Obniżenie stawki VAT na inwestycje związane z budową dróg to – zdaniem PSL – jedyna szansa na lepsze, szybsze i pełniejsze wykorzystanie unijnych pieniędzy. Ministerstwo Finansów jednak odpowiada, że wprowadzenie zerowej stawki jest niemożliwe, bo zabraniają tego przepisy UE.
Polskie Stronnictwo Ludowe opracowało raport dotyczący inwestycji drogowych w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii podatkowych. W ocenie PSL, jedną z głównych przyczyn zastoju w inwestycjach drogowych w Polsce jest za wysoka stawka VAT. Szansą zaś na poprawę dróg w Polsce są środki Unii Europejskiej, które mogą znacznie przyspieszyć program budowy dróg i przyczynić się do istotnego zniwelowania opóźnień.
Jak wyjaśnił „GP” wiceprezes PSL Janusz Piechociński, wysoki 22-proc. VAT powoduje, że udział krajowy w finansowaniu inwestycji drogowych jest podwyższany. A ponieważ z reguły są to pieniądze „pożyczane”, to niestety wyższy udział krajowy przekłada się na większą kwotę pożyczanych pieniędzy. Jak zauważa J. Piechociński, dotyka to nie tylko rządu, ale i samorządów. Dlatego PSL postuluje obniżenie stawki VAT na inwestycje finansowane z UE do 0 proc. Chodzi o to, aby pozwalała ona odliczać VAT, lecz nie podnosiła kosztów kwalifikowanych. Jak zastrzega wiceprezes PSL, niższa stawka nie wykreuje dodatkowego kosztu, a sprawi, że bezpośredni udział w finansowaniu inwestycji z pieniędzy unijnych znacznie wrośnie. W tym celu wystarczy tylko rozporządzenie ministra finansów, bo to on decyduje o wyłączeniach z VAT.
Jednocześnie J. Piechociński przyznaje, że PSL nie zgłaszał takiego projektu, między innymi z uwagi na koniec kadencji Sejmu. Ale stronnictwo chce zwrócić uwagę na problem bilansowania wydatków sztywnych budżetu i wykorzystanie pieniędzy z UE jeszcze przed ogłoszeniem projektów zmian w podatkach.
Jak się okazuje, Ministerstwo Finansów nie rozważa jednak takiej obniżki. W odpowiedzi na pytanie „GP” resort wyjaśnił, że obecnie możliwe jest zastosowanie obniżonej stawki 7 proc. w odniesieniu do infrastruktury drogowej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu. Ponadto istnieje podstawa do stosowania 0 stawki w oparciu o par. 6 ust. 1 rozporządzenia z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.). W innych przypadkach obniżenie stawki na budowę i remonty dróg jest niemożliwe, bo byłoby to niezgodne z VI Dyrektywą, która nie przewiduje możliwości wprowadzenia staw-ki 0 proc. na budowę i remonty dróg.
Ponadto, zdaniem MF, wysokość stawki nie powinna mieć wpływu na wydłużenie procedur i ograniczenie możliwości wykorzystania środków UE, ponie- waż w przypadku inwestycji finansowanych z UE w większości przypadków dla ich beneficjentów VAT stanowi koszt kwalifikowany.
Aleksandra Tarka
OPINIA
Dorota Pokrop, konsultant w Ernst & Young
Ministerstwo Finansów słusznie wskazuje, że zasadniczo usługi związane z budową i remontem dróg podlegają opodatkowaniu VAT według stawki 22 proc. Wyłącznie w okresie do 31 grudnia 2007 r. do robót budowlano-montażowych związanych z infrastrukturą towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu (tj. budowa dróg osiedlowych i chodników) możliwe jest zastosowanie stawki 7 proc. Jedynie w przypadku inwestycji drogowych finansowanych ze środków UE możliwe jest zastosowanie stawki 0 proc., jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki: usługa jest finansowana z bezzwrotnej pomocy zagranicznej (np. z funduszy PHARE lub ISPA) oraz została zawarta umowa o świadczenie usług zarejestrowana przez UKIE. Zastosowanie obniżonej stawki VAT w innych przypadkach stanowiłoby naruszenie zasad wyrażonych w VI Dyrektywie VAT.