Od 1 lipca 2007 r. zmieniły się zasady wydawania wiążących indywidualnych interpretacji podatkowych. Teraz przygotowywaniem odpowiedzi na pytania podatników zajmuje się minister finansów za pośrednictwem czterech izb skarbowych: katowickiej, bydgoskiej, poznańskiej i warszawskiej. Do 1 lipca 2007 r. wydawaniem interpretacji zajmowały się wszystkie organy podatkowe.
Ważny moment wydania
W związku z tymi zmianami przy zaskarżaniu niekorzystnych dla podatnika odpowiedzi trzeba kierować się zasadami obowiązującymi do 1 lipca i po 1 lipca. Wszystko zależy od tego, na jakich zasadach odpowiedź została udzielona, na nowych czy starych. Wynika to z przepisów przejściowych do Ordynacji podatkowej, które zakładają, że wnioski o wydanie pisemnych interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach wniesione przed 1 lipca 2007 r. podlegają rozpatrzeniu na podstawie przepisów w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie nowych regulacji. Również w sprawach zmiany lub uchylenia pisemnych interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach wydanych przed dniem 1 lipca 2007 r. stosuje się przepisy ustawy w brzmieniu obowiązującym przed tym dniem, z tym że wygasają one z mocy prawa w razie zmiany przepisów, które były przedmiotem interpretacji.
Na początek wniosek
Aby móc zaskarżyć interpretację podatkową, najpierw trzeba ją otrzymać. W tym celu zarówno według zasad obowiązujących do 1 lipca 2007 r., jak i po tym dniu należy napisać wniosek. We wniosku tym należy podać swoje dane, dane organu, do którego podanie jest kierowane, opis stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), zadać pytanie oraz podać własne stanowisko w sprawie. Do końca czerwca podatnicy starający się o interpretację musieli taki wniosek sporządzić odręcznie. Od lipca mogą korzystać ze wzoru wniosku ORD-IN opracowanego przez Ministerstwo Finansów, który przypomina tradycyjne zeznanie PIT. Na odpowiedź zarówno organ podatkowy, jak i minister finansów ma trzy miesiące od dnia złożenia wniosku.
Odwołanie do izby
Zgodnie z Konstytucją RP, każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżania określają odpowiednie ustawy.
I tak, zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, jeśli podatnik otrzymał niekorzystną dla niego interpretację podatkową na zasadach sprzed lipca 2007 r., procedura odwołania się od interpretacji ma typowo dwuinstancyjny charakter. Najpierw podatnik składa odwołanie do izby skarbowej. Gdy rozstrzygnięcie izby nie będzie dla niego satysfakcjonujące, może złożyć skargę do sądu administracyjnego.
Po uzyskaniu interpretacji podatnik ma 14 dni od dnia jej doręczenia na złożenie odwołania do izby.
Organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie urzędu skarbowego, jeżeli uzna, że zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie. Warto jeszcze dodać, że izba skarbowa ma prawo uchylić lub zmienić postanowienie z urzędu, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.
Zmiana albo uchylenie postanowienia wywiera skutek począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po miesiącu, w którym decyzja została doręczona podatnikowi, płatnikowi lub inkasentowi, a gdy zmiana lub uchylenie postanowienia dotyczy podatków rozliczanych za rok podatkowy, począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w którym decyzja została doręczona podatnikowi, płatnikowi lub inkasentowi.
Aby wyjaśnić, czym są decyzje izb skarbowych rozpatrujących zażalenia na interpretacje, warto posłużyć się orzecznictwem sądowym. WSA w Warszawie w postanowieniu z 9 grudnia 2005 r. (sygn. akt III SA/Wa 2714/05; niepublikowany) wyjaśnił, że decyzja, która zapadła w rezultacie wniesienia zażalenia na postanowienie o udzieleniu interpretacji, ma charakter rozstrzygnięcia pierw- szoinstancyjnego. Zażalenie to jest wprawdzie rodzajem środka zaskarżenia, jednak równocześnie zawiera ono wniosek o rozpoznanie sprawy interpretacji w trybie jurysdykcyjnym. Organ orzeka pierwszy raz w nowej sprawie administracyjnej, jaką jest właśnie uchylenie lub zmiana postanowienia. I czyni to w formie decyzji. Z całą pewnością nie jest to ta sama sprawa, która była przedmiotem postępowania zakończonego wydaniem interpretacji. Jest to postępowanie jurysdykcyjne, które toczy się w trybie przepisów o postępowaniu podatkowym.
W innym postanowieniu, tym razem z 15 listopada 2005 r. (sygn. akt III SA/Wa 2416/05; niepublikowany), warszawski WSA wskazał, że decyzja organu odwoławczego, która za- pada w rezultacie wniesienia zażalenia na postanowie- nie o udzieleniu interpretacji, ma charakter rozstrzygnięcia pierwszoinstancyjnego. Od decyzji dyrektora izby skarbowej przysługuje odwołanie na podstawie art. 221 Ordynacji podatkowej.
Ponaglenie i sąd
Inne zasady odwoławcze będą miały zastosowanie w przypadku interpretacji wydawanych przez ministra finansów. Przepisy Ordynacji podatkowej obowiązujące od lipca przewidują, że podatnik niezadowolony z otrzymanej interpretacji prawa podatkowego będzie mógł wnieść skargę do sądu administracyjnego. Jednak przed wniesieniem skargi do właściwego miejscowo wojewódzkiego sądu administracyjnego należy najpierw na piśmie wezwać organ, który wydał interpretację ministra finansów, do usunięcia naruszenia prawa. Wezwanie takie powinno nastąpić w terminie 14 dni od dnia doręczenia interpretacji podatkowej.
Wezwanie takie jest odpowiednikiem środka odwoławczego i ma zastosowanie w sytuacjach, w których nie istnieje organ odwoławczy mogący w granicach swoich kompetencji orzekać w sprawie zgodności z prawem zaskarżanego rozstrzygnięcia. W praktyce oznacza to konieczność ponownego rozpatrzenia sprawy przez ministra finansów, a dokładnie upoważnione do tego cztery izby skarbowe.
Na konieczność wezwania ministra do ponownego rozpatrzenia sprawy wskazują przepisy prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie z nimi, strona niezadowolona z treści pisemnej interpretacji podatkowej wydanej przez ministra finansów, zanim wniesie skargę do sądu administracyjnego, powinna wezwać ministra do usunięcia naruszenia prawa. Skargę do sądu będzie można wnieść dopiero po otrzymaniu odpowiedzi na to wezwanie lub po upływie 60 dni bezskutecznego oczekiwania na odpowiedź. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że ominięcie etapu wezwania do usunięcia naruszenia prawa narazi podatników na odrzucenie skargi przez sąd, jako złożonej przedwcześnie.
Warto jeszcze wspomnieć, że w praktyce istnieje również możliwość złożenia wniosku o wszczęcie postępowania mediacyjnego przed sądem administracyjnym, które przynajmniej w swych założeniach daje podatnikowi obiektywne możliwości do rzeczywistej dyskusji z ministrem finansów.
75 zł minimalna opłata od wniosku za wydanie interpretacji podatkowej przez ministra finansów. Brak opłaty powoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia. Urząd nie powiadomi o nierozpatrzeniu wniosku podatnika
Ważne!
Po uzyskaniu interpretacji podatkowej podatnik ma 14 dni od momentu jej doręczenia na złożenie odwołania do izby skarbowej, jeśli interpretacja została wydana na podstawie przepisów obowiązujących do końca czerwca 2007 r. Tyle samo czasu jest na wezwanie ministra finansów do usunięcia naruszenia prawa, jeśli interpretacja została wydana po 1 lipca
3 KROKI
Jak wygląda droga do zaskarżenia interpretacji na starych zasadach
1 Interpretacje wydaje urząd skarbowy
Od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2007 r. wydawaniem wiążących interpretacji podatkowych zajmowały się urzędy skarbowe. Aby otrzymać odpowiedź urzędu, trzeba było złożyć wniosek - najpóźniej 30 czerwca 2007 r., przedstawiając w nim dokładny stan faktyczny, własne stanowisko w sprawie oraz pytanie. Urząd na odpowiedź miał trzy miesiące od momentu otrzymania wniosku. W sprawach szczególnie skomplikowanych termin ten mógł zostać przedłużony do czterech miesięcy (o przedłużeniu terminu urząd musiał powiadomić podatnika).
2 Zażalenie do izby
Jeśli podatnik nie jest zadowolony z odpowiedzi udzielonej przez urząd skarbowy, ma prawo złożyć zażalenie na taką interpretację do właściwej izby skarbowej. Izba skarbowa po rozpatrzeniu zażalenia wydaje decyzję, która albo zmienia postanowienie urzędu, albo odrzuca zażalenie podatnika, uznając odpowiedź organu pierwszej instancji za prawidłową.
3Skarga do sądu
Gdy podatnik nie jest usatysfakcjonowany decyzją izby skarbowej, może złożyć skargę do sądu administracyjnego.
3 KROKI
Jak wygląda droga do zaskarżenia interpretacji na nowych zasadach
1 Interpretacje wydaje minister finansów
Od 1 lipca 2007 r. wydawaniem wiążących interpretacji podatkowych zajmuje się minister finansów. Również od tego dnia, aby otrzymać odpowiedź ministra, trzeba złożyć wniosek, przedstawiając w nim dokładny stan faktyczny (zdarzenie przyszłe), własne stanowisko w sprawie oraz pytanie. Wniosek trzeba przesłać do właściwej terytorialnie izby skarbowej. Generalnie dyrektor izby na udzielenie odpowiedzi ma trzy miesiące. Konieczne będzie także uiszczenie 75-złotowej opłaty od wniosku.
2 Wezwanie do ministra
Jeśli podatnik nie będzie zadowolony z odpowiedzi ministra finansów, będzie musiał wezwać ministra do usunięcia naruszenia prawa polegającego na wydaniu wadliwej interpretacji. Wezwanie takie jest odpowiednikiem środka odwoławczego i ma zastosowanie w sytuacjach, w których nie istnieje organ odwoławczy mogący w granicach swoich kompetencji orzekać w sprawie zgodności z prawem zaskarżanego rozstrzygnięcia.
3 Skarga do sądu
Gdy ponowna odpowiedź ministra również nie usatysfakcjonuje podatnika, będzie on mógł złożyć skargę do sądu administracyjnego, który od 1 lipca 2007 r. jest uprawniony do kontroli pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Gdzie składać wnioski o uzyskanie interpretacji
EWA MATYSZEWSKA
Podstawa prawna
l Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
l Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).