Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego po przepracowaniu każdego pełnego miesiąca dotyczy roku kalendarzowego, w którym pracownik podjął pierwszą pracę w życiu (art. 153 k.p.). A zatem przy naliczaniu urlopu „cząstkowego” (w wymiarze 1/12 za każdy miesiąc pracy) nie ma znaczenia, u którego z kolei pracodawcy pracownik jest zatrudniony, ale to, czy nadal jest to jego pierwszy rok pracy.
Wymiar urlopu
„Urlop cząstkowy” za każdy miesiąc pracy wynosi 1/12 wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi po przepracowaniu roku (art. 153 k.p.). Pojęcie „urlop przysługujący po przepracowaniu roku” jest konstrukcją przyjętą do ustalenia wymiaru urlopu (20 lub 26 dni), stanowiącego podstawę do wyliczenia urlopu. Wyjątkowo może się zdarzyć, że pracownik, mimo że dopiero rozpoczyna zatrudnienie w stosunku pracy, będzie uprawniony do urlopu w wyższym wymiarze, który przysługuje po przepracowaniu co najmniej 10 lat. Jest tak dlatego, że staż urlopowy obejmuje poza okresem zatrudnienia, również okres nauki w szkołach stopnia ponadgimnazjalnego (art. 155 k.p.) i inne okresy zaliczane do stażu pracowniczego na podstawie odrębnych przepisów, np: okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego (art. 1 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy – DzU nr 54, poz. 310), pobierania zasiłku dla bezrobotnych i odbywania stażu absolwenckiego (art. 79 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – DzU nr 99, poz. 1001 ze zm.). Należy podkreślić, że okresy te zalicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, ale nie prawo do urlopu. Pracownik może zatem być uprawniony do urlopu w wyższym wymiarze już w pierwszym kalendarzowym roku pracy, ale i tak będzie nabywał prawo do urlopu cząstkowego po każdym miesiącu zatrudnienia.
Przykład
Pracownik legitymujący się 10-letnim stażem urlopowym (5 lat technikum i 5 lat prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego) został zatrudniony po raz pierwszy na umowę o pracę od 1 października 2006 r. na czas określony do 30 września 2007 r. Temu pracownikowi przysługuje prawo do urlopu w wymiarze 1/12 z 26 dni po przepracowaniu każdego miesiąca do końca 2006 r.
Przy obliczaniu urlopu cząstkowego w wymiarze 1/12 nie należy zaokrąglać niepełnych dni urlopu w górę. Nie ma do tego odpowiedniej podstawy prawnej (tak jak przy obliczaniu urlopu proporcjonalnego zgodnie z art. 1553 k.p., czy urlopu pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze zgodnie z art. 154 § 2 k.p.). Ponadto należy pamiętać, że urlopu udziela się w wymiarze godzinowym. Wobec tego za przepracowanie jednego miesiąca pracownikowi przysługuje odpowiednio 1 i 1/3 dnia (1/12 z 20 dni), tj. 13 godzin i 20 min. albo 2 i 1/6 dnia (1/12 z 26 dni), tj. 17 godzin i 20 min.
Miesiąc pracy
Miesiąc pracy u danego pracodawcy należy liczyć od pierwszego dnia zatrudnienia niezależnie od tego, czy pracownik rozpoczął pracę na początku czy w środku miesiąca. W art. 153 k.p. nie chodzi bowiem o miesiąc kalendarzowy, ale miesiąc przepracowany. Upływ okresu pełnego, nieprzerwanego miesiąca zatrudnienia następuje w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi, w którym liczenie okresu rozpoczęto (por. wyrok SN z 19 grudnia 1996 r., I PKN 47/96, OSNAP 1997/17/310).
Przykład
Pracownik po raz pierwszy został zatrudniony 14 września 2006 r. Prawo do pierwszego urlopu cząstkowego nabędzie z upływem 13 października 2006 r.
Zgodnie z art. 154 k.p. do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia. Wobec tego niepełny miesiąc pracy u poprzedniego pracodawcy, za który pracownik nie nabył prawa do urlopu, należy zaliczyć mu przy obliczaniu urlopu cząstkowego u kolejnego pracodawcy. Pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego po każdym miesiącu pracy, bez znaczenia, u którego z kolei pracodawcy upłynął pełen miesiąc i bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy. W takim przypadku za miesiąc należy przyjąć 30 dni (art. 114 k.c. w związku z art. 300 k.p.).
Przykład
Pracownik po raz pierwszy został zatrudniony na czas określony na rok od 1 marca 2006 r. Umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron 25 sierpnia 2006 r. Następna umowa została zawarta z kolejnym pracodawcą od 1 października 2006 r. U kolejnego pracodawcy pracownik uzyska prawo do pierwszego urlopu cząstkowego z upływem 5 października 2006 r., ponieważ do okresu zatrudnienia, od którego uzależnione jest prawo do urlopu cząstkowego, należy doliczyć 25 dni zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy. Prawo do kolejny urlopów cząstkowych pracownik nabędzie z upływem 4 listopada i 4 grudnia. Natomiast za okres od 5 do 31 grudnia pracownik nie nabędzie prawa do urlopu.
Miesiąc pracy, o którym mowa w art. 153 k.p., to okres faktycznego trwania stosunku pracy, a nie rzeczywistego wykonywania pracy. Wlicza się do niego np. okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Prawo do kolejnego urlopu
Urlop cząstkowy nalicza się pracownikowi tylko w roku kalendarzowym, w którym pracownik podjął pracę po raz pierwszy w życiu. Niezależnie od tego, jak długo ten pracownik pozostawał w zatrudnieniu w pierwszym roku pracy, w następnych latach będzie nabywał prawo do kolejnego urlopu w pełnym albo w proporcjonalnym wymiarze. Wobec tego prawo do kolejnego urlopu przysługuje nawet w przypadku, gdy pracownik nie przepracuje jednego pełnego miesiąca w pierwszym roku pracy.
Przykłady
Pracownik został zatrudniony po raz pierwszy 2 grudnia 2006 r. na czas nieokreślony. A zatem w 2006 r. nie nabył prawa do urlopu, ponieważ nie przepracował pełnego miesiąca. Natomiast od 1 stycznia 2007 r. nabył prawo do urlopu w pełnym wymiarze (20 lub 26 dni). Pracownik pracował 3 miesiące na umowę o pracę w okresie od 1 marca do 31 maja 2005 r. Była to jego pierwsza praca w życiu. Kolejne zatrudnienie podjął od 1 września br. na umowę na czas określony do 31 sierpnia 2007 r. Od 1 września br. pracownik ten nabył prawo do urlopu w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia do końca br. Nie nalicza się mu bowiem już urlopów cząstkowych.
Nie ma obowiązku udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego po każdym miesiącu zatrudnienia. Urlop ten może zostać skumulowany i udzielony pracownikowi w późniejszym terminie. Należy pamiętać, że w miarę możliwości przynajmniej jedna część wypoczynku pracownika powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych (art. 162 k.p.).
Marcin Pokojski
Pierwszy urlop pracownika
Jak się okazuje Karta Dużej Rodziny uprawnia nie tylko do licznych ulg i zniżek, jak i zasad pierwszeństwa w życiu społecznym co do korzystania z tzw. rzeczy powszechnego użytku czy miejsc użyteczności publicznej, ale rodzice - posiadacze Karty Dużej Rodziny mają też specjalne profity na rynku pracy! Czy rzeczywiście będzie to dobre rozwiązanie do ich aktywizacji?
10 kwietnia br. został opublikowany projekt nowego zarządzenia Prezesa NFZ, które ma wejść w życie już w maju br. i z którego wynikają wartości punktowe dla protez „o charakterze overdenture”, na podstawie których będzie można określić przysługujące kwoty refundacji. To doprecyzowanie dotychczas „martwych” przepisów, na które wiele osób czeka już od stycznia br., sprawi, że – możliwość wykonania nowoczesnej protezy, na koszt NFZ, wreszcie stanie się rzeczywistością. Jest jednak pewien haczyk – proteza „o charakterze overdenture” to nie do końca to samo, co proteza overdenture.
Stowarzyszenie Importerów i Dystrybutorów Pirotechniki z niepokojem śledzi działania legislacyjne prowadzące do jej likwidacji. Przestrzega przed upadłością tysięcy firm i niekontrolowanym napływem do Polski niebezpiecznej pirotechniki niewiadomego pochodzenia.
Skąd ten przelew na kilka tysięcy złotych i to jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego? Dla kogo Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest aż tak hojny? Chodzi o tak zwane świadczenie kompensacyjne. To odpowiednik pomostówki. Taka comiesięczna ZUS-owska pensja może wynieść nawet ponad 4 tysiące złotych. Wyjaśniamy, komu należy się taki przywilej i jakie trzeba spełnić warunki.
Już 18 maja odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Jeśli w dniu głosowania nie będziesz w swoim miejscu zameldowania, masz jeszcze kilka dni, by złożyć odpowiednie wnioski. Wyjaśniamy, jak zagłosować korespondencyjnie, przez pełnomocnika lub w innym lokalu – i do kiedy trzeba to załatwić.
Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolne, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, powołując się m.in. na naruszenie przez ww. przepis konstytucyjnej zasady równości. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców?
MEN zmienia przepisy dotyczące kwalifikacji nauczycieli. Związkowcy z KSOiW NSZZ "Solidarność" uważają, że projekt rozporządzenia budzi poważne wątpliwości i niesie "istotne zagrożenia dla jakości kształcenia oraz sytuacji kadrowej w polskim systemie oświaty". Apelują o przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych, aby "uniknąć negatywnych skutków dla systemu edukacji".
Wprawdzie nie doszło jeszcze do tego, że maturę można zdawać zdalnie (na szczęście), ale okazuje się, że można ją zdawać w domu. Są na to przepisy, jest specjalny wniosek, a poszczególne Okręgowe Komisje Egzaminacyjne wydają w tym zakresie wytyczne.
Jak to jest z tym przelewaniem 800 plus na konta rodziców? Wedle harmonogramu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pieniądze wypłacane są w dziesięciu określonych terminach. Bywa, że z powodu takiego a nie innego ułożenia dat, przelewy robione są wcześniej. Tak właśnie będzie w maju.