamy w wydanym w dniu 5 listopada br. komunikacie.
Z powyższego wynika, że nowe świadczenie w postaci bonu ciepłowniczego, dotyczy przede wszystkim mieszkańców większych miast, którzy korzystają z ciepła pochodzącego z ciepłowni lub elektrociepłowni, a na wsparcie w pokryciu kosztów wynikających z rachunków za ogrzewanie, nie mają co liczyć mieszkańcy mniejszych miejscowości, korzystający z „własnych” źródeł ogrzewania.
Poza bonem ciepłowniczym – w tej samej ustawie – przewidziano również inne rozwiązania, mające na celu wsparcie gospodarstw domowych w zakresie kosztów rachunków za media
Ustawa z dnia 12 września 2025 r. o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej, która wprowadza bon ciepłowniczy, przewiduje również, że – do 31 grudnia 2025 r. przedłużony zostaje mechanizm ceny maksymalnej za energię elektryczną dla gospodarstw domowych na poziomie 500 zł/MWh. Jest to niższa cena niż ta, która wynika z zatwierdzonych zmian taryf dla energii elektrycznej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Rozwiązanie to oznacza, że rachunki za prąd dla gospodarstw domowych nie wzrosną do końca 2025 r.
Zamrożenie cen energii elektrycznej do 31 grudnia 2025 r. zostaje wprowadzone poprzez dodanie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w latach 2023-2025 lit. e w brzmieniu: „Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną lub wytwarzania energii elektrycznej, zwane dalej „podmiotem uprawnionym”, stosuje cenę maksymalną w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi, przyłączonymi do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. a: wynoszącą 500 zł/MWh w okresie od dnia 1 października 2025 r. do dnia 31 grudnia 2025 r.”. Dotychczas – mechanizm ceny maksymalnej za energię elektryczną dla gospodarstw domowych był bowiem ustalony do dnia 30 września 2025 r. Ww. przepis, wprowadzający zamrożenie cen energii elektrycznej do końca 2025 r., wejdzie w życie z dniem ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw, ale (celem zachowania ciągłości) z mocą od dnia 30 września 2025 r.
W 2026 r. wsparcie odbiorców energii elektrycznej w postaci ustalania maksymalnej ceny (tj. mrożenia cen energii elektrycznej) nie ma już jednak być kontynuowane. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy (ustalającej maksymalną cenę energii elektrycznej na okres od 1 października do 31 grudnia 2025 r.) – analiza sytuacji na rynku energii elektrycznej wskazuje na zasadność stopniowego odchodzenia od wsparcia odbiorców tej energii. Początkowo zaplanowano, że datą końcową stosowania ceny maksymalnej powinien być 30 września 2025 r., ale – „aby zapewnić pełne poczucie bezpieczeństwa energetycznego gospodarstw domowych” – ustawa, którą właśnie podpisał Prezydent, przewiduje jej zmianę na 31 grudnia 2025 r.
W kontekście rachunków za energię elektryczną, warto także wspomnieć, że w 2026, jak i 2027 r. nadal nie będzie przysługiwał tzw. dodatek osłonowy (ustawa zakłada wydłużenie zawieszenia jego wypłat z 31 grudnia 2025 r., do 31 grudnia 2027 r.). Ministerstwo Energii przekonuje, że jest to podyktowane – niską kwotą dodatku, ograniczoną grupą jego beneficjentów oraz wdrożeniem w ostatnich latach lepszych rozwiązań chroniących odbiorców energii elektrycznej przed wzrostami cen tej energii. W następstwie dokonania zmiany art. 15 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym – wszystkie wnioski o wypłatę dodatku osłonowego złożone do 31 grudnia 2027 r., zostaną pozostawione bez rozpoznania.
Uchwalona ustawa, dostosowuje ponadto przepisy dotyczące systemu rekompensat dla przedsiębiorstw energetycznych za stosowanie wobec gospodarstw domowych ceny maksymalnej w IV kwartale 2025 r. przez określenie:
- odpowiedniej ceny odniesienia, do której będzie referowana wysokość rekompensaty,
- końcowego terminu na rozliczenie rekompensat z Zarządcą Rozliczeń S.A. oraz
- zwiększenie ustawowej reguły wydatkowej dotyczącej 2025 r. z uwagi na przedłużenie mechanizmu ceny maksymalnej z 9 miesięcy na cały 2025 r.
Ministerstwo Energii, w uzasadnieniu projektu ustawy, wyraziło nadzieję, że wprowadzone rozwiązania uproszą system wsparcia odbiorców wrażliwych, którzy będą mieli możliwość skorzystania ze świadczeń lepiej zaadresowanych do ich potrzeb.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 12 września 2025 r. o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej (Dz.U. z 2025 r., poz. 1302)
- Ustawa z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w latach 2023-2025 (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1622 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 953)