Wiele osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności wciąż nie wie, jakie świadczenia może otrzymać z MOPS i PFRON, a w których przypadkach spotka się z odmową. W 2026 r. pomoc będzie szeroka, ale jej zakres zależy nie od stopnia, lecz od wskazań w orzeczeniu oraz dochodu. Zebraliśmy w jednym miejscu wszystko, co faktycznie przysługuje, wraz z przykładami, nowymi zasadami i sytuacjami, gdy pomoc nie przysługuje.
- Co oznacza umiarkowany stopień niepełnosprawności?
- Świadczenia z MOPS w 2026 roku: kwoty, zasady, komu przysługuje
- Nie tylko pieniądze. Usługi opiekuńcze i asystent osobisty w 2026 r.
- Czego NIE daje umiarkowany stopień niepełnosprawności? To częsty błąd
- Jakie prawa w pracy przysługują osobom z umiarkowanym stopniem?
- Dofinansowania z PFRON w 2026 r.
- Przykład z praktyki: co faktycznie można dostać z umiarkowanym stopniem?
- Co zmienia się w 2026 roku?
W 2026 r. osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą otrzymać nawet kilka form wsparcia z MOPS, PFRON oraz dodatkowe prawa w pracy. Wiele świadczeń wcale nie przysługuje z samego stopnia, a odmowy wynikają najczęściej z braku wskazań 5–8 w orzeczeniu lub z niespełnienia kryteriów dochodowych. Wyjaśniamy krok po kroku, co faktycznie możesz dostać, jakie kwoty obowiązują i czego ten stopień nie gwarantuje.
Co oznacza umiarkowany stopień niepełnosprawności?
Umiarkowany stopień orzekają Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Dokument może zostać wydany czasowo lub bezterminowo. Na jego podstawie osoba z niepełnosprawnością otrzymuje legitymację, może korzystać z ulg, uprawnień pracowniczych oraz pomocy społecznej.
Umiarkowany stopień oznacza, że dana osoba:
- ma poważniejsze ograniczenia w funkcjonowaniu niż osoby z lekkim stopniem,
- nie jest zdolna do pracy lub jest zdolna wyłącznie do pracy w warunkach pracy chronionej,
- wymaga częściowej pomocy innych osób przy wykonywaniu codziennych czynności lub przy pełnieniu ról społecznych,
- posiada trwałe lub długotrwałe ograniczenia zdrowotne, które mają wpływ na życie zawodowe i społeczne.
Stopień nie mówi jednak jakiej dokładnie pomocy dana osoba potrzebuje. Dlatego nie wystarcza do przyznania większości świadczeń, zwłaszcza usługowych i asystenckich. O tym decydują cztery krótkie wskazania w orzeczeniu, punkty 5, 6, 7 i 8, które określają m.in. potrzebę sprzętu, usług opiekuńczych, stałej opieki czy udziału opiekuna w rehabilitacji.
To one mówią urzędom i instytucjom:
- czy potrzebujesz sprzętu rehabilitacyjnego,
- czy musisz korzystać z usług opiekuńczych,
- czy wymagana jest stała lub długotrwała opieka,
- czy opiekun musi uczestniczyć w rehabilitacji,
- czy możesz otrzymać asystenta osobistego,
- czy PFRON i NFZ muszą udzielić refundacji,
- czy spełniasz warunki do świadczenia wspierającego.
Stopień niepełnosprawności określa, jaka jest Twoja ogólna sytuacja zdrowotna. Natomiast wskazania pozwalają ubiegać się o konkretne uprawnienia.
Świadczenia z MOPS w 2026 roku: kwoty, zasady, komu przysługuje
Aby otrzymać pomoc finansową z MOPS, trzeba spełnić kryterium dochodowe. W 2026 r. wynosi ono:
- 1 010 zł dla osoby samotnie gospodarującej,
- 823 zł na osobę w rodzinie.
Po spełnieniu tych warunków MOPS może przyznać:
Zasiłek stały – maksymalnie 1 209 zł miesięcznie
Przysługuje osobie niezdolnej do pracy z powodu niepełnosprawności. Jego wysokość to różnica między kryterium a realnym dochodem, nie każdy dostaje pełną kwotę.
Zasiłek okresowy
Wypłacany w razie przejściowego pogorszenia sytuacji życiowej: utraty pracy, kryzysu rodzinnego, pogorszenia zdrowia.
Zasiłek celowy
Uznaniowy. Może dotyczyć m.in.:
- zakupu leków,
- żywności,
- opału,
- środków czystości,
- naprawy sprzętu domowego,
- adaptacji mieszkania do potrzeb osoby z niepełnosprawnością.
Zasiłek pielęgnacyjny – 215,84 zł miesięcznie
Zasiłek pielęgnacyjny przyznawany jest przez gminę osobom, które wymagają pomocy innej osoby w codziennym funkcjonowaniu z powodu niezdolności do samodzielnej egzystencji lub wieku. Otrzymają go m.in.:
- dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności,
- osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność rozpoczęła się przed 21. rokiem życia,
- osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
- osoby po 75. roku życia.
Kwota 215,84 zł miesięcznie obowiązuje już od 2019 r. i nie zależy od dochodu osoby ubiegającej się o świadczenie.
Nie tylko pieniądze. Usługi opiekuńcze i asystent osobisty w 2026 r.
W 2026 r. samorządy zwiększają nakłady na usługi środowiskowe. Osoby z umiarkowanym stopniem mogą otrzymać:
- pomoc w zakupach,
- sprzątaniu,
- dbaniu o higienę,
- przygotowaniu posiłków,
- załatwianiu spraw urzędowych,
- transport do placówek medycznych,
- wsparcie asystenta osobistego osoby z niepełnosprawnością (AOON).
Dostępność usług nie jest gwarantowana. Zależy od kilku elementów: przede wszystkim od wskazań w orzeczeniu, zwłaszcza punktu 7 i 8, które określają potrzebę wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Ważna jest również decyzja gminy, liczba osób oczekujących na pomoc oraz to, czy w danym roku wystarczy środków w budżecie.
Czego NIE daje umiarkowany stopień niepełnosprawności? To częsty błąd
Wiele świadczeń jest błędnie kojarzonych z samym stopniem. W 2026 r. poniższe uprawnienia nie przysługują automatycznie:
- świadczenie pielęgnacyjne (dla dorosłych): To świadczenie otrzymują wyłącznie opiekunowie dzieci z niepełnosprawnością.
- dodatek pielęgnacyjny z ZUS: ZUS wypłaca dodatek tylko osobom z orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub po ukończeniu 75 lat.
- asystent osobisty: AOON wymaga odpowiednich wskazań i zależy od budżetu gminy.
- opieka wytchnieniowa: Program jest limitowany.
- świadczenie wspierające: przyznanie zależy od ilości punktów, nie od stopnia.
Jakie prawa w pracy przysługują osobom z umiarkowanym stopniem?
Po przekazaniu orzeczenia pracodawcy osoba z umiarkowanym stopniem ma prawo do:
- krótszego czasu pracy – 7 godzin dziennie, 35 godzin tygodniowo,
- zakazu pracy w nocy i nadgodzin, chyba że lekarz medycyny pracy wyrazi zgodę,
- 15-minutowej dodatkowej przerwy,
- 10 dni dodatkowego urlopu rocznie,
- zwolnień na rehabilitację – do 21 dni w roku.
To realne ułatwienia, które pomagają łączyć pracę z leczeniem i rehabilitacją.
Dofinansowania z PFRON w 2026 r.
PFRON wspiera zarówno osoby z niepełnosprawnością, jak i pracodawców.
Można uzyskać dofinansowanie do:
- sprzętu ortopedycznego i rehabilitacyjnego,
- likwidacji barier architektonicznych,
- likwidacji barier technicznych,
- turnusów rehabilitacyjnych.
Pracodawcy zatrudniający osobę z umiarkowanym stopniem mogą otrzymać nawet 1 550 zł miesięcznie.
Przykład z praktyki: co faktycznie można dostać z umiarkowanym stopniem?
Pani Anna, 46 lat, ma umiarkowany stopień oraz wskazania 5 i 7. Jej dochód w rodzinie wynosi 740 zł na osobę. Po zgłoszeniu w MOPS otrzymała:
- zasiłek stały,
- zasiłek celowy na zakup leków,
- kilka godzin usług opiekuńczych tygodniowo.
Jednocześnie odmówiono jej:
- dodatku pielęgnacyjnego z ZUS,
- świadczenia pielęgnacyjnego (dla dorosłych nie przysługuje),
- świadczenia wspierającego
To pokazuje, że prawa wynikają nie ze stopnia, ale ze wskazań i dochodu.
Co zmienia się w 2026 roku?
Od stycznia 2026 r.:
- rośnie udział osób z niepełnosprawnościami w zakładach aktywności zawodowej (ZAZ) – z 35% do 55%,
- uproszczono procedury administracyjne dla ZAZ i zakładów pracy chronionej,
- gminy otrzymują większe środki na usługi środowiskowe, w tym asystenckie.
Celem jest zwiększenie aktywizacji zawodowej i wsparcia dla osób, które mogą łączyć pracę z rehabilitacją.