Pracownik, który chce rozstać się ze swym pracodawcą, ma do wyboru trzy sposoby rozwiązania stosunku pracy, zawarcie porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę, złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu lub rozwiązanie umowy o pracę w trybie natychmiastowym, a więc bez oczekiwania na upływ okresu wypowiedzenia. Ostatni ze sposobów rozwiązania stosunku pracy jest niewątpliwie najszybszy, lecz niestety bywa również najbardziej konfliktowy. Pracownik taki musi być przygotowany na dopełnienie stosownych formalności, a także liczyć się z tym, że przyczyny takiego sposobu rozwiązania umowy o pracę będzie musiał uzasadnić.
Odejście ma być uzasadnione
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie jest dopuszczalne w każdym przypadku. Kodeks pracy przewiduje wyłącznie dwie przyczyny uzasadniające rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę w tym trybie. Pierwsza z nich związana jest ze złym stanem zdrowia pracownika, druga zaś z naruszeniem przez pracodawcę jego podstawowych obowiązków.
Stan zdrowia pracownika
Pracownik ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeśli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe. Należy podkreślić, że samo posiadanie przez pracownika takiego orzeczenia nie uzasadnia jeszcze natychmiastowego odejścia z pracy. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia będzie uzasadnione dopiero wówczas, gdy pracodawca nie przeniesie pracownika we wskazanym terminie do innej pracy, a więc pracy niemającej niekorzystnego wpływu na stan jego zdrowia. Powodem natychmiastowego odejścia pracownika z pracy jest zatem bierność pracodawcy, który nie reaguje na pogarszający się stan zdrowia swego pracownika.
Pracodawca naruszył swe obowiązki
Drugą z przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę w trybie natychmiastowym jest ciężkie naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika. Trzeba podkreślić, że natychmiastowe rozstanie pracownika z pracodawcą będzie uzasadniało nie każde, lecz wyłącznie ciężkie naruszenie przez pracodawcę jego podstawowych obowiązków (przykład). O takim można mówić wówczas, gdy zostało przez pracodawcę zawinione lub jest wynikiem jego rażącego niedbalstwa.
Pracownik opuszczający pracę bez wypowiedzenia powinien złożyć pracodawcy swe oświadczenie na piśmie, podając w nim przyczynę uzasadniającą właśnie taki sposób rozwiązania umowy o pracę. Pracownik nie może rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia po upływie jednego miesiąca od momentu, w którym uzyskał o¬n informację o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Jednak pomimo niezachowania przez pracownika wymogów formalnych, rozwiązanie przez niego umowy o pracę bez wypowiedzenia będzie zawsze skuteczne.
Pracodawca płaci odszkodowanie
W sytuacji, gdy pracownik rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę jego podstawowych obowiązków, przysługuje mu od pracodawcy odszkodowanie. Należne pracownikowi odszkodowanie ma charakter zryczałtowany i jest niezależne od rzeczywiście poniesionej przez pracownika szkody. Jego wysokość odpowiada wynagrodzeniu pracownika za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.
Pracodawca może nie zgodzić się z oceną pracownika, według którego doszło do ciężkiego naruszenia przez pracodawcę jego podstawowych obowiązków i tym samym odmówić wypłaty odszkodowania. W takim przypadku pracownikowi pozostaje już możliwość dochodzenia odszkodowania przed sądem pracy. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby nawet z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia (wyrok SN z 4 kwietnia 2000 r., I PKN 516/99, OSNP z 2001 r. nr 16, poz. 516).
Odszkodowanie płaci pracownik
Pracownik musi liczyć się jednak z tym, że oceną sposobu, w jaki rozstał się ze swym pracodawcą, może zająć się sąd pracy. W przypadku bowiem nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia pracodawca może wystąpić do sądu z powództwem o odszkodowanie. Podstawy żądania takiego odszkodowania są jednak dość ograniczone.
Po pierwsze, pracodawca może dochodzić odszkodowania tylko wówczas, gdy pracownik rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę jego podstawowych obowiązków. Oznacza to, że pracodawca nie może wystąpić do sądu pracy z takim roszczeniem w sytuacji, gdy pracownik bezzasadnie rozwiązał umowę o pracę w trybie natychmiastowym z powodu szkodliwego wpływu wykonywanej pracy na jego zdrowie.
Po drugie, pracodawca dochodzący odszkodowania może powołać się wyłącznie na to, że rozwiązanie przez pracownika umowy w trybie natychmiastowym nie nastąpiło z uzasadnionych przyczyn (np. w rzeczywistości pracodawca wcale nie naruszał swych obowiązków względem pracownika). Z tego wynika, że pracodawca nie może zażądać odszkodowania w sytuacji, gdy pracownik naruszył formę oświadczenia o rozwiązaniu umowy lub złożył takie oświadczenie już po upływie wymaganego miesięcznego terminu.
Wysokość odszkodowania odpowiada wynagrodzeniu pracownika za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.
PRZYKŁAD: BRAK WYPŁATY WYNAGRODZENIA
Pracodawca nie wypłacił pracownikowi zaległego wynagrodzenia za okres dwóch miesięcy. Zaległe wynagrodzenie powinno zostać wypłacone do dnia 10 grudnia 2006 r. W dniu 1 marca 2007 r. pracownik złożył swemu pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie natychmiastowym w związku z ciężkim naruszeniem przez pracodawcę jego obowiązków. Pracodawca stwierdził, że za taki stan rzeczy nie ponosi winy, gdyż ma o¬n przejściowe problemy z uzyskaniem należności od swych kontrahentów.
Pracodawca w sposób ciężki naruszył swe podstawowe obowiązki. W związku z powyższym, pracownik jest uprawniony do tego, by złożyć pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Podstawa prawna:
Art. 30 par. 1, art. 52 par. 2, art. 55, art. 611, art. 612 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Dominika Cichocka
Kiedy pracownik odchodzi w trybie natychmiastowym
Banki niżej szacują zdolność kredytową. Na dodatek banki podwyższają też oprocentowanie kredytów hipotecznych. To sprawia, że przy wciąż rosnących cenach metra kwadratowego mieszkań uzyskanie finansowania na zakup mieszkania staje się coraz trudniejsze.
ZUS przypomina, że od 1 czerwca 2024 r. uczniowie i studenci, którzy pobierają rentę rodzinną, mogą więcej dorobić do swojego świadczenia. Zmieniły się kwoty graniczne przychodu, które będą obowiązywać do 31 sierpnia br.
Rolnicy i ich domownicy ubezpieczeni w KRUS muszą opłacić składki na składki na swoje ubezpieczenie społeczne za III kwartał 2024. Jaki jest termin płatności i wysokość składek?
Od 1 lipca 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę zwiększy się do 4300 zł. Od tego dnia zmienią się również niektóre świadczenia przewidziane w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych.
Polska zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem mocy zainstalowanej PV na jednego mieszkańca. Zaczął się jednak poważny kryzys. Mocno wyhamowały inwestycje w fotowoltaikę gospodarstw domowych, przyrost jest po stronie głównie farm o mocy powyżej 1 MW, te zaś regularnie są już teraz niemal codziennie wyłączane. Spada przez to opłacalność fotowoltaiki.
Czy 16 czerwca 2024 roku są otwarte wszystkie sklepy i można dowolnie zaplanować zakupy, czy odwrotnie - nad obowiązuje zakaz handlu w niedzielę i czynne są tylko małe sklepy osiedlowe. Sejm pracował ostatnio nad nowelizacją ustawy o zakazie handlu w niedziele, czy zmienił już przepisy prawne?
Dobre zarobić w wakacje, dorobić w inny czas. Zbliżają się wakacje. To ten moment, kiedy uczniowie i studenci podejmują pracę częściej niż w roku akademickim. A sposobów na znalezienie dodatkowego zarobku jest wiele – od pracy w kawiarniach, płatnych staży, po freelancing.
Decyzja, jaką podejmują młodzi ludzie przy wyborze uczelni, to nie tylko klucz do ich przyszłej kariery, ale także ważny krok w rozwoju osobistym. Dlatego wśród uczniów panuje… ostrożność. Nie spieszą się z jednoznacznymi deklaracjami i rozważają różne opcje, co będą robić po maturze.
Przywrócenie niedziel handlowych w miejsce zakazu handlu to nie problem. Dla właścicieli małych sklepów nie ma znaczenia, czy niedziel z zakazem handlu jest 45 czy handlowe są wszystkie niedziele. Ważne, by klienci przychodzili do małych sklepów i robili w nich zakupy, zostawiając dużo gotówki.
Internet i telefon to narzędzia, bez których nie wyobrażamy sobie dzisiaj życia. Nie służą już tylko do komunikowania, ale pozwalają na dostęp do wielu usług, stanowią centrum rozrywki, są przydatne w nauczaniu. Mimo to wiele osób dopuszcza do tego, by takich możliwości pozbawił ich komornik.