Irlandia stała się po naszej akcesji do struktur wspólnotowych ziemią obiecaną dla tysięcy Polaków, w tym przedsiębiorców. Jednak, jak wyjaśnił Łukasz Jamróz, starszy konsultant w Zespole Doradztwa Podatkowego Accreo Taxand, przedsiębiorca podejmujący działalność w Irlandii, będąc beneficjentem wielu zalet, jakimi cechuje się system prawno-podatkowy tego kraju, musi być przygotowany na spełnienie wielu warunków formalnych.
- Irlandia pozwala działać przedsiębiorcom w ramach przejrzystego i przyjaznego systemu prawnego i podatkowego. Jej atutem jest niska (w porównaniu z innymi państwami europejskimi) stawka CIT. Zwolnienia w postaci kredytu podatkowego w przypadku firm podejmujących się prac badawczo-rozwojowych oraz przyjazny reżim podatkowy w odniesieniu do spółek holdingowych, przy dużej liczbie zawartych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, to kolejne z czynników wpływających na atrakcyjność Irlandii na gospodarczej mapie Europy - argumentował Łukasz Jamróz.
Firma osobista
Jednoosobowa działalność gospodarcza pozwala ograniczyć formalności związane z prowadzeniem biznesu do minimum. Wiąże się jednak ze zwiększoną odpowiedzialnością przedsiębiorcy.
- Największą wadą działalności jednoosobowej jest odpowiedzialność całym majątkiem za zobowiązana zaciągnięte w związku z jej prowadzeniem. Dodatkowo podatek dochodowy płacony jest według wyższych stawek niż w przypadku osób prawnych - podlega on jednak rozliczeniu w ramach znacznie prostszego systemu niż w przypadku spółek - tłumaczył Szymon Czerwiński, konsultant w Zespole Doradztwa Podatkowego Accreo Taxand.
Dodał, że osoby planujące rozpoczęcie działalności muszą w pierwszej kolejności uzyskać numer PPS (Personal Public Service Number). Uzyskuje się go w lokalnym Urzędzie Opieki Społecznej lub jego oddziale (Social Welfare Local/Branch Office) - należy w tym celu wypełnić odpowiedni wniosek i przedstawić wymagane dowody tożsamości.
WAŻNA LICZBA
6 lat - trzeba przechowywać dokumenty księgowe. Zaniedbanie obowiązku prowadzenia ksiąg zagrożone jest sankcją jako przestępstwo skarbowe
- Na początku działalności należy wybrać nazwę firmy i dokonać jej rejestracji (formularz RBN1) w CRO (Companies Registration Office). Rejestracji dla celów podatkowych trzeba dokonać na specjalnym formularzu TR1. Za pomocą tego samego formularza następuje rejestracja na potrzeby VAT - radził Szymon Czerwiński.
Łukasz Jamróz zwrócił uwagę, że początkujący przedsiębiorca będzie musiał prowadzić księgi rachunkowe, bez względu na wysokość osiąganego przychodu. Dokumenty w niej zgromadzone muszą umożliwiać poprawne wypełnienie deklaracji podatkowej.
Irlandzkie podatki
Eksperci Accreo Taxand wyjaśnili, że dochody przedsiębiorcy w Irlandii będą opodatkowane w zależności od ich wysokości i statusu rodzinnego podatnika, podatkiem według skali progresywnej obejmującej dwie stawki - 20 i 41 procent. Przy pomocy stawki podwyższonej opodatkowane są dochody mieszczące się w przedziale od 34 tys. do 68 tys. euro. Irlandzki system podatkowy przewiduje kilka korzystnych sposobów rozliczania się małżonków.
- Płacąc podatki należy pamiętać o dacie 31 października. Do tego dnia w danym roku należy uiścić tzw. podatek wstępny (Preliminary Tax), w wysokości 90 proc. szacowanej ostatecznej kwoty podatku za dany rok bądź 100 proc. kwoty podatku za rok poprzedni. Do 31 października roku następnego należy sporządzić deklarację podatkową i zapłacić różnicę pomiędzy podatkiem wstępnym a wysokością podatku za rok poprzedni wynikającą z ostatecznych rozrachunków - podkreślił Szymon Czerwiński.
Wyjaśnił też, że przedsiębiorca, by uprościć sobie życie, może skorzystać z systemu ROS (Revenue On-line Service), w ramach którego ma możliwość wypełnienia deklaracji podatkowej i zapłaty podatku przez internet.
Duże podmioty
Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na większą skalę powinni rozważyć prowadzenie jej w formie spółki.
Prawo irlandzkie wyróżnia spółki osobowe (unincorporated bodies) i kapitałowe (incorporated bodies). Podstawową cechą spółek kapitałowych jest posiadanie przez nie osobowości prawnej. Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania wynikające z działalności ulega ograniczeniu do wysokości posiadanych akcji (udziałów).
- Kolejną z zalet prowadzenia działalności w formie spółki jest niska stawka CIT. Wysokość stawki podatkowej wynosi 12,5 proc. - dodał Szymon Czerwiński.
Rejestracja na potrzeby rozliczeń podatkowych (w tym VAT) dokonywana jest na formularzu TR2. Procedura rozliczeń podatków przebiega w odmienny sposób niż w przypadku osób fizycznych i jest bardziej skomplikowana. Co do zasady, osoby prawne pełnią funkcję pracodawców i w związku z tym podlegają rejestracji w PAYE/PRSI.
Spółkami kapitałowymi, najpowszechniej wykorzystywanymi w ramach działalności gospodarczej, są: private limited company - w obrocie występuje jako Ltd., zbliżone konstrukcyjnie do polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz public limited company - występujące w obrocie jako plc, wykazujące podobieństwo do spółki akcyjnej.
- Powołanie Ltd. następuje poprzez zawarcie umowy i statutu spółki. Umowa określa nazwę, przedmiot działalności spółki oraz informację o wielkości i rodzaju udziałów. Statut zawiera informacje na temat jej wewnętrznej formy organizacyjnej, w tym władz podmiotu - wyjaśnił Łukasz Jamróz.
Każda spółka powinna posiadać co najmniej dwóch dyrektorów pełniących w niej funkcje wykonawcze. Jeden z dyrektorów musi być irlandzkim rezydentem podatkowym, choć warunek ten można ominąć wykupując specjalny rodzaj ubezpieczenia (Bond), którego kwota waha się między 1500-2000 euro płatnego raz na dwa lata.
Minimalny kapitał zakładowy Ltd. wynosi 2 euro.
- Plc liczy co najmniej siedmiu wspólników, a jej kapitał zakładowy musi wynosić co najmniej 38 092 euro. Przynajmniej 25 proc. kapitału musi być objęte przez akcjonariuszy, aby spółka mogła funkcjonować w obrocie - dodał Szymon Czerwiński.
Obowiązki VAT
Z informacji specjalistów Accreo Taxand wynika, że działalność na większą skalę wiąże się z obowiązkiem rejestracji dla potrzeb VAT. Powstanie tego obowiązku zależy od wysokości osiąganych w ciągu roku podatkowego obrotów. Jeżeli obroty przekroczą (lub docelowo mają przekroczyć) 55 tys. euro w odniesieniu do dostawców towarów (27,5 tys. euro dla dostawców usług), rejestracja jest obowiązkowa. Poniżej tych limitów jest ona opcjonalna. Proces rejestracji trwa od dwóch tygodni do miesiąca.
Stawka VAT wynosi 21 proc. Ponadto występują stawki preferencyjne: 13,5-proc. (np. na usługi budowlane) oraz 4,3-proc. (np. na zwierzęta hodowlane).
- Rozliczenie VAT dokonuje się w okresach dwumiesięcznych. Na koniec okresu podatnik otrzymuje z urzędu skarbowego formularz VAT-3, za pomocą którego dokonuje rozliczenia podatku - do 19 dnia miesiąca następującego po danym okresie (np. podatek za marzec i kwiecień należy rozliczyć do 19 maja). Rozliczenie to może nastąpić zgodnie z datami wystawienia faktur (invoice basis) bądź zgodnie z datami faktycznego otrzymania zapłaty (cash - received basis) - wyjaśnili eksperci Accreo Taxand.
Poza deklaracją VAT-3 przedsiębiorcy są zobowiązani do złożenia rocznej deklaracji na formularzu RTD EUR, w której umieszcza się wszystkie transakcje opodatkowane VAT z podziałem (według stawek) na pozycje zakupów i sprzedaży.
JAKIE OBOWIĄZKI MA POLAK OTWIERAJĄCY FIRMĘ
Przedsiębiorca polski, prowadząc w sposób stały działalność w Irlandii w ramach zorganizowanej struktury posiadającej pewną niezależność finansową oraz prawną, działać będzie w Irlandii poprzez oddział. Oddział podlega rejestracji w CRO i rozlicza się z uzyskanych dochodów, tak jak osoby prawne przy zastosowaniu stawki podatku w wysokości 12,5 proc. Wadą tej formy działalności jest obowiązek przedstawiania przetłumaczonych sprawozdań finansowych polskiego podmiotu macierzystego. Oddział nie sporządza własnych sprawozdań finansowych.
EWA MATYSZEWSKA