Nie dla teściów 7000 zł zasiłku pogrzebowego. Prezydent RP podpisał ustawę

REKLAMA
REKLAMA
Wreszcie! Wreszcie, po tylu latach jest ustawa podwyższająca kwotę zasiłku pogrzebowego z 4 000 zł do 7 000 zł, takie kwoty nie są jednak przewidziane dla każdego. Ustawa z dnia 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, podpisana przez Prezydenta w dniu 30 maja 2025 r - przewiduje szereg wyjątków i zastrzeżeń!
- Kim są teściowie?
- Jakie są prawa i obowiązki teściów w świetle polskiego prawa?
- Obowiązki teściów
- Prawa teściów
- Kto ma prawo do zasiłku pogrzebowego?
- Co zrobić, aby uniknąć problemów? Czy jest luka prawna?
- Kiedy wchodzi 7 000 zł zasiłku pogrzebowego?
Po tylu latach jest ustawa podwyższająca kwotę zasiłku pogrzebowego z 4 000 zł do 7 000 zł, takie kwoty nie są jednak przewidziane dla każdego. Ustawa z dnia 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025 poz. 718, dalej jako: ustawa), podpisana przez Prezydenta 30 maja 2025 r - przewiduje szereg wyjątków i zastrzeżeń! Jedynym z przykładów jest fakt, że za wyprawienie pogrzebu teściowie nie otrzymają zasiłku w podwyższonej kwocie (chyba, że zbiorą szereg dokumentacji). Czy wynika to z tego, że mówi się, że teściowie to nie rodzina - pewnie po części tak, bo to przecież powinowaci, z którymi nie ma i nigdy nie będzie żadnych więzi, więzi krwi. Zacznijmy od początku. W Polsce zasiłek pogrzebowy to świadczenie, które ma na celu pokrycie kosztów pochówku osoby zmarłej. Od 1 stycznia 2026 roku jego wysokość wzrośnie do 7000 zł, co stanowi znaczącą podwyżkę względem dotychczasowych 4000 zł. Jednak nie każdy, kto organizuje pogrzeb, może liczyć na wypłatę tego świadczenia. Wśród osób, które mogą spotkać się z odmową, znajdują się teściowie – ale dlaczego?
REKLAMA
Kim są teściowie?
Oczywiście w polskim prawie teściowie to rodzice małżonka – czyli matka i ojciec osoby, z którą pozostajemy w związku małżeńskim. Choć są częścią rodziny, nie są uznawani za krewnych w linii prostej, ponieważ nie łączy ich bezpośrednie pokrewieństwo ze współmałżonkiem.
W kontekście prawa rodzinnego teściowie mogą mieć znaczenie w sprawach dotyczących dziedziczenia, obowiązków alimentacyjnych czy relacji opiekuńczych, ale ich status prawny różni się od rodziców biologicznych czy dzieci. Jednak w niektórych sytuacjach, np. przy ubieganiu się o zasiłek pogrzebowy, ich rola może być ograniczona, co wynika z przepisów dotyczących osób uprawnionych do świadczeń.
Jakie są prawa i obowiązki teściów w świetle polskiego prawa?
Jak już wskazaliśmy teściowie, czyli rodzice małżonka, nie mają w Polsce tak szerokich praw i obowiązków jak rodzice biologiczni, ale ich rola w rodzinie może mieć istotne znaczenie. W niektórych sytuacjach prawo przewiduje ich obowiązki, zwłaszcza w kontekście opieki nad wnukami czy wsparcia finansowego.
Obowiązki teściów
- Obowiązek alimentacyjny – w wyjątkowych przypadkach teściowie mogą zostać zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych na rzecz zięcia lub synowej, jeśli ich sytuacja finansowa na to pozwala i jeśli osoba uprawniona znajduje się w trudnej sytuacji życiowej.
- Opieka nad wnukami – jeśli rodzice dziecka nie mogą sprawować opieki, sąd może powierzyć ją dziadkom, w tym teściom.
- Zakaz porzucenia osoby nieporadnej – jeśli zięć czy synowa wymagają opieki ze względu na stan zdrowia teściowie mogą mieć obowiązek zapewnienia im wsparcia, aby uniknąć konsekwencji prawnych.
Prawa teściów
- Prawo do kontaktu z wnukami – jeśli relacje między teściami a rodzicami dziecka są napięte, dziadkowie mogą ubiegać się o sądowe uregulowanie kontaktów z wnukami.
- Prawo do dziedziczenia – teściowie mogą dziedziczyć po zięciu lub synowej, jeśli zostaną uwzględnieni w testamencie lub jeśli nie ma bliższych krewnych.
- Prawo do wsparcia w rodzinie – choć nie są uznawani za członków rodziny w linii prostej, mogą liczyć na pomoc w trudnych sytuacjach, np. w przypadku choroby czy niepełnosprawności.
Kto ma prawo do zasiłku pogrzebowego?
Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie lub instytucji, która faktycznie poniosła koszty pochówku. Wśród uprawnionych znajdują się:
- członkowie rodziny (małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, rodzeństwo). Teściowie, mimo niekiedy bliskiej relacji ze zmarłym (czyli z synową albo z zięciem), nie są uwzględnieni w katalogu osób uprawnionych.
- pracodawca,
- dom pomocy społecznej,
- gmina, powiat, kościół lub związek wyznaniowy.
Głównym powodem odmowy wypłaty zasiłku pogrzebowego dla teściów w ramach powyższego, jest fakt, że nie są oni uznawani za członków najbliższej rodziny w świetle przepisów ubezpieczeniowych. Oznacza to, że jeśli teściowie zdecydują się na organizację pogrzebu swojego zięcia lub synowej, mogą mieć trudności z uzyskaniem zwrotu kosztów, czy wręcz będzie to niemożliwe.
Co zrobić, aby uniknąć problemów? Czy jest luka prawna?
Jeśli teściowie chcą mieć pewność, że otrzymają zasiłek pogrzebowy należy:
- Ustalić, kto formalnie pokrywa koszty pogrzebu – najlepiej, aby była to osoba z najbliższej rodziny zmarłego.
- Zgromadzić pełną dokumentację – faktury, rachunki oraz inne dowody poniesionych kosztów.
- Złożyć wniosek w terminie – dokumenty należy dostarczyć do ZUS w ciągu 12 miesięcy od daty śmierci.
Zgodnie z ustawą, w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1283 i 1572 oraz z 2025 r. poz. 620) w art. 40 po ust. 1 dodaje się ust. 1a–1g - ale spełnienie tych przesłanek może być trudne.
„1a. Zasiłek celowy na pokrycie uzasadnionych i udokumentowanych kosztów pogrzebu może być przyznany osobie, która pokrywa koszty pogrzebu, jeżeli:
- po osobie zmarłej nie przysługuje zasiłek pogrzebowy albo
- koszty związane z pogrzebem są nadzwyczajne, trudne do przewidzenia i niemożliwe do pokrycia z kwoty zasiłku pogrzebowego.
1b. Zasiłek, o którym mowa w ust. 1a, przyznaje się niezależnie od dochodu.
1c. Zasiłek, o którym mowa w ust. 1a, przyznaje się pod warunkiem zwrotu przez osobę, której przyznano ten zasiłek, części albo całości kwoty zasiłku:
- jeżeli tej osobie zostanie wypłacone po osobie zmarłej świadczenie od innej instytucji lub osoby, z wyłączeniem zasiłku pogrzebowego;
- z masy spadkowej, jeżeli osoba ta jest spadkobiercą.
1d. Zasiłku, o którym mowa w ust. 1a, nie przyznaje się, jeżeli po osobie zmarłej wypłacono świadczenie od innej instytucji lub osoby, z wyłączeniem zasiłku pogrzebowego.
1e. Przyznanie zasiłku, o którym mowa w ust. 1a, może nastąpić po przedłożeniu przez osobę ubiegającą się o zasiłek:
- odpisu skróconego aktu zgonu albo odpisu zupełnego aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe albo zaświadczenia lekarza lub położnej, że dziecko urodziło się martwe;
- dokumentu potwierdzającego koszty pogrzebu, a jeżeli rachunki zostały złożone w banku lub Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych – kopie rachunków, potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem;
- oświadczenia o pokryciu kosztów pogrzebu albo o zobowiązaniu się do ich pokrycia, w całości albo w części;
- oświadczenia, że po osobie zmarłej nie wypłacono świadczenia od innej instytucji lub osoby oraz że zmarły członek rodziny nie posiadał środków finansowych pozwalających na pokrycie zwiększonych kosztów pogrzebu;
- zobowiązania się osoby ubiegającej się o zasiłek do zwrotu części albo całości kwoty zasiłku:
a) jeżeli tej osobie zostanie wypłacone po osobie zmarłej świadczenie od innej instytucji lub osoby, z wyłączeniem zasiłku pogrzebowego,
b) z masy spadkowej, jeżeli osoba ta jest spadkobiercą;
6) informacji o numerze posiadanego rachunku bankowego, jeżeli wypłata zasiłku ma być dokonana na rachunek bankowy.
Kiedy wchodzi 7 000 zł zasiłku pogrzebowego?
7 000 zł zasiłku pogrzebowego wchodzi w życie 1 stycznia 2026 r. Co istotne, kwota ta będzie podlegała corocznej waloryzacji od 1 marca, jeżeli średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym, ogłoszony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego przekroczy wskaźnik waloryzacji 105.
Choć podwyżka zasiłku pogrzebowego do 7000 zł jest dobrą wiadomością dla wielu rodzin, warto pamiętać o obowiązujących przepisach. Teściowie, mimo niekiedy bliskiej relacji ze zmarłym, mogą spotkać się z odmową wypłaty świadczenia. Dlatego kluczowe jest wcześniejsze zaplanowanie formalności, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w trudnym czasie żałoby.
Ustawa z dnia 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025 poz. 718)
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA