Tak, choć nie w każdym przypadku. Zasadniczo, zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, od dochodu ze sprzedaży papierów wartościowych należy odprowadzić 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy. Nie zawsze jednak jest to konieczne. To, czy zbycie papierów wartościowych będzie opodatkowane, zależy od tego, kiedy walory zostały odziedziczone. Przepisy przejściowe wprowadzające przewidują bowiem zwolnienie dla akcji nabytych przed 1 stycznia 2004 r. Niestety, jeżeli sprzedaż walorów nie może korzystać ze wspomnianego zwolnienia, należy liczyć się nawet z wyższymi kosztami, niż w przypadku gdyby papiery te zostały zbyte przez małżonka przed śmiercią, a spadkobierca otrzymał gotówkę. Dzieje się tak dlatego, że przy zbyciu odziedziczonych akcji koszt uzyskania przychodu jest równy zeru i nie można, tak jak miałoby to miejsce w przypadku zbycia walorów przez zmarłego małżonka, odliczyć od przychodu wydatków na nabycie akcji. Co więcej, jeżeli akcje w wyniku utraty wartości będą warte mniej, niż były w momencie ich zakupu, spadkobierca nadal zapłaci 19 proc. podatku od uzyskanej ze sprzedaży kwoty, podczas gdy ich pierwotny właściciel nie zapłaciłby podatku w ogóle. Spadkobiercy mogą jednak nieznacznie obniżyć odprowadzany podatek. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy o PIT wolny od podatku dochodowego jest dochód ze zbycia dziedziczonych akcji w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Wspomniane zwolnienie nie ma jednak zastosowania przy zbyciu obligacji. Należy zauważyć, że w przypadku gdy odziedziczone akcje zostaną sprzedane w celu ich umorzenia, kosztem uzyskania przychodu będzie ich wartość z dnia nabycia, czyli przyjęcia spadku. Zabieg taki może stanowić istotny mechanizm optymalizacji podatkowej.
W opisanej sytuacji, jeżeli nie zachodzą przesłanki uprawniające do zastosowania opisywanych zwolnień lub pomniejszenia przychodu o inne poniesione koszty, należy zapłacić podatek od zbywanych akcji w wysokości 19 proc., wypełnić jednocześnie formularz PIT-38, i złożyć go, stosownie do postanowień Ordynacji podatkowej, w terminie do 30 kwietnia 2009 r.
MARIUSZ ZAWIEJSKI
doradca podatkowy, konsultant w TPA Horwath
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 21 ust. 1 pkt 105 i art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).