Najczęściej spotykaną grupę polis stosowanych w procesie kredytowania nieruchomości stanowi ubezpieczenie kredytu na czas do ustanowienia hipoteki.
Polisa zamiast hipoteki
Terminowe ubezpieczenie kredytu jest nieodzowne w przypadku kredytów o charakterze budowlano-hipotecznym, a więc takich, gdy umowa kredytowa przewiduje najpierw udzielenie kredytu budowlanego, a dopiero później, gdy dla kredytowanej nieruchomości zostanie założona księga wieczysta, przekształcenie kredytu w klasyczny kredyt hipoteczny, zabezpieczony wpisem hipoteki do księgi wieczystej. Na czas tego pierwszego etapu inwestycji ubezpieczenie kredytu stanowi zabezpieczenie traktowane na równi z hipoteką.
Ubezpieczenie kredytu stosowane jest też przy udzielaniu standardowych kredytów hipotecznych, w sytuacji gdy finansowana nieruchomość ma już założoną księgę wieczystą, ale trzeba czasu, by możliwe było dokonanie wpisu hipoteki do tej księgi. Dotyczy to zarówno zakupu nowych nieruchomości, jak i transakcji na rynku wtórnym.
W praktyce to bank wskazuje towarzystwo ubezpieczeniowe, które oferuje polisę i pośredniczy, w ramach procedury załatwiania kredytu, w podpisywaniu umowy. Często polisa jest bezpośrednio wystawiana na bank, a kredytobiorca opłaca tylko składkę. Warto przy tym pamiętać, że przewidziany umową okres takiego zastępczego wobec hipoteki zabezpieczenia kredytu nie może trwać wiecznie. Zazwyczaj jest to okres dwóch-trzech lat, choć są towarzystwa ubezpieczeniowe, które oferują takie produkty nawet na pięć lat.
Jeśli w tym czasie nie dojdzie do założenia księgi wieczystej umożliwiającej dokonanie wpisu hipoteki z tytułu kredytu, może być kłopot. Bank będzie miał bowiem podstawę do postawienia kredytu w stan natychmiastowej wymagalności. Dlatego jeśli tylko kredytobiorca ma możliwość wyboru ubezpieczyciela zapewniającego polisy z tej grupy, powinien wybrać takiego, który w warunkach ubezpieczenia dopuszcza maksymalnie długi okres ubezpieczania kredytu.
Życie i zdrowie kredytobiorcy
O ile ubezpieczenie kredytu na czas wpisu do hipoteki jest powszechnie stosowane przez banki, o tyle samo ubezpieczenie zdolności kredytowej nie występuje już tak powszechnie. Dopiero od niedawna banki wymagają takich zabezpieczeń, głównie zresztą od osób samotnych. Tego rodzaju polisy mają bowiem bankowi gwarantować, że w razie np. śmierci kredytobiorcy, gdy utrudnione byłoby postępowanie egzekucyjne, bank będzie mógł swoje zobowiązanie, bez potrzeby egzekucji, pokryć z polisy. W przypadku tej grupy ubezpieczeń większość banków oczekuje od kredytobiorcy posiadania polisy ubezpieczenia na życie o sumie ubezpieczenia równej pożyczonej kwocie. Niektóre banki same wskazują towarzystwo ubezpieczeniowe dla zawarcia umowy ubezpieczenia. Innym ubezpieczyciel jest obojętny, jak również liczba polis, byle suma (lub sumy) pokrywała wysokość kredytu. Kredytobiorca jest zobowiązany do dokonania cesji polisy ubezpieczenia na życie na czas spłaty kredytu.
Z praktycznego punktu widzenia w najlepszej sytuacji są potencjalni kredytobiorcy, którzy już posiadają ubezpieczenie na życie o odpowiednio wysokiej sumie ubezpieczenia, gdyż zaciągnięcie kredytu nie wiąże się dla nich z dodatkowymi kosztami. Poza tym mogą wybrać polisę, która służy nie tylko zabezpieczeniu kredytu, ale i zaspokojeniu innych potrzeb. Najmniej korzystne są terminowe polisy na życie zawierane wyłącznie z potrzeby zabezpieczenia kredytu.
To najprostsze ubezpieczenie, pozornie niedrogie w obsłudze, nic bowiem kredytobiorcy nie daje. Gdy spłaci on kredyt, umowa ubezpieczenia wygaśnie na zasadach podobnych jak autocasco komunikacyjne.
Edyta Dobrowolska