PROBLEM
Komornik przeprowadził egzekucję świadczeń alimentacyjnych w ten sposób, że najpierw wyegzekwował od dłużnika kwotę należnych odsetek. Należność główna zostanie przez niego ściągnięta w umówionych terminach. Czy w powyższym przypadku wyegzekwowane odsetki podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym?
RADA
Tak. Odsetki za zwłokę od egzekwowanych przez komornika alimentów są przychodem podatnika, które należy opodatkować podatkiem dochodowym.
UZASADNIENIE
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Źródłami przychodów są także inne źródła, za które uważa się w szczególności:
• zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego,
• alimenty,
• stypendia,
• dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 updof,
• nagrody,
• przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.
Ustawodawca, używając terminu „uważa się w szczególności”, nie stworzył zamkniętego katalogu innych przychodów. W związku z tym można do niego zaliczyć również odsetki.
Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy wynika to z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. Stanowią one samodzielne roszczenie, pomimo iż warunkiem ich powstania jest istnienie wierzytelności głównej.
Ustawodawca przewidział zwolnienie z podatku dochodowego dla niektórych rodzajów odsetek. Należą do nich odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 updof (stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta). Wymieniony katalog zwolnień nie zawiera zwolnienia od opodatkowania odsetek należnych od alimentów.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Zwolnione z podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 updof.
Takie też stanowisko w powyższej sprawie zajmują organy podatkowe. W interpretacji o zakresie stosowania prawa podatkowego wydanej 22 listopada 2006 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, nr PB I-3/4150/IN-73/US/2006/KA, czytamy:
(…) kwota wyegzekwowanych przez komornika odsetek za zwłokę w wykonaniu obowiązku alimentacyjnego stanowi przychód wierzyciela podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Wypłata takich odsetek stanowi przychód z innych źródeł, określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ustawy o PIT”.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Mimo że część alimentów podlega zwolnieniu z podatku dochodowego, to od należnych od nich odsetek trzeba zapłacić podatek.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że od 1 stycznia 2007 r. poszerzono katalog alimentów zwolnionych z opodatkowania podatkiem dochodowym. Od początku br. wolne od podatku są alimenty:
• na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek pielęgnacyjny,
• na rzecz innych osób niż wyżej wymienione, zasądzone przez sąd, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł.
Do 31 grudnia 2006 r. zwolnione z podatku były jedynie świadczenia rodzinne wypłacone na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zaliczki alimentacyjne oraz zasiłki porodowe wypłacone na podstawie odrębnych przepisów. Wprowadzona nowelizacja oznacza, że z opodatkowania zwolnione będą nie tylko alimenty na rzecz dzieci.
• art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 20 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588
• art. 359 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – j.t. Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 133, poz. 935
Leszek Syguła
ekspert w zakresie podatków dochodowych,
prawnik, doktorant Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu