15 lutego 2005 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznając wniosek Prokuratora Generalnego w sprawie konstytucyjności przepisów wprowadzających nowy próg do skali podatkowej dla zarabiających ponad 600 tys. zł rocznie orzekł o ich niezgodności z konstytucją ze względu na brak odpowiedniej vacatio legis.
Nowa, 50-proc. stawka podatku nie będzie obowiązywać w 2005 r. Nie wejdzie ona również automatycznie w życie od 1 stycznia 2006 r., gdyż aby dochody podatników mogły być opodatkowane nową stawką, Sejm musiałby znowelizować niekonstytucyjny przepis art. 9 ustawy z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i określić nową datę wejścia w życie 50-proc. stawki PIT.
Pracodawcy po osiągnięciu przez pracownika dochodu w wysokości 600 000 zł będą pobierać zaliczki w wysokości 30 proc., jeżeli pracownik złoży oświadczenie o wspólnym rozliczeniu z małżonkiem, który uzyskuje dochody opodatkowane niższą stawką, lub z małoletnim dzieckiem, lub 40 proc., jeżeli takiego oświadczenia nie złoży.
A co w przypadku, gdy pracodawca zdążył pobrać już 50-proc. zaliczkę na podatek? Prawo daje jednak podatnikowi dwie możliwości odzyskania nadpłaconego podatku:
• rozliczenie pobranej w zbyt dużej wysokości zaliczki w rocznym rozliczeniu podatku (zwrot nadpłaty nastąpi dopiero w następnym roku),
• złożenie w ciągu 30 dni od opublikowania sentencji wyroku w Dzienniku Ustaw do naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania, wniosku o zwrot nadpłaty (termin 30-dniowy ma znaczenie dla wysokości odsetek; jeżeli wniosek zostanie złożony przed upływem 30 dni, urząd skarbowy obowiązany będzie do zapłaty odsetek za cały okres od dnia powstania nadpłaty, czyli pobrania zaliczki przez płatnika, do dnia jej zwrotu; natomiast gdy podatnik złoży wniosek w terminie późniejszym, odsetki będą się należeć za okres od dnia powstania nadpłaty do 30 dnia po wejściu w życie orzeczenia TK).
Również pracodawcy jako płatnikowi przysługuje prawo złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty.
Warto też zwrócić uwagę, że Trybunał Konstytucyjny uzasadniając wyrok ostatecznie przeciął spekulacje co do koniecznego okresu vacatio legis przepisów wprowadzających obowiązki podatkowe. Podkreślił, że zasada zaufania do państwa i prawa wymaga pozostawienia podatnikom co najmniej 30 dni na zapoznanie się z nowymi przepisami podatkowymi. W praktyce oznacza to, że przepisy ustanawiające nową stawkę podatkową powinny być uchwalone na nowo.
15 lutego 2005 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznając wniosek Prokuratora Generalnego w sprawie konstytucyjności przepisów wprowadzających nowy próg do skali podatkowej dla zarabiających ponad 600 tys. zł rocznie orzekł o ich niezgodności z konstytucją ze względu na brak odpowiedniego okresu vacatio legis.
Nowa, 50-proc. stawka podatku nie będzie obowiązywać w 2005 r. Nie wejdzie ona również automatycznie w życie od 1 stycznia 2006 r., gdyż, aby dochody podatników mogły być opodatkowane nową stawką, Sejm musiałby znowelizować niekonstytucyjny przepis art. 9 ustawy z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i określić nową datę wejścia w życie 50-proc. stawki PIT.
ważne
Pracodawcy po osiągnięciu przez pracownika dochodu w wysokości 600 tys. zł będą pobierać zaliczki 40-proc. na podatek dochodowy.
A co w przypadku, gdy pracodawca zdążył pobrać już 50-proc. zaliczkę na podatek? Prawo daje jednak podatnikowi dwie możliwości odzyskania nadpłaconego podatku:
• rozliczenie pobranej w zbyt dużej wysokości zaliczki w rocznym rozliczeniu podatku (zwrot nadpłaty nastąpi dopiero w następnym roku),
• złożenie w ciągu 30 dni od opublikowania sentencji wyroku w Dzienniku Ustaw do naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania, wniosku o zwrot nadpłaty (termin 30-dniowy ma znaczenie dla wysokości odsetek; jeżeli wniosek zostanie złożony przed upływem 30 dni, urząd skarbowy obowiązany będzie do zapłaty odsetek za cały okres od dnia powstania nadpłaty, czyli pobrania zaliczki przez płatnika, do dnia jej zwrotu; natomiast gdy podatnik złoży wniosek w terminie późniejszym, odsetki będą się należeć za okres od dnia powstania nadpłaty do 30. dnia po wejściu w życie orzeczenia TK).
Również pracodawcy jako płatnikowi przysługuje prawo złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty.
Warto też zwrócić uwagę, że Trybunał Konstytucyjny uzasadniając wyrok ostatecznie przeciął spekulacje co do koniecznego okresu vacatio legis przepisów wprowadzających obowiązki podatkowe. Podkreślił, że zasada zaufania do państwa i prawa wymaga pozostawienia podatnikom co najmniej 30 dni na zapoznanie się z nowymi przepisami podatkowymi. W praktyce oznacza to, że przepisy ustanawiające nową stawkę podatkową powinny być uchwalone na nowo.
przyklad
Pracodawca–płatnik pobrał zaliczkę na podatek 28 lutego 2005 r., na podstawie nieobowiązujących już przepisów. W takiej sytuacji może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty. Do takiego wniosku dołącza skorygowaną deklarację PIT-4. Pracodawca złożył więc wniosek 7 marca 2005 r.
Urząd skarbowy ma obowiązek zwrócić nadpłatę w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku wraz z korektą deklaracji, tj. do 9 maja 2005 r. Jeżeli do tego dnia nadpłaty nie zwróci, poza zaliczką należeć się jeszcze będą odsetki za zwłokę w stawce odsetek podatkowych.
Iwona Oczkowska