Nie każdy dług udaje się spłacić od ręki. Gdy jesteśmy dłużnikami zmarłego spadkodawcy, spłacając zobowiązanie spadkobiercy, musimy poinformować naczelnika urzędu skarbowego. Zasada ta wynika z ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).
Potrzebne zawiadomienie
Zapłata spadkobiercy długu przez dłużnika spadkodawcy i wypłata należności przypadających z tytułu zapisu lub wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek jego śmierci lub umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego może nastąpić w każdej chwili. O fakcie tym trzeba jednak poinformować naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela. Dłużnik musi poinformować również o wysokości dokonanych wpłat. Ma na to 14 dni od dnia wypłaty.
Zasadę tę stosuje się odpowiednio przy wypłacie przez spadkobierców należności w gotówce przypadającej z tytułu zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego.
Osoby, które dopuściły do wypłaty należności z naruszeniem omówionych zasad, odpowiadają za zobowiązania podatkowe solidarnie z podatnikiem do wysokości wypłaconych kwot. Dłużnik najpierw spadkodawcy, potem spadkobiercy stanie się więc razem z tym spadkobiercą solidarnie odpowiedzialny za zapłatę podatku. W praktyce oznacza to, że fiskus będzie mógł sięgnąć do jego majątku i wyegzekwować nawet całą kwotę podatku.
Szczególne obowiązki ciążą również na notariuszu, który ma sporządzić akt notarialny lub uwierzytelnić podpis. Zgodnie z art. 19 ust. 6 ustawy, jeżeli przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony, lub dokumentu, co do którego notariusz ma uwierzytelnić podpis, ma być zbycie praw do spadku albo zbycie lub obciążenie rzeczy lub praw majątkowych uzyskanych przez zbywcę m.in. w drodze spadku, notariusz może sporządzić akt lub uwierzytelnić własnoręczność podpisu tylko za uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego. Notariusz wykona swoje czynności również wtedy, gdy otrzyma zaświadczenie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzające, że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.
Wątpliwości notariuszy
Przepis ten od 1 stycznia 2007 r. - w związku z nowym brzmieniem - wywołał liczne wątpliwości w środowisku notariuszy. Wyjaśniło je Ministerstwo Finansów w piśmie z 26 stycznia (nr PL-834/85/JB/06/PDJC-345/06/39/07). Resort poinformował, że art. 19 ust. 6 w nowym brzmieniu nie ma zastosowania do zbycia albo obciążenia rzeczy lub praw majątkowych nabytych przed 1 stycznia 2007 r. W takich przypadkach obowiązek uzyskiwania zgody lub zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego obejmował będzie wyłącznie przypadki, gdy przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony, lub dokumentu, co do którego notariusz ma uwierzytelnić podpis, ma być zbycie praw do spadku albo zbycie lub obciążenie rzeczy lub praw majątkowych uzyskanych przez zbywcę w drodze spadku lub zasiedzenia.
Anna Wojda