W jaki sposób potrącić z pensji wypłacone pracownikowi zaliczki

Z uwagi na szczególny charakter i ochronę wynagrodzenia za pracę możliwość dokonywania z niego potrąceń jest w przepisach kodeksu pracy ograniczona. Pracodawca ma prawo potrącić tylko enumeratywnie wyliczone należności wobec pracownika. Jedną z takich należności są udzielone pracownikowi zaliczki pieniężne. O czym trzeba pamiętać, dokonując takich potrąceń?

Potrącenie zaliczki z wynagrodzenia za pracę polega na zmniejszeniu przez pracodawcę przysługującego pracownikowi wynagrodzenia. Należy przy tym pamiętać, że potrącenie to jest jednostronnym uprawnieniem pracodawcy i może mieć miejsce bez zgody pracownika.


Zaliczką pieniężną jest kwota wypłacona pracownikowi z obowiązkiem zwrotu lub rozliczenia się, w związku z koniecznością poniesienia przez pracownika obciążających pracodawcę wydatków związanych z wykonywaniem pracy. Przykładowo zaliczkami pieniężnymi mogą być przekazane pracownikowi środki na zakup materiałów, paliwa jak również koszty podróży służbowej. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego pojęcia tego nie można interpretować rozszerzająco. Za zaliczkę nie będzie więc uznana część wynagrodzenia wypłaconego pracownikowi na poczet wynagrodzenia przyszłego przed terminem jego wymagalności, chyba że strony umówiły się inaczej (wyrok SN z 24 lipca 2001 r., I PKN 552/00, OSNP 2003/12/291).


Pracodawca może potrącić z wynagrodzenia zaliczkę pieniężną udzieloną pracownikowi, w sytuacji gdy pracownik nie rozliczył się z niej w odpowiednim czasie lub też nie zwrócił jej w przypadku niewykorzystania.
Należy jednak zwrócić uwagę, że potrącenie to może być dokonane wyłącznie, w sytuacji gdy nie istnieją inne wierzytelności uprzywilejowane w zakresie potrącania. Zgodnie z art. 87 k.p. pierwszeństwo przy potrącaniu mają:
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych (tj. dokumentów uprawniających właściwy organ do wszczęcia egzekucji) na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych oraz
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne

Oznacza to, że w razie zbiegu należności z tytułu udzielonych pracownikowi zaliczek pieniężnych z należnościami wskazanymi powyżej, zaliczki te podlegają potrąceniu dopiero w trzeciej kolejności. Tym samym, jeżeli jedna lub obie wskazane powyżej należności wyczerpią w danym miesiącu dopuszczalny limit potrąceń zaliczki pieniężne nie będą mogły w tym miesiącu zostać potrącone.


Zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi mogą być potrącane do wysokości 1/2 wynagrodzenia. Pojęcie wynagrodzenia obejmuje w tym przypadku także odprawę emerytalną oraz nagrodę jubileuszową, gdyż podlegają o­ne takiej samej ochronie jak wynagrodzenie za pracę (wyrok SN z 17 lutego 2004 r., I PK 217/03, OSNP 2004/24/419). Należy przy tym pamiętać, że potrącenia tego nie dokonuje się z wynagrodzenia w pełnej wysokości, ale z kwoty pozostałej po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.


Nieco inaczej ustalona jest granica potrąceń w razie zbiegu kilku należności. W przypadku kumulacji należności alimentacyjnych z innymi należnościami oraz udzielonymi zaliczkami potrącenia te nie mogą przekraczać 3/5 wynagrodzenia. Z kolei przy zbiegu należności innych niż alimentacyjne z udzielanymi zaliczkami nie mogą o­ne przekraczać 1/2 wynagrodzenia.


Należy w tym miejscu zwrócić również uwagę na przepisy kodeksu pracy dodatkowo wskazujące kwotę wolną od potrąceń.
Zgodnie z art. 871 k.p. wynagrodzenie po dokonaniu potrąceń zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi nie może być niższe niż 75 proc. minimalnego wynagrodzenia przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Aktualnie wolna od potrąceń jest więc kwota 487,54 zł. Z kolei w przypadku zatrudnienia pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy wskazana kwota ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.


Potrącenia zaliczek pieniężnych z wynagrodzenia mogą być dokonywane w trybie uproszczonym – bez przeprowadzania postępowania egzekucyjnego. Niemniej jednak przeprowadzenie wskazanego postępowania jest zawsze konieczne, jeżeli wynagrodzenie za pracę zostało zajęte w trybie egzekucji sądowej lub administracyjnej.

Arkadiusz Sobczyk
radca prawny
Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie


Infor.pl
Nowe podejście do nauki online. Coraz więcej Polaków uczy się dla własnej wiedzy a nie dla dyplomów naukowych
15 cze 2024

Nauka on-line to nowy styl życia Polaków. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Uniwersytet Jagielloński, 71% dorosłych Polek i Polaków kontynuuje naukę po zakończeniu etapów obowiązkowej edukacji w sposób nieformalny.

Min. B. Nowacka: Kontrole w szkołach ze słabymi wynikami. Matura 2025 r. dalej łatwa
15 cze 2024

Dalej łatwo zdać maturę. Aż do 2026 roku nie ma ryzyka oblania egzaminu dodatkowego przez punkty. Słabsze szkoły (takie, których uczniowie mają złe wyniki) muszą się przygotować na kontrole kuratorów. Sprawdzą doskonalenie zawodowe nauczycieli w szkołach uzyskujących najniższe wyniki z egzaminu ósmoklasisty.

Renta rodzinna z ZUS. Zmieniły się kwoty graniczne przychodu
15 cze 2024

Renta rodzinna z ZUS. Od początku czerwca uczniowie i studenci, którzy pobierają rentę rodzinną z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, mogą więcej dorobić do swojego świadczenia. Zmieniły się kwoty graniczne przychodu, które będą obowiązywać do końca sierpnia.

Polscy konsumenci coraz chętniej robią zakupy za pośrednictwem portali społecznościowych
15 cze 2024

Cztery na pięć polskich firm odnotowało wzrost przychodów ze sprzedaży w serwisach społecznościowych. Nowe technologie dają nowe możliwości przedsiębiorcom, którzy chcą i potrafią z nich korzystać. Konsumenci coraz chętniej kupują wykorzystując do tego media społecznościowe.

Rozliczenie PIT w 2024 roku. Rekordowo szybkie zwroty podatku - średnio 15 dni od złożenia deklaracji
14 cze 2024

Krajowa Administracja Skarbowa podsumowała ostatni "sezon  PIT-owy", czyli rozliczenie podatkowe dochodów osób fizycznych uzyskanych w 2023 roku. 95%, czyli ponad 23 mln deklaracji podatkowych za 2023 r. podatnicy złożyli elektronicznie, z czego większość, bo aż 13,8 mln przez usługę Twój e-PIT. Tylko 1,4 mln zeznań wpłynęło w wersji papierowej. W tym roku urzędy skarbowe rekordowo szybko zwracały nadpłaty podatku – średnio w ciągu 15 dni. Pierwszy raz z usługi Twój e-PIT skorzystali przedsiębiorcy, którzy złożyli w ten sposób ponad 910 tys. dokumentów. OPP mogą w tym roku otrzymać rekordowa sumę 1,9 mld zł.

Dostałeś wiadomość o ogromnych podwyżkach cen energii? Ministerstwo Klimatu wydało oświadczenie
14 cze 2024

W ostatnim czasie pojawiły się grafiki i posty w mediach społecznościowych, które wykorzystują wizerunki znanych osób i zawierają linki wyłudzające dane. Te fałszywe informacje sugerują, że można uniknąć ogromnych podwyżek cen energii. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przypomina, że od 1 lipca 2024 r. obowiązuje ustawa o czasowym ograniczeniu cen za energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło systemowe oraz o bonie energetycznym. 

ZUS: Ważne zmiany dla nauczycieli od 1 września 2024 r. Więcej osób skorzysta z tzw. kompensówki i wcześniejszej emerytury stażowej
14 cze 2024

ZUS informuje, że od 1 września 2024 r. więcej nauczycieli będzie mogło skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego (potocznie zwanego "kompensówką") oraz z wcześniejszej emerytury stażowej. 

Kolejna wygrana podatnika w NSA: Organy podatkowe nie wykazały nienależytej staranności podatnika przy weryfikacji rzetelności dostawców przy odliczeniu VAT
14 cze 2024

W dniu 29 maja 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA), po dwukrotnym odraczaniu publikacji orzeczenia (pierwotna data rozprawy: 8 maja 2024 r.), uchylił zaskarżony przez podatnika wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku o sygn. akt I SA/Gd 703/19 z 29 października 2019 r., przyjmując że wbrew wydanemu wyrokowi WSA organy podatkowe nie zgromadziły wystarczających dowodów na podważenie dobrej wiary podatnika. W wyroku o sygn. akt I FSK 423/20 NSA nie zgodził się z sądem pierwszej instancji odnośnie wykazania przez organy zasadności pozbawienia podatnika prawa do odliczenia VAT wykazanego na fakturach dokumentujących zakupy towarów i usług. 

Osiem lat więzienia za znęcanie się i usiłowanie zabójstwa ośmiomiesięcznego dziecka
14 cze 2024

Sąd Apelacyjny w Białymstoku utrzymał w piątek karę ośmiu lat więzienia dla młodego mężczyzny oskarżonego o znęcanie się i usiłowanie zabójstwa dziecka swojej ówczesnej partnerki. Skazany ma też zapłacić 80 tys. zł zadośćuczynienia. Wyrok jest prawomocny.

Głosowanie korespondencyjne dla wszystkich. Wystarczy zamiar zgłosić wójtowi gminy, w której jest ujęty w spisie wyborców do 13 dnia przed dniem wyborów. Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu wyborczego
14 cze 2024

Sejm przyjął w piątek nowelizację Kodeksu wyborczego, autorstwa KO, rozszerzającą uprawnienie do głosowania korespondencyjnego w wyborach prezydenckich, do Sejmu i Senatu oraz do Parlamentu Europejskiego na wszystkich wyborców.

pokaż więcej
Proszę czekać...