Styczeń będzie kolejnym miesiącem przewagi umorzeń nad zakupem jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Firma Analizy Online szacuje, że w grudniu saldo wpłat i umorzeń w krajowych funduszach było na minusie i wyniosło ok. 1,1 mld zł. W styczniu skala wypłat będzie znacznie większa.
- Widzimy wzmożone umorzenia, większe niż w ostatnich okresach. U nas utrzymują się one na stabilnych poziomach, ale z rynku dochodzą informacje o falach umorzeń - mówi GP Marek Mikuć, wiceprezes TFI Allianz Polska.
- Ostatnie dni nie były dla nas najlepsze - mówi GP przedstawiciel TFI z czołówki pod względem wartości aktywów.
Zgłoszenie jednostek do odkupu przez fundusz lub przeniesienie środków do innego funduszu nie oznacza, że zlecenie jest wykonywane automatycznie, z reguły zabiera to od dwóch do czterech dni. W tym czasie jesteśmy nadal narażeni na efekty spadków (choć może być i odwrotnie).
Krócej mogą czekać klienci, którzy korzystają z internetowej oferty zakupu funduszy. Jak informuje Magdalena Ossowska, rzecznik prasowy mBank, na pieniądze ze zlecenia złożonego w Supermarkecie Funduszy Inwestycyjnych mBanku można czekać od dwóch do trzech dni roboczych.
O tempie realizacji zlecenia i wycenie, przy jakiej będzie ono realizowane, decyduje godzina, o której informacja o umorzeniu dotrze do agenta transferowego (instytucja, która na zlecenie TFI prowadzi rejestry poszczególnych uczestników funduszu). Jeśli informacja dotarła przed wyznaczoną godziną, np. 16.00, jednostki mogą być odkupywane po wycenie z następnego dnia, a jeśli później, to po wycenie z dnia kolejnego. Zależy to od zapisów w prospektach funduszy TFI. Z reguły dłużej realizowane są umorzenia w funduszach ryzykownych.
Chociaż w branży TFI opłaty manipulacyjne są pobierane od klientów najczęściej przy kupnie jednostek uczestnictwa, a rzadziej przy umorzeniach jednostek, niektóre fundusze mogą pobierać takie wynagrodzenie, w przypadku gdy środki są wycofywane po okresie krótszym niż rok. Tak jest np. w BZ WBK AIB TFI, które przy wypłacie pobiera opłatę manipulacyjną, a jej wysokość zależy od wartości zgromadzonych środków oraz od czasu oszczędzania w funduszu.
Im wyższa wartość aktywów i dłuższy czas oszczędzania, tym niższa opłata. Po 12 miesiącach opłata znika (nie dotyczy funduszu Arka BZ WBK AIB Ochrony Kapitału FIO). Najwyższą, 1,5 proc., zapłaci klient odkupujący jednostki o wartości poniżej 5 tys. zł przed upływem miesiąca.
- Taki system opłat ma oczywiście wspierać długoterminowe oszczędzanie, które jest przez nas zalecane. W funduszach akcyjnych minimalny horyzont inwestycyjny wynosi pięć lat, a w przypadku papierów dłużnych dwa lata - mówi GP Magdalena Bielak z BZ WBK AIB TFI.
ZE STRONY PRAWA
Zgodnie z art. 90 ustawy o funduszach inwestycyjnych statut funduszu inwestycyjnego otwartego określa terminy, w jakich najpóźniej nastąpi: zbycie przez fundusz jednostek uczestnictwa po dokonaniu wpłaty i odkupienie przez fundusz jednostek uczestnictwa po zgłoszeniu żądania odkupienia. Jednak terminy te nie mogą być dłuższe niż siedem dni. Zgodnie z art. 89 ustawy fundusz inwestycyjny może zawiesić odkupywanie jednostek na dwa tygodnie, jeżeli: w okresie ostatnich dwóch tygodni suma wartości odkupionych przez fundusz jednostek uczestnictwa oraz jednostek, których odkupienia zażądano, stanowi kwotę przekraczającą 10 proc. wartości aktywów funduszu albo nie można dokonać wiarygodnej wyceny istotnej części aktywów funduszu z przyczyn niezależnych od funduszu.
najwyżej 7 dni może zająć funduszowi odkupienie jednostek uczestnictwa
2-4 dni trzeba zwykle czekać na pieniądze po umorzeniu jednostek
MAŁGORZATA KWIATKOWSKA