Dwa zamiast czterech lat ochrony dla osób przed emeryturą

Izabela Rakowska-Boroń
rozwiń więcej
Rząd nie zlikwiduje urlopu na żądanie. Ma też zostać zniesiona instytucja przywrócenia do pracy pracownika niechronionego. W zamian pracownik otrzyma wyższe odszkodowanie wynoszące minimum półroczną pensję. Obecnie może otrzymać maksymalnie trzymiesięczne wynagrodzenie.

• W Komisji Trójstronnej trwają prace nad zmianami w kodeksie pracy. Wiadomo, że część przedstawionych przez rząd propozycji nie uzyska poparcia. Pracodawcy opowiadali się np. za uzależnieniem wymiaru urlopu wypoczynkowego tylko od okresu pracy u danego pracodawcy. Czy taka regulacja znajdzie się w rządowym projekcie zmian kodeksu pracy?

- Obowiązujące w tej sprawie przepisy sięgają 1922 roku. Wtedy ustawowo zróżnicowano czas trwania urlopów pracowników fizycznych i umysłowych. Kiedy w 1969 roku znoszono to kryterium, wliczono do stażu pracy czas nauki, zapewniając w ten sposób osobom o wyższym wykształceniu dłuższy urlop. Kodeks pracy zachował do dziś to rozwiązanie. Na pewno nie chcemy kosztem równania w dół odejść od uzależniania wymiaru urlopu wypoczynkowego od wykształcenia i ograniczyć go wyłącznie do stażu pracy u danego pracodawcy. Są jednak inne pilne zmiany w prawie pracy, których wprowadzenie będzie sprzyjać zarówno pracownikom, jak i pracodawcom oraz zwiększać elastyczność kodeksu.

• Na przykład likwidacja urlopu na żądanie?

- Nie chcemy likwidować ani ograniczać tego prawa tylko do wybranych grup zawodowych. Zdarza się, że pracodawcy znajdują się pod presją grupy osób, które w tym samym czasie biorą urlop na żądanie, co poważnie zakłóca pracę w firmie. Nie można jednak wprowadzać przepisów, które jednym pracownikom pozwolą korzystać z takiego urlopu, a innym nie. Fakt nadużywania urlopu na żądanie przez nielicznych nie powinien skutkować odebraniem tego prawa wszystkim. Rozważając zmiany w prawie pracy, musimy pamiętać o patologiach, ale nie robić z nich założenia. Kodeks powinien być przyjazny, elastyczny i uszyty na miarę współczesnego rynku pracy, aby pracownicy i pracodawcy czuli się z nim dobrze.

Jaki urlop na żądanie

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• Czy w takim razie brana jest pod uwagę inna opcja, zgodnie z którą pracownicy mogliby jednorazowo korzystać wyłącznie z jednego dnia urlopu na żądanie?

- Takie rozwiązanie będzie zdecydowanie rozsądniejsze, wyważone i na pewno nie ograniczy praw pracowników, a przy tym ograniczy niespodziewane zakłócenia w organizacji pracy przedsiębiorcy. Nie sądzę, że całkowicie wyeliminuje nadużycia, ale może je ograniczyć. Spotkałem się też z poglądem, że wykorzystywane urlopy na żądanie w celu zastrajkowania nie są przecież najgorszym z możliwych scenariuszy protestu. Warto o tym pamiętać w zapale znoszenia urlopu na żądanie.

• A czy rząd zamierza zlikwidować obowiązek przywrócenia do pracy zwolnionych niezgodnie z prawem pracowników?

- Zarówno przepisy krajowe, jak i unijne wskazują, że instytucja przywrócenia do pracy w przypadku sporu przed sądem przegranego przez pracodawcę musi obowiązywać na pewno w odniesieniu do pracowników chronionych, a więc np. kobiet w ciąży czy związkowców. A łącznie kilkadziesiąt grup pracowników jest chronionych. Chcielibyśmy - po konsultacjach z Państwową Inspekcją Pracy oraz z pracodawcami i pracobiorcami - aby w przypadku pozostałych pracowników można było odstąpić od instytucji przywrócenia. Wiadomo, że nawet jeśli sądy pracy przywracają zwolnionych pracowników do pracy, to rzadko są to powroty skuteczne. Albo strony rozstają się ugodowo, rozwiązując umowę, albo, co gorsza, spór i eskalacja napięć trwa nadal. Dlatego uważamy za rozsądne zniesienie instytucji przywrócenia do pracy niechronionego w sposób szczególny pracownika w zamian za wyższe odszkodowanie za bezprawne zwolnienie. Wzrośnie ono do minimum sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Obecnie przywrócony pracownik może otrzymać maksymalnie trzymiesięczną pensję. Sąd pracy, do którego zostanie skierowana sprawa, będzie też mógł zasądzać wyższe niż sześciomiesięczne odszkodowanie.

• Czy zostanie ograniczona liczba pracowników chronionych przed zwolnieniem z pracy?

- Nie. Zmiany w prawie pracy nie mogą naruszać zakresu szczególnej ochrony stosunku pracy wynikającej z prawa unijnego i konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy. Chodzi między innymi o kobiety w ciąży, ale też działaczy związkowych. Tego będziemy się trzymać.

• Planowane jest odejście od obowiązującej zasady, że związki zawodowe mają opiniować zwolnienia z pracy?

- Jesteśmy skłonni wprowadzić do kodeksu pracy regulacje, zgodnie z którymi pracodawca nie będzie musiał zapoznawać się z opinią związku zawodowego przed wręczeniem wypowiedzenia. Opinia związku byłaby nadal wymagana, ale ważna byłaby zarówno uzyskana przed, jak i po wręczeniu wypowiedzenia. Ograniczyłoby to sytuacje, kiedy po poinformowaniu związków o zamiarze wypowiedzenia umowy zainteresowany pracownik staje się dla pracodawcy nieuchwytny. Pracodawca mógłby oczywiście odstąpić od zamiaru wypowiedzenia po zapoznaniu się z argumentacją związków zawodowych. Opinia taka nadal byłaby argumentem branym pod uwagę w sądzie pracy rozstrzygającym, czy pracodawca, zwalniając danego pracownika, nie naruszył prawa.

• A czy w rządowym projekcie nowelizacji k.p. znajdzie się przepis, zgodnie z którym ograniczony zostanie czas, na jaki pracodawca może zawierać z danym pracownikiem umowę na czas określony?

Zatrudnieni w Polsce

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

- Organizacje związkowe opowiadają się za ograniczeniem możliwości zawierania takich umów na czas nie dłuższy niż 18 miesięcy. Nie jestem jednak przekonany, czy nadmiar regulacji nie będzie prowadził do odwrotnego od zamierzonego efektu. Zdarzają się nadużycia, na przykład pracodawca zawiera umowę czasową nawet na kilkanaście lat, ale coraz bogatsze orzecznictwo sądów powinno tworzyć przejrzystą wykładnię prawa, przeciwdziałając tym patologiom. Jesteśmy otwarci na argumenty, które padają podczas posiedzeń zespołu prawa pracy KT, ale skłaniamy się do tworzenia mechanizmów promowania umów na czas nieokreślony, a nie zwiększania administracyjnej presji do ich zawierania. Niedawno doszliśmy w UE do porozumienia w sprawie dyrektywy o czasie pracy. Jeśli zostanie ona uchwalona w przyjętej treści, zachowana będzie klauzula opt-out dopuszczająca, za zgodą pracownika, wydłużenie tygodniowego czasu pracy. Rozważymy wówczas, czy nie należałoby dopuścić tej klauzuli wyłącznie w stosunku do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy na czas nieokreślony. Chcemy tworzyć elastyczne ramy dla porozumień między pracodawcą i pracownikiem, a nie ograniczać roli partnerów społecznych i stron stosunku pracy.

• Czy zamierzacie państwo skrócić okres ochrony przed zwolnieniem pracowników w wieku przedemerytalnym?

- Część pracodawców przed rozpoczęciem tak długiego okresu ochronnego zwalnia z pracy starszych pracowników. Lepiej powrócić do obowiązującego przed 2002 rokiem przepisu, zgodnie z którym taka ochrona należała się wspomnianym pracownikom przez okres dwóch lat, i skoncentrować się na rozwiązaniach zachęcających do dłuższego pozostawania pracowników na rynku pracy.

Ochrona osób w wieku przedemerytalnym

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Fot. Wojciech Górski

Radosław Mleczko, podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej

Rozmawiała IZABELA RAKOWSKA-BOROŃ

RADOSŁAW MLECZKO

podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, odpowiedzialny m.in. za kodeks pracy. Absolwent m.in. Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego i Georgetown University. Przed objęciem funkcji wiceministra był zastępcą dyrektora Muzeum Narodowego.

Infor.pl
Upadłość konsumencka- poznaj jej zasady
11 cze 2025

Do niedawna, gdy mówiliśmy o upadłości, zwykle mieliśmy na myśli przede wszystkim upadających przedsiębiorców, spółki, itp. Dziś, coraz częściej mówimy także o tzw. upadłości konsumenckiej, czyli o takiej sytuacji, gdy upadłość ogłasza osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej.

Wotum zaufania dla rządu Tuska: Expose i głosowanie po zwycięstwie Nawrockiego
11 cze 2025

Dzisiaj premier Donald Tusk przedstawi w Sejmie expose i złoży formalny wniosek o wotum zaufania dla swojego rządu. Zapowiedział to dzień po II turze wyborów prezydenckich, wygranych przez kandydata PiS Karola Nawrockiego. Choć rządząca koalicja dysponuje większością, głosowanie stało się testem jedności i pretekstem do podkreślenia koalicyjnych napięć oraz ambicji liderów ugrupowań współtworzących rząd.

[Sejm na żywo] Posiedzenie Sejmu 11 czerwca 2025 r.: wotum zaufania
11 cze 2025

11 czerwca o godz. 9:00 zostaną wznowione obrady Sejmu. Pierwszym punktem obrad będzie Rozpatrzenie wniosku Prezesa Rady Ministrów o wyrażenie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wotum zaufania Radzie Ministrów.

Za staż: dodatkowe 518 zł premii od 1 czerwca 2025 r., co miesiąc
11 cze 2025

W dniu 1 czerwca 2025 r. weszła w życia ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa reguluje szereg uprawnień dla osób bezrobotnych, pracodawców, urzędów pracy, osób z niepełnosprawnościami. W związku z wejściem przepisów w życie pojawiła się możliwość uzyskania aż 518 zł premii, od 1 czerwca 2025 r. co miesiąc za staż.

Nawet 1200 złotych dopłaty do prądu. Będzie bon energetyczny po nowemu. Kto dostanie pieniądze
11 cze 2025

Bon energetyczny po nowemu i to nawet 1200 złotych? Taki roczny zastrzyk gotówki mogą wkrótce otrzymać emeryci z najniższymi dochodami. Skąd te zmiany? Bo rząd pracuje nad rozwiązaniami, mającymi zrekompensować wzrost kosztów energii, po wejściu nowej opłaty od emisji dwutlenku węgla, którymi mają być obciążone także gospodarstwa domowe.

Świadczenie wspierające od 60 pkt w decyzji WZON? OzN mają sporo propozycji zmian
10 cze 2025

Osoby z niepełnosprawnościami proponują kilka ważnych nowości w zasadach przyznawania świadczenia wspierającego. Wśród postulatów znalazła się m.in. obniżka liczby punktów uprawniających do uzyskania pomocy.

Więcej inwestycji bez pozwolenia na budowę i inne zmiany w prawie budowlanym w 2025 r. [projekt deregulacyjny]
10 cze 2025

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (tzw. projekt deregulacyjny). Nowelizacja ma na celu dalsze uproszczenie i przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego i zmniejszenie obciążeń administracyjnych. Wydłuży się m.in. lista inwestycji budowlanych, na które nie trzeba będzie uzyskiwać pozwolenia na budowę.

Likwidacja godzin dostępności nauczyciela w szkole. Nowelizacja Karty Nauczyciela
10 cze 2025

W dniu 10 czerwca 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (UDER54). Celem tej nowelizacji jest uchylenie przepisów dotyczących tzw. godzin dostępności nauczyciela w szkole. Rada Ministrów ma przyjąć ten projekt w lipcu 2025 r. Zmiany wejdą w życie najprawdopodobniej od nowego roku szkolnego 2025/2026.

W Sejmie: Wysokie opłaty za świadczenie wspierające. Płacą osoby niepełnosprawne. Co z tym zrobi rząd? {stopień znaczny}
10 cze 2025

24 804 zł to opłata zapłacona przez osobę niepełnosprawną kancelarii pośredniczącej w uzyskaniu świadczenia wspierającego. To szokujące kwoty pobrane od osób niepełnosprawnych. Jak to możliwe? System przyznawania tego świadczenia jest w ocenie osób niepełnosprawnych (w mojej także) tak patologiczny, że w naturalny sposób pojawiły się firmy pomagające osobom niepełnosprawnym w uzyskaniu świadczenia wspierającego. Osoby niepełnosprawne nie radzą sobie same. Dodatkowo są krzywdzone na poziomie WZON. No bo jak inaczej ocenić sytuację, gdy osoba niewidoma otrzymuje w WZON 61 punktów, osoba sparaliżowana od pasa w dół (20 lat na wózku) 43 punkty. To są jawne pokrzywdzenia tych osób niepełnosprawnych przez WZON. Więc pokrzywdzeni zwracają się o pomoc do prawników. A ci wystawiają wysokie rachunki.

Rodzice nie będą musieli przedstawiać zaświadczeń o niekaralności aby uczestniczyć w wycieczkach, czy innych zajęciach szkolnych. Zmiany w "ustawie Kamilka" w 2025 r.
10 cze 2025

W dniu 10 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz ustawy – Prawo oświatowe. Projekt nowelizuje m. in przepisy wprowadzone w lutym 2024 r. tzw. ustawą Kamilka.

pokaż więcej
Proszę czekać...