Osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności mają prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. W 2025 roku przepisy nie zmieniają się – nadal obowiązuje 10 dni roboczych w skali roku kalendarzowego. Nie każdy jednak wie, od kiedy dokładnie można z niego skorzystać jeśli orzeczenie zostało wydane w trakcie roku, ile godzin obejmuje w przypadku pracy na część etatu i do kiedy trzeba go wykorzystać. Wyjaśniamy.
- Dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej 2025 – od kiedy?
- Dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej 2025 – ile godzin?
- Do kiedy trzeba wykorzystać dodatkowy urlop?
- Jaki ekwiwalent za dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej?
- Umiarkowany stopień niepełnosprawności a dodatkowy urlop
Dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej 2025 – od kiedy?
Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego pojawia się po przepracowaniu roku od dnia wydania orzeczenia o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności (art. 19 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych).
Przykład: Pan Piotr został zatrudniony 1 stycznia 2024, a orzeczenie zostało wydane 10 marca 2024, to pierwszy raz dodatkowe 10 dni będzie można wykorzystać od 10 marca 2025. W kolejnych latach prawo to odnawia się już od początku roku kalendarzowego.
Dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej 2025 – ile godzin?
Wymiar dodatkowego urlopu to 10 dni roboczych, co w przypadku osób pracujących w pełnym wymiarze odpowiada 80 godzinom.
- przy umowie na ½ etatu – będzie to 5 dni, czyli 40 godzin,
- przy umowie na ¾ etatu – 7 lub 8 dni, czyli 60 godzin (zaokrągla się zgodnie z zasadami Kodeksu pracy).
Proporcjonalność stosuje się zawsze do wymiaru czasu pracy.
Polecamy: Kalendarz księgowego 2026
Do kiedy trzeba wykorzystać dodatkowy urlop?
Dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej rozliczany jest na takich samych zasadach jak zwykły urlop wypoczynkowy. To oznacza, że:
- urlop powinien być udzielony w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo,
- niewykorzystane dni przechodzą na kolejny rok i muszą być zużyte do 30 września następnego roku (art. 168 Kodeksu pracy).
Jaki ekwiwalent za dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej?
Jeżeli stosunek pracy kończy się przed wykorzystaniem dodatkowego urlopu, pracownik ma prawo do ekwiwalentu pieniężnego. Liczy się go tak samo jak w przypadku zwykłego urlopu – na podstawie zasad ustalania wynagrodzenia urlopowego (rozporządzenie MPiPS w sprawie ekwiwalentu urlopowego).
Ustalenie podstawy ekwiwalentu – sumuje się wszystkie składniki wynagrodzenia, które pracownik otrzymuje regularnie np. pensja zasadnicza, dodatki stałe, premie regulaminowe. Co roku ogłaszany jest tzw. współczynnik ekwiwalentowy, który w 2025 wynosi 20,83 (przy pełnym etacie). Jest to liczba dni, przez które dzieli się podstawę wynagrodzenia.
Przykład obliczenia stawki za 1 dzień urlopu – podstawa wynagrodzenia ÷ współczynnik ekwiwalentowy = kwota za 1 dzień urlopu.
Umiarkowany stopień niepełnosprawności a dodatkowy urlop
Dodatkowy urlop przysługuje tylko osobom z umiarkowanym albo znacznym stopniem niepełnosprawności. Osoby z lekkim stopniem nie mają prawa do tego przywileju.
Co z dodatkowym urlopem, gdy w trakcie roku umiarkowany stopień niepełnosprawności zostaje zmieniony na lekki? Przepisy w tym mówią jasno – pracownik nie traci prawa do dodatkowego urlopu, który nabył w danym roku przed zmianą stopnia niepełnosprawności. Jeśli więc w styczniu miał orzeczenie o umiarkowanym stopniu i od tego momentu nabył prawo do dodatkowych 10 dni, to nawet gdy w czerwcu jego stopień zostanie obniżony do lekkiego, już przyznany urlop pozostaje do wykorzystania.
Przykład: Pan Marek od 2022 roku ma umiarkowany stopień niepełnosprawności i korzysta z dodatkowych 10 dni urlopu rocznie. W lutym 2025 roku jego orzeczenie zostało zmienione na lekki stopień. Mimo to nadal może wykorzystać pełne 10 dni urlopu dodatkowego w 2025 roku. Dopiero od kolejnego roku (2026) nie będzie już miał prawa do dodatkowego urlopu, jeśli jego status się nie zmieni.
Podstawa prawna: art. 19 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 1997 nr 123 poz. 776 z późn. zm.); Kodeks pracy.