Jak za darmo zalegalizować samowolę budowlaną

Arkadiusz Jaraszek
rozwiń więcej
Organem właściwym do darmowej legalizacji samowoli budowlanych wzniesionych pomiędzy 1 stycznia 1995 r. a 11 lipca 1998 r. jest powiatowy inspektor nadzoru budowlanego. Może on dopuścić taką samowolę do użytkowania w sytuacji, gdy obiekt spełnia warunki techniczno-budowlane oraz gdy jest to zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Darmowa legalizacja samowoli dopuszczalna jest jedynie do końca tego roku.  

Od 21 czerwca obowiązuje znowelizowana ustawa Prawo budowlane (Dz.U. nr 99, poz. 665).

Zgodnie z nowymi przepisami powiatowy inspektor nadzoru budowlanego może bezpłatnie zalegalizować i dopuścić do użytkowania wyłącznie budynek, który został wybudowany pomiędzy 1 stycznia 1995 r. a 11 lipca 1998 r. W tym okresie musi nastąpić zakończenie budowy. Nie jest zatem wymagane, aby budowa rozpoczęła się i zakończyła pomiędzy 1 stycznia 1995 r. a 11 lipca 1998 r., choć oczywiście może się tak zdarzyć. Darmowej legalizacji podlegają również budynki, których budowa rozpoczęła się przed 1995 rokiem, ale które zostały ukończone już po tym roku.

Przeprowadzenie postępowania dowodowego co do terminu powstania budynku należy do kompetencji nadzoru budowlanego. Jeżeli zatem inspektor ma wątpliwości co do tego, że budowa obiektu faktycznie została ukończona w tym okresie, to zgodnie z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego powinien on przeprowadzić postępowanie dowodowe i przedstawić np. dokumenty, mapki, ekspertyzy, zeznania świadków, które będą potwierdzały, że w rzeczywistości obiekt powstał w innym okresie.

Zgodność z planem

Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego może wydać decyzję o dopuszczeniu obiektu do użytkowania jedynie wówczas, gdy nie narusza on przepisów lub ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obowiązującego w dniu zakończenia budowy albo w dniu orzekania, w zakresie umożliwiającym doprowadzenie go do stanu zgodnego z prawem.

Darmowa legalizacja dopuszczalna jest zatem wyłącznie w stosunku do budynków wzniesionych na terenie, który objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli takiego planu nie ma, to budynek nie może być zalegalizowany za darmo. Jeżeli jednak miejscowy plan jest sporządzony, a powiatowy inspektor nadzoru budowlanego stwierdzi, że obiekt narusza jego postanowienia, to w drodze postanowienia nakłada obowiązek usunięcia tych naruszeń w wyznaczonym terminie. W razie niewykonania obowiązku w terminie, nakazywana jest rozbiórka obiektu budowlanego lub jego części.

Dopuszczany do użytkowania obiekt nie może również naruszać przepisów techniczno-budowlanych w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie go do stanu zgodnego z prawem. Stwierdzenie, czy obiekt budowlany spełnia te przesłanki, należy do obowiązków organu nadzoru budowlanego prowadzącego postępowanie legalizacyjne. Organ ten, po protokolarnym potwierdzeniu zgodności inwentaryzacji powykonawczej ze stanem faktycznym, wydaje pozwolenie na użytkowanie.

CO TO JEST SAMOWOLA BUDOWLANA

O samowoli budowlanej można mówić w każdym przypadku naruszenia ustawy Prawo budowlane polegające na:
- przystąpieniu do robót budowlanych bez pozwolenia,
- wprowadzeniu istotniejszych zmian w projekcie, w czasie wykonywania robót budowlanych,
- prowadzeniu robót budowlanych bez kierownika budowy,
- przystąpieniu do robót bez zgłoszenia do Nadzoru Budowlanego,
- prowadzeniu robót bez dziennika budowy,
- użytkowaniu budynku bez zgody Nadzoru Budowlanego,
- zmianie sposobu użytkowania budynku bez pozwolenia, np. zrobienie z domu warsztatu krawieckiego,
- przebudowie lub rozbudowie budynku bez pozwolenia na budowę,
- budowie ogrodzenia lub innych obiektów bez wymaganego zgłoszenia.

Dopuszczalna samowola

Przedstawienie wymaganych dokumentów oraz spełnienie warunków co do czasu wybudowania budynku nie wystarczą do jego bezpłatnego zalegalizowania. Powiatowy inspektor przed wydaniem decyzji musi dokonać kontroli dokumentacji i budynku. Musi on zatem sprawdzić, czy przedłożone dokumenty są zgodne ze stanem faktycznym. Termin na przeprowadzenie tej kontroli to 21 dni od złożenia wniosku o dopuszczenie obiektu do użytkowania.

Jeżeli inspektor stwierdzi, że dokumenty są prawidłowe, a wzniesiony budynek nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie go do stanu zgodnego z prawem oraz nie narusza ustaleń miejscowego planu obowiązującego w dniu zakończenia budowy albo w dniu orzekania, to wydaje decyzję w sprawie dopuszczenia go do użytkowania.

Jeżeli jednak podczas kontroli inspektor nadzoru stwierdzi, że wzniesiony obiekt narusza np. ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, to wydaje decyzję nakazującą rozbiórkę budynku lub jego części.

Legalizacja do końca roku

Zgodnie z postanowieniami nowelizacji ustawy Prawo budowlane z 10 maja 2007 r. darmowa legalizacja samowoli budowlanych wzniesionych pomiędzy 1 stycznia 1995 r. a 11 lipca 1998 r. dopuszczalna jest jedynie do 1 stycznia 2008 r. Po tym dniu, nawet jeżeli dany budynek spełniał wszystkie wymagania, by mógł zostać zalegalizowany bezpłatnie, nie będzie to możliwe, a powiatowy inspektor nadzoru budowlanego będzie zobowiązany do stosowania przepisów o postępowaniu legalizacyjnym, które przewidują obowiązek uiszczenia odpowiedniej opłaty.

4 ETAPY LEGALIZACJI OBIEKTU BUDOWLANEGO

1. Wniosek

Musi być złożony wniosek o wszczęcie postępowania legalizacyjnego do powiatowego inspektora nadzoru budowlanego.

2. Inwentaryzacja i ekspertyzy

Wniosek powinien zawierać inwentaryzację powykonawczą budynku, ekspertyzę potwierdzającą, że obiekt spełnia wymagane przez prawo warunki techniczne i nadaje się do użytkowania, oraz oświadczenie o braku sprzeciwu lub uwag ze strony Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz Państwowej Straży Pożarnej.

3. Sprawdzenie dokumentów

Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego sprawdza, czy przedstawione dokumenty są zgodne z rzeczywistością oraz czy obiekt jest zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i nie narusza warunków techniczno-budowlanych.

4. Dopuszczenie do użytkowania

Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wydaje decyzję o dopuszczeniu obiektu do użytkowania.


ARKADIUSZ JARASZEK
arkadiusz.jaraszek@infor.pl


Podstawa prawna:
- ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118 z późn. zm.),
- ustawa z 10 maja 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 99, poz. 665).

Infor.pl
Co się zmieni 1 lipca 2024 r. Nie tylko minimalne wynagrodzenie za pracę - także niektóre świadczenia
16 cze 2024

Od 1 lipca 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę zwiększy się do 4300 zł. Od tego dnia zmienią się również niektóre świadczenia przewidziane w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych.

Spada opłacalność inwestycji w fotowoltaikę w Polsce. Przez codzienne wyłączenia aż 3% prądu na zmarnowanie
16 cze 2024

Polska zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem mocy zainstalowanej PV na jednego mieszkańca. Zaczął się jednak poważny kryzys. Mocno wyhamowały inwestycje w fotowoltaikę gospodarstw domowych, przyrost jest po stronie głównie farm o mocy powyżej 1 MW, te zaś regularnie są już teraz niemal codziennie wyłączane. Spada przez to opłacalność fotowoltaiki.

Czy 16.06.2024 r. to niedziela handlowa, handel bez zakazu w galeriach, zakupy dziś we wszystkich otwartych sklepach
16 cze 2024

Czy 16 czerwca 2024 roku są otwarte wszystkie sklepy i można dowolnie zaplanować zakupy, czy odwrotnie - nad obowiązuje zakaz handlu w niedzielę i czynne są tylko małe sklepy osiedlowe. Sejm pracował ostatnio nad nowelizacją ustawy o zakazie handlu w niedziele, czy zmienił już przepisy prawne?

Jak dużo łatwo i wygodnie zarobić w wakacje: płatny staż, praca kelnera czy sprzedawcy, a może zmonetyzować swoje hobby
16 cze 2024

Dobre zarobić w wakacje, dorobić w inny czas. Zbliżają się wakacje. To ten moment, kiedy uczniowie i studenci  podejmują pracę częściej niż w roku akademickim. A sposobów na znalezienie dodatkowego zarobku jest wiele – od pracy w kawiarniach, płatnych staży, po freelancing.

Maturzyści 2024: jak wybierają studia, czym się kierują, dlaczego co trzeci nie zamierza ubiegać się o miejsce na wyższej uczelni
15 cze 2024

Decyzja, jaką podejmują młodzi ludzie przy wyborze uczelni, to nie tylko klucz do ich przyszłej kariery, ale także ważny krok w rozwoju osobistym. Dlatego wśród uczniów panuje… ostrożność. Nie spieszą się z jednoznacznymi deklaracjami i rozważają różne opcje, co będą robić po maturze.

Koniec z zakazem handlu w niedzielę: właściciele małych sklepów nie obawiają się powrotu niedziele handlowych – pod jednym warunkiem
15 cze 2024

Przywrócenie niedziel handlowych w miejsce zakazu handlu to nie problem. Dla właścicieli małych sklepów nie ma znaczenia, czy niedziel z zakazem handlu jest 45 czy handlowe są wszystkie niedziele. Ważne, by klienci przychodzili do małych sklepów i robili w nich zakupy, zostawiając dużo gotówki.

232 tys. osób, tyle ma niezapłacone przeterminowane rachunki za telefon i Internet. Czy przyjdzie komornik, co za to grozi
15 cze 2024

Internet i telefon to narzędzia, bez których nie wyobrażamy sobie dzisiaj życia. Nie służą już tylko do komunikowania, ale pozwalają na dostęp do wielu usług, stanowią centrum rozrywki, są przydatne w nauczaniu. Mimo to wiele osób dopuszcza do tego, by takich możliwości pozbawił ich komornik.

Podróbki markowych produktów wciąż są problemem, jak rozpoznać czy kupowana rzez jest oryginalna
15 cze 2024

Podróbki markowych towarów są teraz problemem większym niż kiedykolwiek wcześniej, Procesy produkcji i sprzedaży podróbek były trudne do opanowania już w erze stadionowych targowisk. Teraz – wraz z popularyzacją mediów cyfrowych – skala rozprzestrzeniania się falsyfikatów zyskała niespotykany wymiar.

Na jakie formy wsparcia mogą liczyć osoby, planujące w tej chwili zakup mieszkania, przegląd aktualnych możliwości
15 cze 2024

Nabycie nowego mieszkania zwykle stanowi duże wyzwanie finansowe, niezależnie od tego, czy kupującym jest singiel, para czy też rodzina z dziećmi. Rządowe programy wsparcia na zakup nieruchomości ewoluują – co pewien czas zmieniają swoje nazwy i warunki.

Nowe podejście do nauki online. Coraz więcej Polaków uczy się dla własnej wiedzy a nie dla dyplomów naukowych
15 cze 2024

Nauka on-line to nowy styl życia Polaków. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Uniwersytet Jagielloński, 71% dorosłych Polek i Polaków kontynuuje naukę po zakończeniu etapów obowiązkowej edukacji w sposób nieformalny.

pokaż więcej
Proszę czekać...