Wirusy komputerowe to programy, które mają za zadanie utrudnić pracę zwykłemu użytkownikowi komputera. Mogą również posłużyć do przejęcia przez niepożądane osoby poufnych danych. Właśnie mija 20 lat od powstania pierwszego z nich. Jak ustrzec się przed takimi nieproszonymi gośćmi? Oto kilka sposobów.
Najstarsze wirusy
20 lat temu pojawił się pierwszy wirus napisany dla komputera PC. Napisali go bracia Basita i Amjada Farooq Alvi, a jego zadaniem miała być ochrona napisanej przez nich gry.
W tych zamierzchłych czasach komputerowej historii wirusy miały na celu głównie utrudnianie pracy lub niszczenie danych. Najgorsze z nich, takie jak Michelangelo czy CIH, potrafiły skasować wszystkie dane z dysku twardego, a nawet fizycznie uszkodzić komputer niszcząc jeden z układów elektronicznych.
Unikaj przygodnych kontaktów
Najlepszą ochroną przed wirusami „starej daty” jest unikanie „przygodnych kontaktów”, czyli nieużywanie dyskietek oraz programów niewiadomego pochodzenia. Na szczęście takie wirusy są dziś rzadkością. Obecnie uwaga programistów – hakerów skupia się głównie na programach szpiegujących lub takich, które pozwalają przejmować kontrolę nad zarażonym komputerem.
Schroń się za ścianę ognia
Dobrym sposobem na uniknięcie ataku wirusa jest ukrycie się za zaporą sieciową potocznie zwaną ścianą ognia (ang. firewall). Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań tego typu. Jeżeli dysponujemy siecią, najlepszym miejscem dla zapory jest serwer udostępniający łącze z internetem. Zabezpiecza on wtedy całą sieć przed potencjalnym atakiem szkodliwego oprogramowania. Jeżeli mamy komputer, który jest włączony bezpośrednio do globalnej sieci, warto zainteresować się oprogramowaniem, takim jak Norton Internet Security www. symantec. com, Agnitum Outpost Firewall Pro www. agnitum. com czy Zone Alarm www. zonelabs. com.
Serfuj z głową
Jeżeli w czasie pracy często korzystamy z sieci Internet i przeglądamy różne strony www, nasz komputer narażony jest na infekcję, poprzez przeglądarkę internetową lub program do odbioru poczty. Najbardziej narażone na atak są często używane aplikacje, takie jak Internet Explorer i Outlook Express. Warto jest zatem korzystać z alternatywnych programów dostępnych w sieci.
Do jednej z bezpieczniejszych przeglądarek internetowych należy Mozilla Firefox (http: //www. firefox. pl/). Posiada ona wygodny interfejs użytkownika, który w prosty sposób pozwala ją skonfigurować i dostosować do własnych potrzeb. Do zalet można zaliczyć przeglądanie stron internetowych w panelach, co pozwala na oszczędzanie pamięci komputera. Przeglądarka ta posiada także funkcję blokowania „wyskakujących” okien oraz mechanizm zarządzania hasłami i formularzami. Ma również zaawansowany system rozszerzeń, które można pobierać na przykład ze strony http: //mozillapl. org/projekty/Dodatki.
Do odbierania i wysyłania poczty zamiast windowsowego Outlooka Expresa doskonale nadaje się Mozilla Thunderbird (http: //www. thunderbird. pl/). Podobnie jak Fitrfox program ten posiada możliwość instalowania rozszerzeń ułatwiających pracę. Ma także filtr niechcianej poczty, który pozwala na pozbycie się zaśmiecających naszą skrzynkę maili.
Kontroluj rutynowo
Żadna zapora czy program nie daje stuprocentowego zabezpieczenia przed atakiem wirusa. Dlatego co jakiś czas warto sprawdzić twardy dysk naszego komputera, czy przypadkiem nie zagnieździły się na nim jakieś szkodliwe programy. Można to zrobić bezpłatnie na stronach niektórych firm produkujących oprogramowanie antywirusowe. Skanery takie są dostępne na przykład na stronach http: //skaner. mks. com. pl/ czy http: //www. pandasoftware. com/activescan/activescan/. Lepsze zabezpieczenie daje jednak lokalnie zainstalowany program antywirusowy na bieżąco kontrolujący otwierane pliki.
Ograniczaj uprawnienia
Uważa się, że systemy o architekturze uniksowej są lepiej zabezpieczone przed wirusami niż systemy operacyjne z rodziny Windows. Głównym powodem jest brak możliwości nadawania uprawnień do plików. W starszych systemach z linii Windows 9x wszyscy użytkownicy korzystający z komputera mieli nieograniczony dostęp do wszystkich zasobów znajdujących się na dysku. Wirus uruchomiony w takim systemie mógł więc bez kłopotu zmieniać pliki będące jego częścią. W nowszych systemach Windows 2000 i XP zostały wprowadzone dodatkowe zabezpieczenia. Mimo to prawa administratora nie są dostatecznie chronione w domyślnej instalacji. Przy codziennej eksploatacji systemu dobrze jest więc korzystać z profilu o ograniczonych uprawnieniach. Powinno to zapobiec możliwości uszkodzenia systemu lub zapisaniu na twardym dysku niepożądanych plików.
Bartosz Leciejewski