Coraz więcej osób rozważa przejście z etatu na własną działalność. Równie często pracodawcy zamiast umowy o pracę proponują współpracę w modelu B2B. W 2025 roku po zmianach w składkach ZUS i podatkach ten wybór staje się jeszcze bardziej istotny. W artykule porównujemy te formy współpracy, pokazując różnice w wynagrodzeniu, zabezpieczeniach i ryzykach na konkretnych liczbach i przykładach.
- Ile zostaje "na rękę"? Porównanie netto
- Składki ZUS – kto płaci więcej?
- Koszty zatrudnienia z perspektywy pracodawcy
- Urlopy, chorobowe i inne uprawnienia
- Ryzyka i odpowiedzialność prawna
- Co się bardziej opłaca? Kiedy wybrać którą formę?
- Najważniejsze różnice – skrócone porównanie
Choć temat różnic między umową o pracę a działalnością gospodarczą nie jest nowy, to w 2025 roku zyskuje nowe znaczenie. Rosnące składki ZUS, zmiany w zasadach naliczania podatku dochodowego oraz presja na cięcie kosztów po stronie firm sprawiają, że zarówno pracodawcy, jak i pracownicy coraz częściej rozważają alternatywne modele współpracy.
Dla wielu osób korzyścią są wyższe dochody i większa elastyczność. Dla innych jest to bezpieczeństwo socjalne, płatne urlopy i ochrona prawna. Jednak, co naprawdę się opłaca w praktyce? Jakie są realne różnice w kosztach, obowiązkach i ryzykach?
Ile zostaje "na rękę"? Porównanie netto
Najczęściej zadawane pytanie brzmi: ile dostanę "na rękę"? Załóżmy, że całkowity koszt dla pracodawcy to 10 000 zł. W 2025 roku różnice między formami zatrudnienia przedstawiają się następująco:
- Umowa o pracę: ok. 7 150 zł netto
- B2B z podatkiem liniowym i pełnym ZUS: ok. 8 200 zł netto
- B2B na ryczałcie z preferencjami: nawet do 9 400 zł netto
Różnica może sięgać nawet 30%. Warto jednak pamiętać, że wyższe wynagrodzenie nie oznacza automatycznie lepszych warunków.
Składki ZUS – kto płaci więcej?
W przypadku umowy o pracę składki społeczne i zdrowotne finansuje częściowo pracodawca, a częściowo pracownik. Łącznie to około 34% wynagrodzenia brutto. W B2B przedsiębiorca opłaca je samodzielnie.
W 2025 roku wygląda to tak:
- pełny ZUS dla JDG: ok. 1 600–1 900 zł/miesięcznie, zależnie od formy opodatkowania
- preferencyjny ZUS: ok. 442 zł/mies. (dla nowych firm w ciągu 24 miesięcy)
- składka zdrowotna:
- 4,9% przy podatku liniowym
- 9% przy skali podatkowej
- ryczałt – zależny od przychodu, w trzech progach
W modelu B2B trzeba więc uwzględnić koszty i obowiązki związane z comiesięcznym opłacaniem składek i prowadzeniem dokumentacji.
Koszty zatrudnienia z perspektywy pracodawcy
Z punktu widzenia firmy zatrudnienie na etat wiąże się z dodatkowymi kosztami:
- składki ZUS po stronie pracodawcy (ok. 20%)
- wpłaty do PPK (od 1,5% do 4%)
- obowiązki administracyjne: ewidencja czasu pracy, urlopy, ZFŚS, badania wstępne, BHP
Przy umowie B2B firma płaci wyłącznie fakturę brutto i nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów pracowniczych. Odpadają również obowiązki kadrowe, co stanowi dużą oszczędność czasu i środków, zwłaszcza w przypadku mikrofirm i startupów.
Urlopy, chorobowe i inne uprawnienia
W tym miejscu przewaga etatu jest wyraźna. Pracownik na umowie o pracę:
- ma gwarantowane 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego
- może korzystać z L4 i zasiłków chorobowych
- ma prawo do urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego, wychowawczego
- jest objęty ochroną przed zwolnieniem w określonych przypadkach
Dla porównania – osoba na B2B:
- nie ma żadnych urlopów ustawowych
- L4 i zasiłek chorobowy tylko po dobrowolnym opłaceniu składki chorobowej
- brak ochrony pracowniczej
- wszystkie uprawnienia muszą być zapisane w umowie – jeśli ich nie ma, nie obowiązują
Ryzyka i odpowiedzialność prawna
W przypadku etatu wszystko reguluje Kodeks pracy. Pracownik ma jasno określone prawa, a pracodawca musi respektować szereg obowiązków. W razie sporu – to pracownik jest zwykle stroną chronioną.
B2B opiera się na relacji biznesowej. To znaczy, że:
- wszystkie zasady współpracy reguluje umowa cywilnoprawna lub handlowa
- w przypadku sporu decyduje jej treść – nie obowiązują przepisy Kodeksu pracy
- ZUS może zakwestionować taką umowę, jeśli nosi znamiona stosunku pracy (miejsce, czas pracy, podległość służbowa)
Dlatego tak ważne jest odpowiednie skonstruowanie umowy i zachowanie niezależności w rzeczywistej współpracy.
Co się bardziej opłaca? Kiedy wybrać którą formę?
Umowa o pracę będzie lepsza, jeśli:
- zależy Ci na stabilności i bezpieczeństwie socjalnym
- potrzebujesz urlopów i świadczeń chorobowych
- nie chcesz martwić się o samodzielne rozliczenia i księgowość
- nie masz możliwości pracy na własny rachunek
B2B warto rozważyć, gdy:
- możesz samodzielnie prowadzić działalność i rozliczać podatki
- zależy Ci na wyższym wynagrodzeniu netto
- masz kilku klientów lub pracujesz projektowo
- nie korzystasz ze świadczeń typu L4, urlop macierzyński, opieka nad dzieckiem
Najważniejsze różnice – skrócone porównanie
Kryterium | Umowa o pracę | B2B (działalność) |
|---|---|---|
Wynagrodzenie netto | niższe | wyższe (nawet o 30%) |
Składki ZUS | opłacane wspólnie z pracodawcą | opłacane samodzielnie |
Urlop wypoczynkowy | gwarantowany ustawowo | brak (chyba że zapis w umowie) |
Zwolnienie lekarskie | tak | dobrowolne (składka chorobowa) |
Ochrona prawna | silna (Kodeks pracy) | brak ochrony pracowniczej |
Ryzyko prawne | niskie | wyższe – zależne od umowy |
Wybór między etatem a B2B powinien być świadomy i oparty na realnych potrzebach. Wysokie wynagrodzenie na B2B może kusić, ale warto pamiętać o ryzykach, samodzielności i braku ochrony pracowniczej. Z kolei etat to gwarancja bezpieczeństwa, ale przy niższej pensji netto i większym obciążeniu po stronie firmy.
Dla jednych ważne jest bezpieczeństwo i urlop, dla innych wolność i wyższe dochody. W 2025 roku granica między tymi formami jeszcze bardziej się rozmywa. Dlatego warto znać wszystkie plusy i minusy, zanim podejmie się decyzję.