Od dochodu osiągniętego w 2005 roku można odliczyć przekazane darowizny do łącznej kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu. Ponadto istnieje możliwość przekazania 1 proc. podatku organizacjom pożytku publicznego, a także nielimitowanego odliczenia od dochodu darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła.
Prawo do odliczenia w zeznaniu rocznym darowizn daje podatnikom ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT). Od dochodu mogą być odliczone darowizny przekazane na cele:
• określone w ustawie o działalności pożytku publicznego, a także organizacjom pożytku publicznego prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych,
• kultu religijnego.
Odliczenia dokonuje się w wysokości dokonanej darowizny. Darowizny odliczane są w ramach przysługujących limitów. Odliczona kwota nie może być większa niż 6 proc. rocznego dochodu podatnika. W razie zbiegu darowizn z różnych tytułów odliczeniu podlegają tylko kwoty wydatków do łącznej wysokości 6 proc. dochodu osoby fizycznej. Nieco inne zasady dotyczą tzw. darowizn kościelnych, czyli przekazanych kościelnym osobom prawnym na ich działalność charytatywno-opiekuńczą.
• PRZYKŁAD
Podatniczka przekazała w 2005 roku darowiznę na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych. Przekazana kwota to 10 000 zł. Całkowity dochód podatniczki to 60 000 zł. Mimo to podatniczka może w takim przypadku odliczyć całą darowaną kwotę. Potwierdza to interpretacja Urzędu Skarbowego w Sosnowcu z 7 grudnia 2005 r. (nr PDFD I/415-47/05), w której urząd stwierdził, że darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą prowadzoną przez kościelne osoby prawne są w całości wyłączone z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (podlegają odliczeniu w pełnej wysokości bez ograniczeń). Przez działalność charytatywno-opiekuńczą należy rozumieć wspieranie osób będących w niedostatku i potrzebujących pomocy. Czym innym są natomiast darowizny na cele kultu religijnego. To środki przeznaczone dla kościołów, związków religijnych i kościelnych osób prawnych. Dalej organ podatkowy wyjaśnił, że rzeczywiste darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła podlegają odliczeniu bezlimitowo po spełnieniu pewnych warunków. Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność.
DAROWIZNA – to, co zostało podarowane. Umowa, mocą której jedna strona (właściciel) oddaje daną rzecz drugiej stronie dobrowolnie i bezpłatnie.
Nie zawsze ulga
Odliczeniu nie podlegają darowizny poniesione na rzecz: osób fizycznych; osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc. oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub handlu tymi wyrobami.
Jeżeli przedmiotem darowizny są towary opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru uwzględniającą należny podatek od towarów i usług.
Dokumentowanie
Podatnicy korzystający z odliczenia od dochodu darowizn są zobowiązani wykazać w zeznaniu rocznym kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę i adres.
WARTO WIEDZIEĆ
Nie podlegają odliczeniu od dochodu darowizny przekazane przez osoby fizyczne na rzecz rad rodziców w szkołach i przedszkolach (publicznych i niepublicznych) na realizowane przez te organy cele oświatowe.
Wysokość wydatków, które podatnicy chcą odliczyć w zeznaniu rocznym, ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. W przypadku darowizn odliczenie stosuje się, jeżeli wysokość darowizny jest udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna – dokumentem, z którego wynika wartość tej darowizny, oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu. Takie potwierdzenie nie jest konieczne tylko w przypadku tzw. darowizn kościelnych (patrz. wyjaśnienia)
1 proc. podatku
Podatnicy mają także prawo w rozliczeniu za 2005 rok do pomniejszenia swojego podatku. Mogą od podatku odliczyć wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego do wysokości 1 proc. podatku należnego. Pieniądze należy przekazać w okresie od 1 maja do 31 grudnia 2005 r. oraz od 1 stycznia 2006 r. do dnia złożenia zeznania za 2005 rok, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania w 2006 roku. Ważne jest to, że ta darowizna nie może zostać równocześnie odliczona od dochodu.
Odpisu od podatku mogą dokonywać jedynie osoby fizyczne i tylko na rzecz organizacji, które uzyskały status organizacji pożytku publicznego i są wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego. Warunkiem jest również faktyczne dokonanie wpłaty na konto takiej organizacji.
Podatnicy, przekazując 1 proc. swojego podatku dla organizacji pożytku publicznego, muszą zadbać o dowód wpłaty. Wpłata musi być dokonana wyłącznie na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego, a z dowodu wpłaty musi wynikać w szczególności: imię, nazwisko i adres wpłacającego, kwota wpłaty, nazwa organizacji pożytku publicznego, na rzecz której dokonana została wpłata.
Ewa Matyszewska
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. nr 96, poz. 873 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 29, poz. 154 z późn. zm.).
EKSPERT RADZI
Czy organizacja zawsze musi mieć status
Czy darowizna przekazana przez osobę fizyczną na rzecz organizacji prowadzącej działalność pożytku publicznego i nieposiadającej statusu organizacji pożytku publicznego podlega odliczeniu od dochodu przed opodatkowaniem? Czy organizacja zawsze musi mieć status?
NIE. Potwierdził to Urząd Skarbowy w Lublinie z 15 czerwca 2005 r. (nr P-1/415/33/2005), wyjaśniając, że od dochodu za 2005 rok podatnicy mogą odliczyć darowizny przekazane na cele: określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, prowadzącym działalność w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie, realizującym te cele; kultu religijnego – w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż 6 proc. dochodu.
Odliczeniu podlegają darowizny na cele społecznie użyteczne określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Realizacja przez daną organizację celów społecznie użytecznych jest konieczna, ale niewystarczająca. Dla celów podatkowych ważne jest, aby darowizna przekazana była organizacjom określonym co do rodzaju w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie.
Organizacja, na rzecz której dokonywana jest darowizna, podlegająca odliczeniu od dochodu, nie musi mieć statusu organizacji pożytku publicznego, co potwierdza Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 15 kwietnia 2004 r. (nr PB3/8214-108/WK/04/923). Przy przekazywaniu darowizn wystarczające jest, aby organizacja mieściła się w katalogu organizacji wymienionych w art. 3 ust. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i realizowała cele w sferze zadań publicznych wymienionych w art. 4 ustawy.
Odliczeniu podlegają tylko darowizny przekazane określonym podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego dla celów dowodowych wskazane jest posiadanie przez darczyńcę dokumentu, z którego wynikać będzie, że obdarowany jest podmiotem realizującym cel lub cele tożsame z wymienionymi w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego. Takim dokumentem może być np. statut danej organizacji bądź jej akt założycielski.
EM