Egzaminy pisemne
Zgodnie z § 9 ust.1 rozporządzenia ministra finansów z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego na biegłych rewidentów - Dz.U. z 2010 r. Nr 6 poz. 36 z późn. zm. (dalej rozporządzenie) - egzaminy pisemne składają się z 4 sesji egzaminacyjnych, z których każda obejmuje 2 albo 3 egzaminy. Szczegółowy zakres tematyczny, poszczególnych sesji egzaminacyjnych prezentuje się następująco:
Sesja I
Teoria i zasady rachunkowości
Ekonomia i kontrola wewnętrzna
Sesja II
Prawo – prawo cywilne, prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, prawo spółek, prawo o postępowaniu upadłościowym i naprawczym, prawo regulujące działalność gospodarczą
Prawo podatkowe (część I)
Finanse
Sesja III
Prawo podatkowe (część II)
Rachunkowość finansowa
Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza
Sesja IV
Sprawozdania finansowe i ich analiza
Rewizja finansowa
Kandydat na biegłego rewidenta jest zobowiązany do przestrzegania uregulowanej w § 9 ust.2 kolejności zdawania egzaminów pisemnych. Warunkiem przystąpienia do egzaminów pisemnych z sesji II jest pozytywne zaliczenie egzaminów z sesji I. Egzaminy pisemne z sesji II i z sesji III kandydat może zdawać łącznie, a ich zaliczenie jest warunkiem przystąpienia do egzaminów pisemnych z sesji IV. Poszczególne sesje odbywają się raz w roku. W przypadku złożenia egzaminu z wynikiem negatywnym można do niego przystąpić podczas kolejnej sesji.
Każdy egzamin podzielony jest na 2 lub 3 bloki tematyczne w skład których wchodzi od 10-40 pytań testowych oraz od 1 do 7 zadań sytuacyjnych. Pytania testowe są sporządzone w formule jednokrotnego wyboru i można za nie uzyskać punkty według następującej reguły: odpowiedź prawidłowa 2 punkty, odpowiedź negatywna -1 punkt, niewskazanie odpowiedzi 0 punktów. Zadania sytuacyjne oceniane są na podstawie wskazanej w zadaniu skali punktowej, jednakże w odróżnieniu od części testowej brak prawidłowej odpowiedzi nie będzie skutkował punktami ujemnymi. Egzamin uważa się za ukończony pozytywnie, jeżeli kandydat uzyskał co najmniej 60% maksymalnej liczby punktów z każdego bloku tematycznego. Warto dodać, iż czas trwania poszczególnych egzaminów uzależniony jest od liczby pytań ze wskazaniem, iż nie może przekroczyć 240 minut.
Kandydat w trakcie trwania egzaminu pisemnego zgodnie z §12 ust. 5 rozporządzenia może korzystać z pomocy w postaci„przepisów prawa ogłoszonych w dziennikach urzędowych lub zawartych w zbiorach przepisów bez komentarzy, standardów rachunkowości, standardów rewizji finansowej, uchwał, postanowień, stanowisk, wskazówek Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz z urządzeń ułatwiających liczenie (kalkulatorów), z wyjątkiem urządzeń posiadających funkcje gromadzenia, przetwarzania i przenoszenia danych”.
Egzaminy odbywają się w Warszawie, Poznaniu i Katowicach i można je zdawać w terminie podstawowym oraz w dwóch terminach poprawkowych, które ustalane są przez Krajową Izbę Biegłych Rewidentów. Nieusprawiedliwione (w terminie 7 dni od daty planowanego egzaminu) niestawiennictwo kandydata na egzaminie pisemnym jest równoznaczne z jego niezaliczeniem.
Przystąpienie do każdego z egzaminu wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty w wysokości 400 zł. Opłatę za egzaminy odbywające się w sesji I należy wnieść w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o dopuszczeniu do postępowania kwalifikacyjnego, zaś za egzaminy odbywające się w trakcie II, III i IV sesji w terminie 30 dni przed datą każdego egzaminu. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności uiszczona opłata zostaje przesunięta na poczet kolejnego egzaminu.
Wyniki egzaminów można sprawdzić logując się na stronie Krajowej Izby Biegłych Rewidentów. Kandydaci na biegłych rewidentów mają możliwość odwołania się od wyniku egzaminu w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia wyników egzaminu. Osoba, która ukończyła egzamin z wynikiem negatywnym ma ponadto możliwość wglądu do swojej pracy poprzez złożenie pisemnego wniosku w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników egzaminu.
Egzamin dyplomowy
Po pozytywnym zaliczeniu egzaminów pisemnych oraz ukończeniu praktyki i odbyciu aplikacji, kandydat ma prawo przystąpić do egzaminu dyplomowego. Obecnie egzamin dyplomowy przeprowadzany jest w formie ustnej, polegającej na udzieleniu odpowiedzi na 3 pytania umieszczone na jednym z 30 zestawów oraz trwa nie dłużej niż 30 minut.
Kandydat na biegłego rewidenta, losuje jeden zestaw egzaminacyjny, a następnie przechodzi do udzielania odpowiedzi na zawarte w nim pytania. Egzamin dyplomowy odbywa się w obecności przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej lub jego zastępcy oraz dwóch członków Komisji. Odpowiedzi udzielane przez kandydata oceniane są pod względem poprawności i spójności oraz umiejętności wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce. Egzamin dyplomowy zgodnie z § 14 ust. 5 rozporządzenia może być powtarzany czterokrotnie. Nieuzyskanie pozytywnego wyniku w żadnym z terminów skutkować będzie obowiązkiem odbycia ponownej aplikacji. Skutki nieusprawiedliwionej nieobecności kandydata są analogiczne do egzaminu pisemnego.
Egzaminy dyplomowe organizowane są w Warszawie, a opłata jaką należy uiścić za przystąpienie do niego wynosi 750 zł.
Zwolnienia z egzaminów pisemnych
Stosownie do art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym, Komisja Egzaminacyjna ma możliwość zwolnienia kandydata na jego pisemny wniosek z konieczności zdawania egzaminów z przedmiotów objętych postępowaniem kwalifikacyjnym, jeżeli w tym zakresie zdał egzaminy uniwersyteckie lub równorzędne. Szczegółowe postanowienia w tym zakresie zawarte są w Uchwale nr 1802/41/2010 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie warunków udzielania zwolnienia kandydata na biegłego rewidenta z egzaminów z przedmiotów objętych postępowaniem kwalifikacyjnym, jeżeli w tym zakresie zdał egzaminy uniwersyteckie lub równorzędne.
Warto zaznaczyć, iż planowana deregulacja zawodu biegłego rewidenta przewiduje nałożenie na Komisję Egzaminacyjną obowiązku w miejsce fakultatywności w powyższym zakresie.